Νέα Αριστερά | ΣΕΛΙΔΕΣ ΚΡΙΤΙΚΗΣ | hits: 1660
Να μάθουμε κολύμπι στα βαθιά νερά
άρθρο του Κωστή Παπαϊωάννου
Πέμπ, 6 Οκτ 2011

«... αναζήτησε γύρω σου τους φίλους και γνωστούς σου που μπορείτε να καταρτίσετε μια ομάδα (...) βγάλτε γραμματέα και συνδεθείτε με την τοπική επιτροπή...»

Δημήτρης Γληνός, "τι είναι και τι θέλει το ΕΑΜ"

 

 

Πολλοί μιλούν σήμερα για ένα νέο ΕΑΜ και έχουμε ήδη δύο προσπάθειες που έχουν στοιχεία από το ΕΑΜ: το Μέτωπο Αλληλεγγύης και Ανατροπής του Αλέκου Αλαβάνου και την "Σπίθα" του Μίκη Θεοδωράκη. Το πρώτο έχει την μορφή του μετώπου όπως και το ΕΑΜ και η δεύτερη ακολουθεί την ιδέα μιας συμπαράταξης που ξεκινάει από τα κάτω όπως και το ΕΑΜ.

Η ηγεσία του ΕΑΜ αναγκάστηκε να στηριχθεί στην κοινωνική βάση και αντιλαμβανόταν ότι όταν ο στόχος του μετώπου εκπληρωθεί, θα ανακύψει το πολιτειακό, γιατί ο λαός δεν μπορεί να ανεχθεί την επιστροφή στο προπολεμικό καθεστώς. Ωστόσο η ηγεσία του ΕΑΜ υπό την ηγεμονία του ΚΚΕ προκειμένου να διαφυλάξει την "ενότητα" στην κορυφή, συγκάλυψε μέσα στο πλαίσιο του μετώπου την αναγκαιότητα της καθεστωτικής αλλαγής. Το αποτέλεσμα ήταν, το 1944, το όνειρο της αλλαγής να εγκαταλειφθεί και το εξαθλιωμένο αστικό καθεστώς (με όλα τα πάνω του και τα κάτω του) να κυριαρχήσει στα επόμενα 60 χρόνια, μέχρι το σημαδιακό έτος των ολυμπιακών αγώνων στην Αθήνα, 2004, οπότε και άρχισε η κατάρρευσή του.

Η βασική διαφορά των δύο προσπαθειών που βρίσκονται σε εξέλιξη σήμερα είναι ότι η στήριξη των επιτελείων τους στην κοινωνική βάση δεν είναι πραγματική όπως των ηγετών του ΕΑΜ αλλά ψευδής.

Τους ανθρώπους της κοινωνικής βάσης τους θέλουν για ακροατές και την οργάνωσή τους την βλέπουν μόνο σαν πλήθος που δείχνει την δύναμή τους. Πέρα από την απατηλή και στην καλύτερη περίπτωση αφελή ρητορεία, το όνειρο της κοινωνικής αλλαγής είναι γι αυτούς ένας εφιάλτης. Αυτό που σίγουρα θα συντριβεί από την επικείμενη αλλαγή είναι ο εγωκεντρικός εξουσιαστικός ναρκισσισμός τους. Οι προσωπικότητες που συγκροτούν τα επιτελεία αλλά κυρίως η πληθώρα των μικρομεσαίων επιτελών που αναλίσκονται στην προσπάθεια συγκρότησης συμμαχιών, βρίσκονται πολύ γρήγορα εγκλωβισμένοι σε λυκοσυμμαχίες κορυφής. Κορυφής που άλλωστε ο μόνος τρόπος να την προσεγγίσει κανείς είναι με την συναίνεση των άθλιων επιτελών του συστήματος που χειρίζονται τα μέσα ενημέρωσης. Υπάρχουν βεβαίως τρία μεγάλα, ιστορικού χαρακτήρα, ελαφρυντικά στην έτσι κι αλλιώς κατακριτέα, από πολιτική άποψη, στάση των επιτελών. Το πρώτο είναι η πλήρης σύγχυση γύρω από την εξηντάχρονη ιστορική πορεία της κοινωνίας που έχουν επιβάλει οι επιτελείς που επικράτησαν στην Αριστερά για να συγκαλύψουν τις ευθύνες τους. Το δεύτερο είναι ότι η αλλαγή που επίκειται σήμερα δεν είναι μια αλλαγή καθεστώτος αλλά η πλήρης κατάργηση του θεσμικού συστήματος. Το τρίτο είναι ότι η αλλαγή αυτή δεν είναι η απελευθέρωση της ελληνικής κοινωνίας από τα "νύχια μιας χούφτας ξένων" αλλά η απελευθέρωση ολόκληρης της ανθρωπότητας από το εξουσιαστικό σύστημα.

