Πολιτική | ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ της ΚΥΡΙΑΚΗΣ | hits: 1516
Το Ευρωσύνταγμα και η σιωπή των συνταγματολόγων
άρθρο
του Κωστή Παπαϊωάννου
Κυρ, 07 Νοεμ 2004

Επιστέγασμα των παράξενων θεσμικών ρυθμίσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι το Ευρωσύνταγμα. Υπογράφτηκε στην Ρώμη, από τους πρωθυπουργούς, ένα χαρτί που ονομάστηκε ευρωπαϊκό σύνταγμα. Γυρίζοντας απ' την Ρώμη, ο Πρωθυπουργός, δήλωσε χαρούμενος ότι το Ευρωσύνταγμα θα κάνει καλό στην ...τουριστική ανάπτυξη!

Το σύνταγμα ήταν κάποτε ο νόμος του κράτους που ρύθμιζε το πολιτειακό και νομικό καθεστώς του. Προέκυπτε, από κοινωνικές διεργασίες και εξέφραζε το status των σχέσεων μεταξύ κοινωνίας και εξουσίας. Ακριβέστερα τις παραχωρήσεις ή υποχωρήσεις της δεύτερης στις διεκδικήσεις της πρώτης. Ας θυμηθούμε το "σύνταμα" του Μακρυγιάννη, και το "114" των φοιτητικών αγώνων της δεκαετίας του '60.

Σε ορισμένες περιστάσεις τα ζητήματα σχέσεων εξουσίας και κοινωνίας, στις λεγόμενες συνταγματικές βουλές, μετατρέπονταν σε ζητήματα "κουκιών" μεταξύ μετόχων της εξουσίας. Αλλά και πάλι θα μπορούσαμε να θεωρήσουμε αυτές τις συνταγματικές ρυθμίσεις, σαν προσαρμογές της εξουσίας σε τετελεσμένες κοινωνικές αλλαγές.

Τα πράγματα όμως σήμερα είναι πολύ διαφορετικά:

Απ' την μια μεριά το κράτος καταργείται: πότε τηρώντας τα προσχήματα και διατηρώντας κάποιες μορφές, πότε όχι. Πάντως το ουσιαστικό μέρος της κοινοβουλευτικής λειτουργίας το έχουν ήδη αναλάβει τα τηλεοπτικά κανάλια και η λειτουργία των συνταγματικών αρχών μεταβιβάζεται σιγά - σιγά σε διάφορες επιτροπές τεχνικών (ωραίο παράδειγμα το Εθνικό Ραδιοτηλεοπτικό Συμβούλιο).
Απ' την άλλη μεριά η πρώην κυρίαρχη κρατική λειτουργία υπάγεται στις "αρχές" της Ε.Ε. Ρητά μεν ως προς την πρακτική πλευρά της υπαγωγής άρρητα όμως ως προς την νομιμοποίησή της. Διαφημίζεται π.χ. το κύρος των ευρωπαϊκών δικαστηρίων αλλά αποσιωπάται η ανυπαρξία κοινωνικής πηγής του κύρους τους.

Είναι απολύτως σαφές πως το Ευρωσύνταγμα είναι μια καινοφανής πράξη ρύθμισης της αγοράς ένα είδος υπερφιλόδοξης (ως προς την αποτελεσματικότητά της) αγορανομικής διάταξης, που παίρνει μορφή συντακτικής πράξης. Όλες οι πολιτικές πλευρές αντιμετωπίζουν αυτή την ρύθμιση σαν κανονικό σύνταγμα και το κρίνουν ανάλογα με τις γνωστές θέσεις τους. Αλλά αν πράγματι το Ευρωσύνταγμα ήταν πρωτοφανές μεν αλλά κανονικό, τότε οι συνταγματολόγοι θα είχαν βρει τον μήνα που τρέφει τους έντεκα.
Οι τελευταίοι όμως, λαλίστατοι όταν πρόκειται να μιλήσουν για φιλοευρωπαϊσμούς και αντιαμερικανισμούς, προτιμούν να σφυρίζουν αδιάφορα μπροστά σ' αυτές τις πρωτοφανείς πολιτειακές διαδικασίες που είναι της απολύτου αρμοδιότητας τους. Και όταν ορισμένοι (δια)φημισμένοι απ' αυτούς μιλάνε, ακούγονται σαν μαθητές της πρώτης γυμνασίου που έχουν διδαχθεί πλημμελώς κάποια στοιχεία δικαίου. Γιατί άραγε;

Γιατί απλούστατα βλέποντας την τεράστια αντιστροφή μεταξύ πολιτιστικής και οικονομικής λειτουργίας που χαρακτηρίζει την κατασκευή που λέγεται Ε.Ε. και που βέβαια όταν θα αρχίσει να έχει συνέπειες θα εξαφανίσει την επαγγελματική και πολιτική υπόσταση τους, αντί να χαρούν την αναγνώριση και μελέτη ενός πρωτοφανούς ιστορικοπολιτικού φαινομένου προτιμούν να χώνουν το κεφάλι τους στην άμμο. Αλλά η άμμος είναι κινούμενη. Στο τέλος θα βυθιστούν ολόκληροι σ' αυτήν και θα μείνει μόνο το κεφάλι τους απ' έξω.