Στην φάση που άρχισε μετά τις τελευταίες εκλογές, οι επιτελείς του πολιτικού συστήματος υποχρεώνονται να αναθεωρήσουν την σχέση τους με την κοινωνία. Αυτή η αναθεώρηση θα οδηγήσει τους ανθρώπους της κοινωνικής βάσης στην αναθεώρηση της δικής τους αντίληψης και της στάσης τους απέναντι στο πολιτικό σύστημα και τους επιτελείς του.

Είναι βέβαιο τελικά πως ο διμετωπισμός θα οδηγήσει την πολιτική στα χέρια των ανθρώπων της κοινωνικής βάσης, από όπου έφυγε με την υποτιθέμενη ήττα της Αριστεράς στο τέλος της δεκαετίας του 1940.

Οι επιτελείς της Αριστεράς υιοθέτησαν από τότε την θεμελιώδη αρχή της εξουσιαστικής λογικής που είναι η διάκριση της κοινωνίας σε αυθεντίες και αδαείς, και αυτή η διάκριση γίνεται με έναν ιδιόμορφο τρόπο αποδεκτή και από τους αριστερούς της κοινωνικής βάσης. Ωστόσο στην σημερινή πολυπλοκότητα, όπου οι σχέσεις εξουσίας όχι μόνο δεν είναι χρήσιμες αλλά είναι επικίνδυνες και καταστροφικές, αργά ή γρήγορα η κοινωνική συνείδηση θα ξαναβρεί το νόημα της ύπαρξής της, όχι πια σαν «έθνος», σαν «λαός» ή ακόμα χειρότερα σαν «κοινωνία των πολιτών» αλλά σαν «κοινωνία των ανθρώπων».

Το πρώτο σοβαρό τεκμήριο της αναγκαιότητας να απορροφηθεί το χρήσιμο περιεχόμενο των εννοιών «έθνος» και «λαός» στην έννοια της κοινωνίας είναι η «αποδόμησή» τους από την μεριά των εναλλακτικών εξουσιών που «καραδοκούσαν» τα τελευταία δέκα χρόνια. Τα σοβαρότατα γεγονότα που ήταν η εξέγερση του Δεκέμβρη του 2008 και το φαινόμενο της πλατείας του 2011 αποτελούν την ανταπόκριση, από την μεριά της κοινωνίας αυτή την φορά, στην ίδια αναγκαιότητα. Ακόμα και η εκτόνωση, μετά από τις εκλογές του 2012, της κοινωνικής δυναμικής στην φενάκη των επιχειρήσεων πολιτικής φιλανθρωπίας αποκρυσταλλώθηκε σε οργανωτικές δομές που μπορεί να έχουν εξουσιαστικό χαρακτήρα, αυτονομούνται όμως από τον διμετωπισμό της κεντρικής πολιτικής σκηνής και ενσωματώνονται στην κοινωνία.

Το γεγονός, τέλος, της ιδεολογικής διαμάχης που έχει ξεσπάσει στον ΣΥΡΙΖΑ μετά από την εγκατάλειψη της κοινωνικής βάσης και τον περιορισμό του στα παζαρέματά της κεντρικής πολιτικής σκηνής, παρόλο το αθλίως χαμηλό της επίπεδο, ενισχύει επίσης την άποψη πως η πολιτική δεν μπορεί παρά να επιστρέψει στην κοινωνία.

Ας ελπίσουμε όχι όπως στην Ουκρανία.