Η κοινωνία με άλλα λόγια δεν πρόκειται να απελευθερωθεί σήμερα από την ιδιοκτησία ανθρώπου από άνθρωπο αλλά από την ίδια την τελευταία και χειρότερη έννοια ιδιοκτησίας την ιδιοκτησία της γνώσης, την τέταρτη και χειρότερη αυθεντία μετά από την αυθεντία του δουλοκτήτη, του φεουδάρχη, του καπιταλίστα, την  αυθεντία. Μια αυθεντία που άλλωστε ενυπήρχε στις τρείς προηγούμενες ιδιοκτησίας και τώρα υπάρχει χωρίς καμιά υλική βάση.

Τα μέλη του ορατού κυβερνητικού μηχανισμού της εξουσίας, μάλλον θα ευεργετηθούν από την επικείμενη αλλαγή. Κανείς δεν θα τους κόψει το κεφάλι και θα πάψουν οι άνθρωποι γύρω τους να τους κόβουν την "καλημέρα". Αυτοί που θα χάσουν από την αλλαγή, είναι οι χιλιάδες επιτελείς του αόρατου αλλά πραγματικού εξουσιαστικού συστήματος. Οι επιτελείς: της πολιτικής, της διανόησης, του συνδικαλισμού, των μη κυβερνητικών οργανώσεων και άλλοι που "αγωνίζονται ηρωικά" να αλλάξουν την μορφή του συστήματος για να σώσουν την εξουσιαστική του ουσία. Αυτοί είναι οι πραγματικοί εχθροί της κοινωνικής αλλαγής αν και ταυτόχρονα είναι και οι εχθροί του εαυτού τους.

Απέναντι στην στρατιά των υπερασπιστών του συστήματος μια μόνο δύναμη υπάρχει: η δύναμη των αριστερών της κοινωνικής βάσης. Ανοργάνωτοι σήμερα άγνωστοι αλλά όχι ανύπαρκτοι, όχι "κανένας" όπως υπαινίσσεται ο Ρινάλντι της ΚΟΕ στο τελευταίο κατάπτυστο άρθρο του στον δρόμο της Αριστεράς. Αντίθετα κάθε βήμα της κρίσης δημιουργεί τις προϋποθέσεις για την οργάνωσή τους.

Ο Δημήτρης Γληνός με την διακήρυξη του ΕΑΜ καλούσε τους ανθρώπους της βάσης να οργανωθούν, μαζί με τους φίλους και γνωστούς τους και να συνδεθούν με την τοπική επιτροπή κάποιας οργάνωσης του ΕΑΜ. Σήμερα μια τέτοια σύνδεση δεν εξυπηρετεί παρά τις μωροφιλοδοξίες των επιτελών. Οι αριστεροί της κοινωνικής βάσης μπορούν να οργανωθούν σε μια τεράστια σε δύναμη οργάνωση χωρίς κανένα κέντρο. Αντίθετα η ύπαρξη κέντρου είναι που θα εμποδίσει την οργάνωσή τους.

Μετά την πλατεία ο δρόμος της δυνητικής οργάνωσης για τους αριστερούς της κοινωνικής βάσης είναι απολύτως ορατός. Όσο τα πράγματα δυσκολεύουν θα είναι και απολύτως αναγκαστικός με μόνο εμπόδιο τις προκαταλήψεις τους που μέσα στην ορμή της κρίσης δεν θα αντέξουν για πολύ.

Οι αριστεροί της κοινωνικής βάσης δεν έχουμε την άνεση να περιμένουμε να λυθούν τα αμέτρητα θεωρητικά και οργανωτικά προβλήματα που έχουν συσσωρεύσει οι επιτελείς της υπαρκτής Αριστεράς. Δεν μπορούμε να περιμένουμε τους επιτελείς να σπάσουν μερικές δεκάδες φορές ακόμα τα μούτρα τους, να αντιληφθούν την κρισιμότητα της πολιτικής κατάστασης, να μετρήσουν τους κινδύνους για την κοινωνία και να αλλάξουν μυαλά. Κάθε αποτυχία των επίσημων και ανεπίσημων φορέων της εξουσίας θα δυσκολεύει την αντίδραση της κοινωνίας και θα μας φέρνει πιο κοντά στην καταστροφή.

Ταυτόχρονα όμως κάθε αποτυχία, κάθε βήμα προς την καταστροφή, θα φέρνει τους Αριστερούς της κοινωνικής βάσης αντιμέτωπους με την δημιουργικότητά τους και θα τους κάνει ικανούς να αποσοβήσουν την καταστροφή. Το πρώτο βήμα έγινε με τον σχηματισμό της πλατείας. Το δεύτερο βήμα είναι να ανοίξει ο πόλεμος του λόγου, να μην επιστρέψουμε στις διαλέξεις των αυθεντιών για την αποσόβηση της "κρίσης χρέους" (!) αλλά να συνεχίσουμε και να αναπτύξουμε μέχρι το τέλος της σύγχυσης, την συζήτηση που άνοιξε η πλατεία.