Υπαρκτή Αριστερά | ΣΕΛΙΔΕΣ ΚΡΙΤΙΚΗΣ | hits: 1651
Τι είναι και τι θέλουν οι επίδοξοι αρχηγοί των νέων "παλαϊκών" μετώπων.
άρθρο του Κωστή Παπαϊωάννου
Πέμπ, 1 Δεκ 2011

Αυτή η επιδημία εαμικής υστερίας που πλήττει εσχάτως τους κύκλους των επιτελών της υπαρκτής Αριστεράς χρειάζεται μια εξήγηση.

Η ιστορική εξήγηση είναι εύκολη: Η όξυνση της κρίσης επανέφερε επιτακτικά στο προσκήνιο το ιστορικό ερώτημα της κοινωνικής προοπτικής: ποια κοινωνία θα διαδεχθεί αυτήν που βρίσκεται σε κρίση. Στην δεκαετία του '40 το ΕΑΜ εκπροσωπούσε την επαναστατική πλευρά στην πολιτική σύγκρουση για την κοινωνική προοπτική, η έκβαση της οποίας οδήγησε παρά πάσα λογική στην κοινωνία του ψυχρού πολέμου.

Η σημερινή εαμική υστερία είναι μια κατάσταση των "αυθεντιών" της υπαρκτής Αριστεράς οι οποίοι εκφράζονται συναισθηματικά σαν φλογεροί συνεχιστές του ΕΑΜ, υιοθετώντας την συντηρητική απάντηση στο ερώτημα της κοινωνικής προοπτικής και απαγορεύοντας ουσιαστικά την επαναστατική απάντηση.

Στην παγκόσμια σύγκρουση της δεκαετίας του '40 αντιπαρατάχτηκαν δυο πολιτικές συμμαχίες: η μία υπο την ηγεμονία της φασιστικής συντηρητικής ιδεολογίας και η άλλη υπό την ηγεμονία μπολσεβίκικης επαναστατικής ιδεολογίας. Ο φασισμός και ο μπολσεβικισμός ήταν δυο πολιτικές θεωρίες επιφανειακά παρόμοιες και θα λέγαμε ομογάλακτες, απέβλεπαν όμως σε δυο διαφορετικά μεταβατικά δικτατορικά κοινωνικά συστήματα ανειρήνευτα αντίθετα μεταξύ τους, ως προς τον δρόμο που θα οδηγούσε στην παγκόσμια κοινωνία του μέλλοντος.

Ο μπολσεβίκικος δρόμος περνούσε μέσα από απαλλαγή των κοινωνικών σχέσεων από το βάρος της εξουσιαστικότητας ενώ ο φασιστικός δρόμος περνούσε μέσα από την θεοποίησή της. Στην σύγκρουση της δεκαετίας του '40 η μπολσεβικισμός εκδηλώθηκε με την πολιτική των λαϊκών μετώπων και ένα τέτοιο μέτωπο ήταν το ΕΑΜ.

Το ΕΑΜ ήταν ένα είδος πολιτικής συμμαχίας ανάμεσα στην μπολσεβίκικη επαναστατική πολιτική και στην συντηρητική δημοκρατική πολιτική που θα εξέφραζε την κυρίαρχη κοινωνική θέληση για πολιτική δημοκρατία και εθνική ανεξαρτησία και επομένως την μέγιστη δυνατή ενότητα στην κοινωνική βάση, εν όψει της μεταπολεμικής κοινωνίας. Η ενότητα αυτή ωστόσο κατά τους μπολσεβίκους, είχε σαν προϋπόθεση την ηγεμονία των επαναστατικών ιδεών που εξαρτιόταν με την σειρά της από την επαναστατική αντίληψη για την κοινωνική προοπτική.

Η σημερινή ιστορική προσέγγιση του ΕΑΜ (δεξιά και αριστερή) έχει παραμείνει στην προπολεμική πολιτική λογική, όπως αυτή τροποποιήθηκε μέσα από την ψυχροπολεμική διαστροφή της ιστορικής σκέψης, και παρουσιάζει την ελληνική εκδοχή του λαϊκού μετώπου σαν μια κομματική συμπαράταξη στην οποία (μέσω του ΚΚΕ, της ΚΔ, της ΣΕ και του ΚΚΣΕ) κυριαρχούσε τελικά η "θεϊκή" ή "σατανική" "αυθεντία" του Στάλιν.

