Δημοσιεύεται σήμερα, με μεγάλη χαρά όπως πάντα, μια ακόμα απάντηση του Χάρη Πεϊτσίνη με τίτλο: «Ανάμεσα στο κόκκινο και στο Μαύρο». Τα κείμενα του Χάρη πλουτίζουν τον διάλογο, καθώς και τον χάρτη των ιδεών στον σχηματισμό του οποίου φιλοδοξούν να συμβάλουν οι ΣΕΛΙΔΕΣ ΚΡΙΤΙΚΗΣ, και μάλιστα στο θέμα της εξουσίας που είναι ουσιαστικά το μοναδικό ουσιαστικά θέμα που έχει να επιλύσει η κοινωνία της εποχής μας. Το γεγονός όμως ότι τα γραφτά του συγκεντρώνουν σιγά - σιγά όλα τα επιχειρήματα που προβάλλονται από αυτούς που θεωρούν ότι η κατάσταση εξουσίας είναι μια κοινωνική αναγκαιότητα, δεν σημαίνει καθόλου ότι οφείλει ο συνομιλητής του να δεχτεί τα επιχειρήματά του. Ούτε και να θεωρήσει ότι ο τρόπος που αντιλαμβάνεται τον διάλογο είναι σωστός.
Έχω παραδεχτεί από την αρχή ότι η θεωρία που υποστηρίζεται στα γραφτά μου, είναι εκ πρώτης όψεως καινοφανής, ότι πράγματι κανείς δεν είναι διατεθειμένος να δεχτεί μια τέτοια θεωρία, ούτε κανείς μελετάει τα πολιτικά και κοινωνικά φαινόμενα υπό το φως μιας παρόμοιας ερμηνευτικής. Υπάρχουν βέβαια οι παλιοί θεωρητικοί του αναρχισμού, που όμως στηρίζονται σε μια αντίληψη για την "καλή φύση" του ανθρώπου, εντελώς ανεπαρκή για να κατανοηθούν τα σημερινά κοινωνικά σχήματα. Εξαιρούνται επίσης οι θεωρητικές αναφορές του Μισέλ Φουκώ, που όμως, όσο χρήσιμες και αν είναι δεν οδηγούν σε σοβαρά πολιτικά συμπεράσματα. Μένουν επομένως μόνο οι θεωρητικοί του μαρξισμού, από την ρίζα των σκέψεων των οποίων θεωρώ ότι φυτρώνει και η θεωρία που προσπαθώ να διατυπώσω. Αλλά πρέπει επίσης να παραδεχτώ, ότι παρά το γεγονός ότι παρότι έχω γράψει μια σειρά από άρθρα με ποικίλα θέματα που καθιστούν απολύτως σαφή την πλευρά από την οποία φωτίζουν το ζήτημα, μια θεωρία συνολικά διατυπωμένη δεν υπάρχει.
Έχω ήδη παραδεχτεί επίσης ότι εκκρεμεί μια ολοκληρωμένη απάντηση επί της ουσίας των θεωρητικών και πολιτικών προτάσεων του Χάρη στα τελευταία άρθρα του. Αυτή η απάντηση δεν είναι πολύ εύκολο να δοθεί γιατί ο Χάρης με την νεανική του όρεξη, προσθέτει κάθε φορά, εκεί και ως έτυχε, καινούρια στοιχεία στον διάλογο, τα οποία διαρκώς πλαταίνουν το θέμα, και μάλιστα κινούμενα ανάμεσα στην περιγραφή αντιλήψεων άλλων που έχουν την ίδια άποψη με αυτόν και στην σύνθεση ρητορικών σχημάτων που επέχουν πολύ από το να αποτελούν επιχειρήματα. Το χειρότερο όμως είναι ότι ο Χάρης διαστρεβλώνει με μεγάλη άνεση τις απόψεις της μαρξιστικής άποψης και κυρίως αυτές που περιλαμβάνονται στο βιβλίο "κράτος και επανάσταση" του Λένιν. Σ' αυτό το σημείωμα θα αναφερθώ στον τρόπου που αντιλαμβάνεται την διαδικασία του διαλόγου.
Στο σημερινό του άρθρο, με τίτλο: «Ανάμεσα στο κόκκινο και στο Μαύρο», ο Χάρης τοποθετεί τις απόψεις του ανάμεσα στον Κόκκινο και στον Μαύρο φασισμό. Κάνει όμως το λάθος να ανασύρει όλη την γνωστή φιλολογία περί Σταλινισμού ξεχνώντας ότι κατά την γνώμη του συνομιλητή του, αυτή την φιλολογία και την στυγνή πρακτική την οποία προορίστηκε να καλύψει πολιτικά την έχουν αναπτύξει επαγγελματίες αντικομουνιστές των ΗΠΑ, υπό την "αιγίδα" της CIA, Αυτοί βέβαια ονομάζουν τους εαυτούς τους δημοκράτες, είναι όμως για μένα συνεχιστές και εκσυγχρονιστές του φασισμού, που απλά δεν είναι τόσο ηλίθιοι να αυτοονομάζονται ναζιστές όσο "ηλίθιοι" είναι οι εχθροί τους που αυτοονομάζονται Σταλινικοί. Δεν έχω καμιά αντίρρηση να μιλάει ο Χάρης για τους "δήμιους της Γκεπεού" και για τους ηλίθιους συνοδοιπόρους τους, που τους έδιναν άλλοθι, ούτε χρειάζεται να με εξαιρεί από κάποιους άξεστους φανατικούς.
