Ήδη από τον περασμένο Οκτώβρη επισημάναμε με σαφήνεια ότι η εξουσία στην Ελλάδα έμπαινε σε μια παρατεταμένη περίοδο δομικής κρίσης. Γνωρίζοντας ότι κάθε απόπειρα συγκάλυψης αυτής της αλήθειας ήταν καταδικασμένη να αποτύχει προειδοποιούσαμε: "... δεν χρειαζόμαστε τις φωνές που συνιστούν ηρεμία, συναίνεση και αμοιβαίες συνεννοήσεις για γοργό τερματισμό της πολιτικής κρίσης. Ας αφήσουμε την ιστορική διαδικασία να ξετυλιχτεί μέχρι το τέλος της...η εξάντληση των οικονομικών πόρων προκαλώντας υλικά προβλήματα εξαπλώνεται σε όλα τα μήκη και πλάτη του κοινωνικού γίγνεσθαι ... το κλειδί που κάνει τη σημερινή συγκυρία τόσο ξεχωριστή βρίσκεται στην κρισιμότητα των στιγμών: σκαλωμένο στις κοφτερές γωνίες της οικονομικής κρίσης το κουβάρι της σάπιας εξουσίας αρχίζει να λύνεται" (οι πολιτική μετασεισμοί της οικονομικής κρίσης, Οκτώβριος 2004 , http:\\www.e-rooster.tk) Σήμερα, στα τέλη Φεβρουαρίου του 2005 η γενικευμένη οικονομική δυσπραγία που μαστίζει τη χώρα δίνοντας υπόγειες ωθήσεις στην πολιτική άνοιξε διάπλατα πια τα απαραίτητα κανάλια για να βρει διέξοδο σε ολόκληρο το κοινωνικό σώμα. Tα Μ.Μ.Ε. χρησιμεύοντας ως αγωγός μεταφοράς με σημείο εκκίνησης τον κοινωνικό βούρκο αναλαμβάνουν να φέρουν τα πιο βρωμερά και δυσώδη σκάνδαλα στην επιφάνεια της καθημερινής επικαιρότητας. Εξαιτίας μάλιστα της προνομιακής τους θέσης στην ελληνική κοινωνία αυταπατώνται ότι ελέγχουν και καθοδηγούν τα γεγονότα. Στην πραγματικότητα είναι τα πιο πιστά και υποταγμένα εργαλεία της Ιστορίας στη διαδικασία που ξετυλίγεται μπροστά μας. Μέσα σε λιγότερο από 3 μήνες με μαθηματική ακρίβεια, σχεδόν μηχανιστικά και αυτόματα όλοι οι εξουσιαστικοί πυλώνες μπήκαν διαδοχικά σε μία φάση βιαστικής αποδόμησης. Μετά το κράτος και τη δικαιοσύνη, τώρα είναι η εκκλησία, αυτή που σαρώνεται από τους πολιτικούς τυφώνες.

