Πολιτική | ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ της ΚΥΡΙΑΚΗΣ, Κυρ, 9 Μαϊου 2004 | hits: 1564
Το σχίσμα μεταξύ κοινωνίας και εξουσίας
άρθρο του Κωστή Παπαϊωάννου
Κυρ, 9 Μαϊου 2004

Ο ανταγωνισμός μεταξύ Αρχιεπισκόπου και Πατριάρχη δεν είναι καινούριος ούτε είναι άγνωστο το πάθος τους για τα παιχνίδια της εξουσίας. Είναι όμως καινούρια η ανενδοίαστη παραδοχή ότι καυγαδίζουν για την εξουσία, στον εκκλησιαστικό χώρο όπου σαν μοναδική εξουσία αναγνωρίζεται ο Θεός. Γενικά αυτή η αναταραχή εκδηλώνει την όξυνση της κρίσης της εξουσίας. Ο τρόπος όμως που αντιμετωπίζεται το ζήτημα, από την πολιτική σκηνή, δείχνει πως η οξύτητα της κρίσης στο εξουσιαστικό σύστημα γίνεται μόνιμη, πράγμα που σημαίνει ότι δεν αφορά πια την εξουσία αλλά την κοινωνία. Οι πολιτικές ηγεσίες αγωνίζονται να κρατήσουν ισορροπίες ανάμεσα στους ιεράρχες που συγκρούονται. Η κυβέρνηση Καραμανλή ποντάρει στην "εθνική" επιρροή του πολυπράγμονος Αρχιεπισκόπου και η αξιωματική αντιπολίτευση, προτιμάει τον φαναριώτικο "κοσμοπολιτισμό" του Πατριάρχη. Η ατολμία όμως των μεν και η σύγχυση των δε απαγορεύει την σταθερότητα στις επιλογές τους. Οι δύο "Αριστερές", απ' την άλλη μεριά, αγωνίζονται να ισορροπήσουν ανάμεσα στα πιθανά κέρδη μιας ανάμειξης στην διαμάχη και στην χασούρα απ' την δυσφήμισή τους στον κόσμο της "άθεης" αριστεράς. Η αφασία των αναλύσεων και των πολιτικών σχολιασμών, τέλος, δείχνει ότι το πολύπλοκο συγκρότημα της εξουσίας βρίσκεται σε πλήρη αδυναμία να συλλάβει και να αντιμετωπίσει την κρίση.

Χαρακτηριστική για την εν λόγω αδυναμία είναι η άποψη του κομμουνιστικού κόμματος. Η κυρία Παπαρήγα, προσπαθεί να κρατήσει μια δήθεν ουδέτερη στάση, δείχνοντας ότι ο υποτιθέμενος τελευταίος δεσμός της εξουσίας με τον λαό, που εξασφάλιζε το κόμμα της, έχει διαλυθεί. Το κομμουνιστικό κόμμα συνεργάζεται άνετα με τους εκλεκτούς της "ορθοδοξίας", δέχτηκε την "ρηξικέλευθη" επίσκεψη του Αρχιεπίσκοπου στο "σπίτι του λαού", εξοπλίζοντάς τον με εύσημα, χρήσιμα στις διαμάχες του. Όλη του η επαναστατικότητα σταματάει στην ανέξοδη κοινοτοπία του χωρισμού του κράτους απ' την εκκλησία: στην διευθέτηση δηλαδή του προβλήματος, σε επίπεδο εξουσίας. Το πρόβλημα της - κατ' ευθείαν - επιρροής της εκκλησιαστικής εξουσίας πάνω στην κοινωνία, η κ. Παπαρήγα δεν το θέτει, αφήνοντας έτσι το θρησκευόμενο τμήμα της κοινωνίας να χρησιμεύει σαν μοχλός στους κοινωνικούς χειρισμούς των εκκλησιαστικών ομολόγων της.

Η εκκλησιαστική εξουσία όμως εκπροσωπώντας τον ενιαίο και αλάνθαστο θεό και όχι μια διαιρημένη κοινωνία, δεν έχει κανένα άλλοθι για τις "αμαρτίες" της όπως η κοσμική. Η εξουσία είναι έτσι κι αλλιώς ένα ισχυρά συμβολικό ζήτημα. Στον κοινωνικό χώρο η εξουσία μπορεί να είναι αμφιλεγόμενη, στον χώρο όμως της εκκλησίας δεν είναι. Η εκκλησία σαν χώρος του συμβολικού δεν έχει θέση για την υλική εξουσία. Επιπλέον το ευρύ προσωπικό της εκκλησίας και της θεολογίας παρά τις αδυναμίες του, έχει μια φιλοσοφική και ψυχική συνάφεια με την κοινωνία πολύ ισχυρότερη από τα διαρκώς μεταγραφόμενα στελέχη των πολιτικών κομμάτων. Η εκκλησιαστική κρίση λοιπόν, με τις δυνάμεις που απελευθερώνει, δείχνει ότι μάλλον ο ουράνιος κύριος "μωραίνει" τους "εντολοδόχους" του προκειμένου να τους αφανίσει. Η κοσμική εξουσία δικαίως ανησυχεί γιατί έχει από καιρό "μωραθεί" και δεν ξέρει τί της επιφυλάσσει ο γήινος εντολέας της. Οι προϋποθέσεις άλλωστε, για τον αφανισμό της, που είναι η αποκατάσταση της κοινωνικής ενότητας, ανάμεσα στην υγιώς συντηρητική και στην επαναστατική πλευρά της κοινωνικής βάσης, διαρκώς συμπληρώνονται.

 

κείμενο pdf
Δεν υπάρχει !