Πολιτική | ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ της ΚΥΡΙΑΚΗΣ | hits: 1052
Η έξοδος απ' το σκοτάδι
άρθρο
του Κωστή Παπαϊωάννου
Κυρ, 01 Ιαν 2006

«Ερχόμαστε από μια σκοτεινή άβυσσο, καταλήγουμε σε μια σκοτεινή άβυσσο, το μεταξύ φωτεινό διάστημα το λέμε ζωή». Μ' αυτή την βαρυσήμαντη φράση αρχίζει ο Νίκος Καζαντζάκης, την "ασκητική" του, που αποτελεί το φιλοσοφικό του κρέντο.

Σήμερα πια τα λόγια αυτά του Καζαντζάκη, γραμμένα το 1923 δεν μας φτάνουν. Μας βαραίνει όμως πικρά η έλλειψη ενός κρέντο, ενός δόγματος, με βάση το οποίο, τα κοινωνικά άτομα, ν' αντιλαμβανόμαστε το νόημα της ύπαρξής μας. Σήμερα καμιά συζήτηση δεν γίνεται για το νόημα της ζωής. Η φιλοσοφία έχει συγχωνευτεί με μια δήθεν επιστήμη, η πολιτική με δήθεν ιστορία και κάθε είδος σοβαρής σκέψης έχει εκλείψει. Ο λόγος έχει αντικατασταθεί από διάφορες ατάκες, που εκτοξεύονται υπό μορφή διαφημιστικών σλόγκαν, αποσκοπώντας στην εξυπηρέτηση ευτελών αναγκών της πνευματικής αγοράς. Ζούμε σε μια σκοτεινή πολιτιστική καθημερινότητα, ερχόμενοι από ένα ιστορικά χαώδες χθες και βαδίζοντας σε ένα πολιτικά χαώδες αύριο.

Η αναζήτηση νοήματος είναι το προκαταβολικά χαμένο μεγάλο στοίχημα της πολιτικής. Τα μεγάλα κόμματα έχασαν τις ταυτότητες που μηχανεύτηκαν στις τελευταίες εκλογές και ήδη έγιναν έρμαια της τηλεοπτικής σκανδαλολογίας. Η επίσημη Αριστερά ψάχνει για την ταυτότητά της, ανάμεσα στην επιστροφή μιας ελαφράς αναπαλαίωσης και στην μετάβαση μιας βαριάς αστικοποίησης. Ακόμα και οι πρώην "ακραίοι" - δεξιοί και αριστεροί - παραπαίουν ανάμεσα σε χαράξεις νέων συμβόλων και εκταφές παλαιών. Αυτές οι αδιέξοδες αναζητήσεις, με κίνητρο την κατάκτηση μιας θέσης κάτω από τα τηλεοπτικά πολιτικά φώτα, οδηγούν στην συσκότιση της κοινωνικής ζωής.

Η κοινωνία μας όμως δεν θα περιμένει να αποκτήσουν τα κόμματα ταυτότητα, ούτε θα περιμένει να της κατασκευάσουν μια ταυτότητα οι κοινωνικές επιστήμες, θα ανανεώσει η ίδια την ταυτότητά της. Αυτό βέβαια δεν θα γίνει εύκολα. Η σύγχρονη ταυτότητά της, δεν μπορεί να είναι ένα άθροισμα ατομικών ταυτοτήτων, ούτε μια εισαγομένη χάρτινη ευρωπαϊκή ταυτότητα, ούτε η υπογράμμιση στην παλιά ταυτότητά της μιας κοινής θρησκευτικής ή εθνικής μνήμης. Πολύ περισσότερο δεν μπορεί να είναι η ανακίνηση μιας πολιτικής εχθρότητας, ή ενός πολιτιστικού σνομπισμού προς άλλες κοινωνίες.

Ό δρόμος για την απόκτηση της σημερινής κοινωνικής μας ταυτότητας και τον φωτισμό της πολιτιστικής καθημερινότητας, θα περάσει αναγκαστικά μέσα από διαδικασίες ανάδειξης της ενότητας και των διαφορών μέσα στην σημερινή κοινωνία. Πρόκειται για έναν δρόμο που δεν θα διανυθεί μέσω πολιτικών ή επιστημονικών αντιπροσώπων· αντίθετα πρόκειται για έναν δρόμο που θα περάσει μέσα από την σύγκρουση του πολίτη με την πολιτική εξουσία και του φοιτητή με την ακαδημαϊκή εξουσία. Σ' αυτή την δισυπόστατη εξουσία έχουν ουσιαστικά συγχωνευτεί, ανταγωνιζόμενες, οι ηγεσίες όλων ανεξαιρέτως των κομματικών πολιτικών συγκροτήσεων. Ο διεμβολισμός από την κοινωνική μάζα αυτής της αντιδραστικής δομής στην κοινωνική κορυφή είναι η μοναδική έξοδος από το σημερινό σκοτάδι.