Αυτό όμως που δεν μπορεί να κάνει είναι να παρουσιάζει σε έναν διάλογο με τον "σταλινικό" που ξέρει πολύ καλά ότι είμαι εγώ, τις αντισταλινικές απόψεις που έχουν χρηματοδοτηθεί με βάση το δόγμα Τρούμαν, σαν δεδομένες και αναντίρρητες αλήθειες. Ποίο είναι επιτέλους το θέμα του διαλόγου; Ο Χάρης ξεκίνησε να μιλάει για την "δομική κρίση εξουσίας" που εκδηλώνεται σαν αντίθεση, στην χώρα μας, ανάμεσα στην "επίσημη" και "ανεπίσημη" εξουσία. Του ζήτησα να διευκρινίσει την θεωρητική βάση αυτής της άποψης, προβάλλοντας συνοπτικά την δική μου άποψη σαν παράδειγμα, και επιμένω ότι δεν πήρα ακόμα απάντηση.
Αντί απαντήσεως εισέπραξα ένα ποταμό διακηρύξεων περί του ότι η εξουσία είναι στην φύση του ανθρώπου, ότι υπάρχει πριν ακόμα υπάρξουν οι άνθρωποι, ακόμα και στις "κοινωνίες" των πιθήκων. Μέχρι εδώ καμιά αντίρρηση, γιατί όμως πρέπει να ενοχληθεί που επισημαίνω ότι αυτή είναι η άποψη των ίδιων των εξουσιαστών, ή έστω των θεωρητικών που υπηρετούν τους εξουσιαστές και συντάσσουν την απολογητική της εξουσίας; Μήπως αν κανείς διαβάσει τα γραφτά του Χάρη θα συμπεράνει ότι ο ίδιος φαντάζεται τον εαυτό του σε μια θέση μη εξουσίας; Μόνο αν δεν ξέρει να διαβάζει! Ας αφήσουμε λοιπόν τις οικουμενικές αλήθειες αφού ο καθένας μας μιλάει από μια ειδική πολιτική θέση και έχοντας στο μυαλό του μια συγκεκριμένη πολιτική προοπτική.
Πρέπει επίσης να αφήσουμε κατά μέρος τον Λένιν, τον Στάλιν και τον Μάο. Είναι προφανές ότι δεν έχουμε την ίδια άποψη ούτε για τις απόψεις τους, ούτε για τα καθεστώτα τους που δημιουργήθηκαν με βάση τις απόψεις τους. Αν θέλει να συζητήσουμε για την δικτατορία του προλεταριάτου και να την συγκρίνουμε με τον σύγχρόνό της φασισμό, πολύ ευχαρίστως να το κάνουμε, αλλά αυτό είναι μια άλλη συζήτηση. Ο Χάρης θέλει να εκθέσει την άποψή του για την δομική κρίση της εξουσίας στον ελληνικό χώρο. Καμιά αντίρρηση επίσης. Αλλά εδώ πρέπει να αποκαταστήσουμε και πάλι το θέμα του διαλόγου. Εγώ δεν αναφέρθηκα σε πολιτικές προβλέψεις για το αν τρίζει και αν γκρεμίζεται το παγκόσμιο εξουσιαστικό σύστημα, όπως αυτό έχει αποκρυσταλλωθεί σε ένα συγκεκριμένο οικοδόμημα, το οποίο μάλιστα θεωρώ ότι μόλις τα τελευταία χρόνια δομείται και μάλιστα με μεγάλη αβεβαιότητα. Αναφέρθηκα σε ένα ερμηνευτικό σχήμα που κατά την γνώμη μου εξηγεί τα συμβαίνοντα στο ελληνικό εξουσιαστικό σύστημα, το οποίο βεβαίως δεν είναι απλά "επηρεαζόμενο" αλλά ρητά και άμεσα συνδεδεμένο με το παγκόσμιο.
Τέλος θέλω να πω, επί της διαδικασίας πάντα, ότι δεν είναι καθόλου έντιμο να στολίζει κανείς την άποψη του άλλου με χαρακτηρισμούς όπως "εντελώς αβάσιμες φιλολογίες", "άχρηστο λεκτικό παιχνίδι", "που ρίχνει εντελώς αδικαιολόγητα το επίπεδο της συζήτησης". Όσο για την δημιουργία εντυπώσεων, μα φυσικά ο διάλογος γίνεται για την δημιουργία εντυπώσεων. Ο Χάρης θέλει να δημιουργήσει στους αναγνώστες του ορισμένες εντυπώσεις και εγώ θέλω να δημιουργήσω ορισμένες αντίθετες. Το ζήτημα είναι να φροντίζουμε να ξεκαθαρίζουμε τις προθέσεις μας. Εγώ δεν θεώρησα την άποψη του Χάρη "φασιστική" υπό μορφήν αναρώτησης, ρώτησα ευθέως αν ο Χάρης θεωρεί ο ίδιος την άποψή του κριτική συνέχεια της φασιστικής και αν όχι να εξηγήσει (αν θέλει) ποιας άποψης την θεωρεί συνέχεια, δεδομένου ότι εγώ άλλη άποψη περί "εξουσίας" και "κρίσης" εκτός από την λενινιστική και την φασιστική δεν ξέρω. Αν εκείνος ξέρει, δεν έχει παρά να την συστήσει και σ' εμένα και στους αναγνώστες μας να την μάθουμε.