Δύο επιστημονικές διοργανώσεις: Η μια για τις αλλαγές στο κομματικό τοπίο έγινε ήδη στην Θεσσαλονίκη. Η άλλη για την κρίση της δημοκρατίας θα γίνει τον Μάιο στην Αθήνα. Ενδεικτικές και οι δύο για την ευαισθησία του ακαδημαϊκού συστήματος στις ραγδαίες πολιτικές εξελίξεις αλλά και την πλήρη αδυναμία του να δημιουργήσει ένα πλαίσιο κατανόησής τους. Το κείμενο που ακολουθεί είναι μια γενική εκτίμηση των δύο συνεδρίων. Θα υπάρξουν αναλυτικότερες εκτιμήσεις και για τα δύο.

Στις 3 και 4 Απριλίου 2008 διεξάχθηκε στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας , από το Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών, Οικονομικών και Πολιτικών Σπουδών , διημερίδα με τίτλο: Το Νέο Κομματικό Τοπίο στην Ελλάδα. Εξάλλου για τον Μάιο, έχει προκηρυχθεί το Η' Συνέδριο της Ελληνικής Εταιρείας Πολιτικής Επιστήμης με τίτλο: Η δημοκρατική λειτουργία σε καμπή: προκλήσεις και απειλές στον πρώιμο 21ο αιώνα . Από τους τίτλους και τις διακηρύξεις τους, είναι φανερή η συνάφεια των δύο διοργανώσεων όπως επίσης και η ανησυχία των διοργανωτών μπροστά στα φαινόμενα διάλυσης του πολιτικού συστήματος που παρουσιάζονται. Αλλά από την άλλη μεριά είναι προφανής και η αμηχανία τους, καθώς και η έλλειψη οποιασδήποτε δυνατότητας θεωρητικής προσέγγισης, του πολιτικού προβλήματος.

Το ακαδημαϊκό σύστημα δεν μπορεί παρά να είναι ένας μηχανισμός συντηρητικής ανανέωσης των εξουσιαστικών σχέσεων. Θα περίμενε όμως κανείς ότι μπροστά στην κρίση των εξουσιαστικών σχέσεων και μπροστά στον ορατό κίνδυνο διάλυσης του εξουσιαστικού συστήματος, οι ακαδημαϊκοί λειτουργοί του θα έκαναν μια προσπάθεια να κατανοήσουν τα γεγονότα προς όφελος της εξουσίας την οποία θεραπεύουν. Τα ντοκουμέντα όμως και των δύο εκδηλώσεων δείχνουν ότι, οι οργανωτές τους ουσιαστικά προσπαθούν να αποφύγουν την συζήτηση στην οποία καλούν. Τόσο στην διοργάνωση, για το κομματικό τοπίο, εντελώς πρόχειρα, όσο και σ' αυτήν για την δημοκρατία, κάπως πιο εξεζητημένα, οι οργανωτές με από την διακήρυξη κιόλας ακυρώνουν το θέμα του τίτλου τους και προσπαθούν εν όψει των σημαντικών αλλαγών να περιορίσουν την συζήτηση στους όρους του παρελθόντος.

Το ακόμα χειρότερο είναι ότι οι οργανωτές αγνοούν το γεγονός ότι περιεχόμενο, τόσο του κομματικού συστήματος όσο και του πολιτικού συστήματος, είναι η άσκηση της εξουσίας και στρέφουν το ενδιαφέρον τους στην μορφή των συστημάτων και στις στρατηγικές των συνιστωσών τους. Η εξουσία δεν αναφέρεται ούτε ως λέξη στα δύο κείμενα. Και επιπλέον στις δύο διακηρύξεις είναι έντονο το ενδιαφέρον για την εμπειρική προσέγγιση και την μορφική περιγραφή των φαινομένων και ελάχιστα για την κατανόηση και το νόημα των εξελίξεων. Όσο παράδοξο κι αν είναι παράδοξο, και στις δύο περιπτώσεις, οι διοργανωτές μοιάζουν να επιδιώκουν ως επιτυχία την αποτυχία των διοργανώσεών τους και να αποφεύγουν ως μεγάλη καταστροφή την επιτυχία τους. Το παράδοξο δεν έγκειται στην επιδίωξη του ναυαγίου μιας επιστημονικής συνάντησης. Η νεότερη ιστορία της μεταπολεμικής ακαδημαϊκής δραστηριότητας, βρίθει περιφανών και κερδοφόρων αποτυχιών. Το παράδοξο έγκειται στο γεγονός ότι αυτή τη φορά η ηθελημένη αστοχία να κατανοηθεί η σημασία των εξελίξεων και το νόημα της κρίσης στον πολιτειακό και πολιτικό τομέα δεν έχει να πλήξει κάποια αντίπαλη εξουσία αλλά μόνο την δική τους.

Εντούτοις οι δύο αυτές διοργανώσεις, όπως και άλλες στις οποίες έχω κατά καιρούς αναφερθεί, ενώ δεν έχουν κανένα απολύτως ενδιαφέρον σαν πηγές ερμηνευτικού λόγου των πολιτικών και ιστορικών πραγμάτων, ενώ με άλλα λόγια δεν μας καθιστούν σοφότερους με τις ανακοινώσεις τους και τις αποφάσεις τους, έχουν δυό ανεκτίμητες αξίες. Απ' την μια μεριά επισημαίνουν το δρομολόγιο του εξουσιαστικού συστήματος προς την ιστορική μετάλλαξή του. Απ' την άλλη μεριά μέσα από την σήψη της ακαδημαϊκής σκέψης γίνονται φυτώρια παραγωγής μιας νέας ακαδημαϊκής σκέψης πρωτοφανούς ποιότητας και εμβέλειας, που θα ανθήσει και θα καρποφορήσει στο τέλος του ιστορικού χειμώνα που αποτελεί η εποχή μας.