Σε χωρικό επίπεδο η εκκλησία αντιπροσωπεύει μονάχα ένα τμήμα του εξουσιαστικού ψηφιδωτού. Σήμερα η ιδιομορφία της ιστορικής συγκυρίας τη μετέτρεψε στο πιο εύθραυστο και ασταθές ψηφίδι. Το παραμικρό φύσημα στις παρυφές της κοινωνίας, της πολιτικής, της οικονομίας δημιουργεί αναταράξεις και τριγμούς στους άμβωνες και τους επισκοπικούς θρόνους. Αυτή η αλήθεια δεν είναι τόσο διακριτή σε περιόδους όπου οι πλημμυρίδες της κρίσης φέρνουν την εκκλησία στην πρώτη γραμμή δίνοντας της έναν ψευδορόλο κοινωνικής πρωτοπορίας. Κανείς δεν ξεχωρίζει τη δυσμενή θέση της εκκλησίας στο σύγχρονο κόσμο όταν για παράδειγμα μια θρησκευτική εικόνα γίνεται αντικείμενο ενθουσιωδών εκδηλώσεων από εκατοντάδες χιλιάδες πιστούς. Είναι δύσκολο να ξεδιαλύνεις τα πλοκάμια των κοινωνικών προβλημάτων στις αγαλλιάζουσες ψυχές των εκστασιασμένων οπαδών. Είναι αδύνατο να διακρίνεις το ποτισμένο με απογοήτευση αίμα όταν θρέφει μια φανατικά ευσεβή καρδιά. Αρκείσαι στα επιφαινόμενα, αρνείσαι να παραδεχτείς ότι αυτές οι φρενήρεις αντιδράσεις είναι απλά υποπροϊόντα του κοινωνικού περιβάλλοντος . Αυτό βέβαια συμβαίνει όσο οι κοινωνικές δυνάμεις κατευθύνονται παράλληλα προς τις θρησκευτικές. Η εκκλησιαστική ιεραρχία στο μεγαλύτερο μέρος της εθίζεται σ αυτήν την παροδική συγκυρία θωρώντας την απ το βάθρο της αιωνιότητας. Αλλά όταν η φορά των θυελλωδών ανέμων στρέφεται εναντίον τους, οι περισσότερες κεφαλές της εκκλησίας πανικόβλητες προσπαθούν να συγκρατηθούν από τα υποστυλώματα του ιδεαλισμού, και τα δηλητηριώδη νέφη της συνομοσιωλογίας. «Δεν φταίει κανείς μας παρά οι Εβραίοι, οι Σιωνιστές, οι δημοσιογράφοι, οι Τούρκοι, οι πολιτικοί, οι ...οι....οι....».

Στην πραγματικότητα οι ιεράρχες που κατηγορούν την πολιτική για τα εκκλησιαστικά προβλήματα έχουν από μια σκοπιά δίκιο. Η εκκοσμικευμένη πτυχή της θρησκευτικής οργάνωσης αποτελεί κι αυτή οργανικό μέρος του συστήματος εξουσίας. Οι δομές της ανυψωμένες πάνω από το κοινωνικό σώμα είναι ως ένα βαθμό προσδεδεμένες και εξαρτημένες από τις υπόλοιπες εκφάνσεις του εξουσιαστικού φαινομένου. Οι κρίσεις που σπαράζουν την πολιτική ταρακουνούν μέσα από ακλόνητους δεσμούς αλληλοσύνδεσης και την εκκλησιαστική ιεραρχία: Τα σκάνδαλα την κλυδωνίζουν, οι πολιτικές των εκάστοτε ιθυνόντων της βουλής την παρασέρνουν με τα ατέλειωτα ζιγκ-ζαγκ τους, η διαπλοκή των μελών της με τους υπόλοιπους νομείς της εξουσίας φαντάζει αναπόφευκτη. Η ιδεολογική σταθερότητα και η ηθική τελειότητα στις ανώτερες σφαίρες της εκκλησιαστικής διοίκησης μοιραία στις περισσότερες των περιπτώσεων αποδεικνύεται κενό γράμμα και φόρμα εκχυμωμένη από το ιστορικό περιεχόμενο της.

Ο σκληρός πυρήνας της εκκλησιαστικής κρίσης είναι καθ εαυτός ασήμαντος. Τα μεμονωμένα περιστατικά διαφθοράς που δημοσιοποιήθηκαν και παραδόθηκαν στους τηλεοπτικούς δήμιους απλά επιβεβαίωσαν τις υποψίες για μια αλήθεια λίγο έως πολύ αδιαμφισβήτητη. Αν μάλιστα διερευνήσουμε τα επιφανειακά αίτια του σάλου που προκλήθηκε θα διαπιστώσουμε ότι είναι μάλλον ψυχολογικά και ιδεαλιστικά. Το ανθρώπινο στοιχείο στα νεφελώματα της θρησκευτικής κουλτούρας μας ξενίζει . Η ηθική μας κατά βάθος απορρίπτει ως αδιανόητη την πιθανότητα οι ιερουργοί της ορθοδοξίας να είναι φτιαγμένοι και αυτοί από σάρκα και αίμα. Με βάση αυτή τη λογική «ελαττώματα» όπως η ομοφυλοφιλία, η απληστία, ο ηθικός εκφυλισμός υποτίθεται ότι ξορκίζονται τη στιγμή που ένας λαϊκός θα χειροτονηθεί. Χρειάζεται χτυπώντας και ξαναχτυπώντας τα κεφάλια μας στον ίδιο τοίχο να διαπιστώνουμε το αυτονόητο ότι δηλαδή, η ένδυση του ιερού σχήματος δε συνεπάγεται ολοσχερή μεταμόρφωση του υποκειμένου αλλά απλά μετακύλιση του σε μια διαφορετική κατάσταση κοινωνικής ύπαρξης.