Στην αντίφαση της αντίληψης για το "παλιό ΕΑΜ" οφείλεται και η εαμική υστερία των επίδοξων αρχηγών του "νέου ΕΑΜ". Πνίγονται στην συγκίνηση αγωνιζόμενοι δήθεν για ένα "μέτωπο του λαού" την στιγμή που μετά μανίας μηχανεύονται κάποιο "μέτωπο των αυθεντιών".

Πρέπει ωστόσο να υπογραμμιστεί ότι το ζήτημα της ηγεμονίας στο μέτωπο ήταν ήδη εξαιρετικής σημασίας στην εποχή των λαϊκών μετώπων και της τρίτης Διεθνούς και σήμερα σχεδόν δεν υπάρχει άλλο ζήτημα για επίλυση εκτός απ' αυτό. Το παλιό ΕΑΜ καταστράφηκε, με τις γνωστές οδυνηρές συνέπειες για την ελληνική κοινωνία, επειδή το ζήτημα της ηγεμονίας των επαναστατικών ιδεών μετατράπηκε σε ζήτημα ηγεμονίας προσώπων και γιατί η επαναστατική αντίληψη για την προοπτική της κοινωνίας λογοκρίθηκε για χάρη της ενότητας σε επίπεδο επιτελείων.

Στην πολυπλοκότητα της σημερινής κοινωνίας, καμιά επαναστατική αντίληψη δεν μπορεί να ηγεμονεύσει και καμιά κοινωνική ενότητα δεν μπορεί να επιτευχθεί, αν δεν μεταφερθεί ουσιαστικά και όχι τυπικά η πολιτική συζήτηση (συγκεκριμένα η έλλογη σύγκρουση των αντιλήψεων για την κοινωνική προοπτική) στην κοινωνική βάση. Αυτό ακριβώς είναι το νόημα του κοινωνικού φαινομένου της πλατείας και αυτό το νόημα οι επιτελείς της υπαρκτής Αριστεράς πασχίζουν ακόμα και σήμερα, με νύχια και με δόντια, να το διαστρέψουν.

Οι επίδοξοι ιδρυτές νέων ΕΑΜ, όταν δεν είναι ιδιοτελείς, δεν έχουν καμιά ελπίδα να συμβάλουν στην κοινωνική ενότητα και όταν είναι ιδιοτελείς ούτε καν το επιδιώκουν. Αυτό που επιδιώκουν οι δεύτεροι και στο οποίο, άθελά τους έστω, βοηθούν οι πρώτοι, είναι η επιβολή της "αυθεντίας" ενός σώματος ειδικών κάτω από την οποία ονειρεύονται να ενώσουν ή ορέγονται να υποτάξουν την κοινωνία.

Τα οργανωτικά σχήματα της υπαρκτής Αριστεράς δεν έχουν πια λόγο ύπαρξης, όπως ακριβώς δεν είχε πια λόγο ύπαρξης ο υπαρκτός σοσιαλισμός ήδη δύο δεκαετίες πριν. Ωστόσο η επανάληψη από ιστορική άποψη της δεκαετίας του '40, δεν είναι η επιστροφή σε μια "νέα κατοχή", και σε ένα "νέο ΕΑΜ". Η επιστροφή ωστόσο στο ερώτημα της κοινωνικής προοπτικής, ερώτημα που δεν απαντήθηκε από την σύγκρουση της δεκαετίας του '40, καθιστά ιστορικά αναγκαία την συγκρότηση μιας νέας Αριστεράς.

Η σημερινή συνέχεια του ΚΚΕ όμως δεν θα είναι ένα νέο Κόμμα. Η συνέχεια του ΕΑΜ δεν θα είναι ένα νέο μέτωπο κομμάτων, ούτε και η ηγεμονία των επαναστατικών ιδεών δεν θα είναι μια ηγεμονία επαναστατικών αυθεντιών.

Η νέα Αριστερά θα γεννηθεί μέσα από την επαναστατική απάντηση στο ερώτημα της κοινωνικής προοπτικής. Το πρώτο πράγμα που μπορούν και πρέπει να κάνουν οι αριστεροί της κοινωνικής βάσης είναι να αναζητούν οι ίδιοι μια επαναστατική απάντηση σ' αυτό το ερώτημα και να απαιτούν από όλους όσοι συμμετέχουν σε οποιαδήποτε πολιτική συζήτηση, μια καθαρή απάντηση στο ίδιο ερώτημα. Ειδικά από τις "αυθεντίες" που προσπαθούν να πλασάρουν "νέα μέτωπα".