Αν εμμείνουμε στα πραγματικά περιστατικά αντί να τα συνδέσουμε με το νήμα της γενίκευσης είναι σχεδόν σίγουρο ότι θα συσκοτίσουμε μια κατάσταση άκρως σοβαρή και ενδιαφέρουσα. Τηρουμένων των αναλογιών θα μπορούσαμε να συγκρίνουμε αυτήν την προσέγγιση με τη συμπεριφορά του γιατρού που ασχολείται με τα συμπτώματα μιας ασθένειας αντί να συγκεντρώσει τα πυρά του ενάντια στον μολυσματικό ιό καθ εαυτό. Ένας ομοφυλόφιλος ιερέας ή ένας διεφθαρμένος δικαστής δεν πρόκειται να κατεδαφίσουν ούτε καν να απειλήσουν το σύστημα. Η κοινωνική αντιμετώπιση των φαινομένων αυτών όμως αλλά και οι επαναστατικού τύπου μαζικές αποκαλύψεις τέτοιων «μυστικών» στην ανυποψίαστη κοινή γνώμη υποδηλώνουν την παρακμή των θεσμών. Η δίψα της κοινωνίας για αλήθεια αποδεικνύει την αναπτυσσόμενη θέληση της να βγει από το τέλμα της παθητικότητας και να εισβάλει δυναμικά στο ιστορικό προσκήνιο. Το ζήτημα της εκκλησίας είναι απλά μια ακόμα φάση, ένας σταθμός σε μια διαδρομή ριζοσπαστικοποίησης.

Ποια είναι η λύση στην εκκλησιαστική κρίση δεν είναι αρμοδιότητα μας να υποδείξουμε. Δε θα θέλαμε άλλωστε ούτε στιγμή να κλέψουμε τη δόξα απ τους φτηνούς μεταπράτες του θεάματος που βροντοφωνάζουν την ιδεολογική πραμάτεια τους στα κανάλια. Απλά θα προσθέσουμε σ όλο αυτόν τον ορυμαγδό ότι η τελική ισορροπία δεν πρόκειται, δε θα μπορούσε να έρθει με την βίαιη κατασίγαση των διαλυτικών τάσεων και την κατάπνιξη κάθε αμφιβολίας. Το σχέδιο της συγκάλυψης που προς το παρόν απλώς αχνοφαίνεται θα αποδειχθεί θνησιγενές. Οι πολιτικού τύπου μανούβρες της εκκλησιαστικής ιεραρχίας, μπορεί να διασώσουν πρόσωπα αλλά μέσα στη θύελλα που αναπόφευκτα θα δημιουργήσουν είναι σχεδόν σίγουρο ότι τελικά θα σαρώσουν θεσμούς. Η κρίση θα ξεθωριάσει οριστικά μόνο όταν το φως της αλήθειας διεισδύσει στα πιο σκοτεινά, στα πιο φοβερά, στα πιο απόκρυφα άβατα της εξουσίας. Για μια ακόμα φορά η χυδαία μούσα της δημοσιογραφίας θα τραγουδήσει τα χοντροκομμένα τραγούδια της. Και η κοινωνία τώρα περισσότερο από ποτέ, είναι υποχρεωμένη να τα ακούσει....