Πολιτική | ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ | hits: 1365
Η πολιτική μετά την ολυμπιάδα
άρθρο
του Κωστή Παπαϊωάννου
Δευτ, 20 Σεπτ 2004

Φαινόταν απ' την αρχή ότι το 2004 θα αποτελούσε σταθμό στην πολιτική ιστορία μας. Με την κυβερνητική αλλαγή και την Ολυμπιάδα κλείνει για την χώρα, η εξηντάχρονη περίοδος που άρχισε τον Δεκέμβρη του 1944 και μπαίνουμε πια και τυπικά στην διαδικασία μετατροπής της Ελλάδας σε μια επαρχία του ενιαίου παγκόσμιου αυτοκρατορικού πολιτικού συστήματος που επιχειρείται να οικοδομηθεί. Η διαδρομή που αρχίζει έχει αυξημένες πολιτικές και ιδεολογικές απαιτήσεις, τις οποίες καμιά από τις υπάρχουσες πολιτικές συγκροτήσεις δεν μπορεί να καλύψει.

Τα κόμματα έχουν αρχίσει να "ψάχνονται" για να βρουν ένα παρουσιάσιμο πρόσωπο αλλά μόνο ένα προσωπείο μπορούν να βρουν. Ξέρουν όμως ότι το πρόβλημα τους είναι ότι τους λείπει η πολιτική "ψυχή", δηλαδή οι πολιτικές προτάσεις που όμως δεν υπάρχουν ούτε διεθνώς ούτε στην Ελλάδα. Αντίθετα η περιπέτεια της Ολυμπιάδας απέδειξε ότι, οι μέτοχοι της πολιτικής εξουσίας εμφανίζουν σαν "προτάσεις" τις τετελεσμένες πράξεις στις οποίες έχει ήδη παρασυρθεί απ' την ροή των γεγονότων!

Με λίγα λόγια το καράβι της κοινωνίας, που έτσι κι αλλιώς κυβερνιόταν ερήμην των επιβατών του, σήμερα παραδέρνει άπλετα μεν φωταγωγημένο αλλά εντελώς ακυβέρνητο.

Το πολιτικό πλαίσιο

Και πριν τους Ολυμπιακούς Αγώνες η ελληνική πολιτική σκηνή λειτουργούσε αντιφατικά προς την κοινωνική πραγματικότητα που η ίδια αναγνώριζε. Με την "μεγάλη γιορτή" ωστόσο η εξουσία "ομολόγησε" την ματαιότητα των σχεδίων της, με την συμβολική καθαρότητα ενός κύκνειου άσματος! Η "γιορτή της Αθήνας" ήταν μια επίδειξη στους "πολίτες του κόσμου" της ικανότητας της ελληνικής εξουσίας να συσκευάζει χωρίς ειρμό, απονεκρωμένη, την κάθε είδους παράδοση της ελληνικής κοινωνίας προκειμένου να παρουσιάσει ένα πολυτελώς συσκευασμένο, εμπορεύσιμο πακέτο.

Η "κατανάλωση" πνευματικών αγαθών σημαίνει βεβαίως κάποιου είδους απονέκρωσή, που όμως δίνει χώρο στην γέννηση και στην συνέχεια της ζωής. Η συγκεκριμένη όμως απονέκρωση δεν υπηρέτησε καμιά γέννηση και καμιά συνέχεια. Ήταν ένα ξεπούλημα του πολιτιστικού "στοκ" της Ελλάδας, εν όψει μιας κατ' ελπίδα αναβαθμισμένης ένταξης στο υποτιθέμενο "νέο" παγκόσμιο πολιτικό σύστημα. Αυτό είναι το ομολογημένο πολιτικό πλαίσιο για την περίοδο που ανοίγει. Ένα πλαίσιο με σκληρότερες εξωτερικές πιέσεις και εκρηκτικές εσωτερικές αντιθέσεις στην πολιτική σκηνή.

Το "νέο" πολιτικό πλαίσιο είναι η ασφάλεια! Η ελληνική εξουσία υποτάσσεται στην παγκόσμια, με το πρόσχημα του εφευρήματος της αφηρημένης ασφάλειας με την ίδια επιπολαιότητα που είχε υποταχθεί και με το πρόσχημα του εφευρήματος της εθνικής ασφάλειας. Δέχεται ότι το μοναδικό της μέλημα είναι να εξασφαλίσει την διαιώνιση του εξουσιαστικού συστήματος. Ποιό κοινωνικό σύστημα ασφαλίζεται όμως και έναντι ποιού κινδύνου; Αυτό το πολιτικό ερώτημα που τα σημερινά πραγματικά δεδομένα θέτουν όλο και πιο έντονα, με τα ίδια δεδομένα είναι εντελώς αδύνατο να απαντηθεί!

Παρόν και μέλλον

Πολιτική δεν είναι η τέχνη του εφικτού, όπως λέγεται ανοήτως, αλλά η πρόβλεψη του μέλλοντος. Αντιτείνεται ότι το μέλλον δεν μπορεί να προβλεφθεί και όποιος το επιχειρεί είναι "ιστορικιστής"! Πράγματι το μέλλον είναι απροσδιόριστο σαν συγκεκριμένη εικόνα. Άλλο είναι όμως ο σεβασμός της σχετικής απροσδιοριστία του μέλλοντος και άλλο η παράβλεψη του παρόντος και η απώθηση του παρελθόντος. Το ερώτημα αν η παρούσα εξουσία καταρρέει, δεν τίθεται αύριο και μεθαύριο, αλλά αυτή την στιγμή. Το μέλλον είναι αόρατο αλλά δεν είναι ανύπαρκτο. Η κατεύθυνση δε προς την οποία εκτείνεται είναι απολύτως ορατή. Η παρούσα μορφή εξουσίας με το παρελθόν που έχει δεν έχει κανένα μέλλον, γι αυτό οι "λειτουργοί" της προσπαθούν να καταστήσουν αόρατο το παρόν και ανύπαρκτο το παρελθόν.

Ο πρωθυπουργός, στο σχετικό διάγγελμά του, είπε ότι οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 2004 αποτελούν "σταθμό" και "αφετηρία"! Και περιορίστηκε στις αγοραίες διαστάσεις του ζητήματος, αποφεύγοντας φρονίμως να μπει στην πολιτική και πολιτιστική του πλευρά. Το ζήτημα όμως αυτό δεν υποβιβάζεται. Ο ισχυρισμός πως το 2004 κλείνει μια περίοδος της μεταπολεμικής ελληνικής ιστορίας, στηρίζεται στην παρατήρηση ότι κανένας απ' τους "μύθους" που στήριξαν το μεταπολεμικό κοινωνικό σύστημα δεν είναι σήμερα ζωντανός, ούτε μπορεί να αναστηθεί. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες αποτέλεσαν την συμβολική τελετή ταφής της μεταπολεμικής αστικής μυθολογίας.

Ο μεγάλος μύθος της μεταπολεμικής περιόδου είναι ο "ψυχρός πόλεμος" που, με την "ισορροπία του τρόμου", συντήρησε, επί τρεις δεκαετίες, την αυταπάτη ότι το κοινωνικό πρόβλημα, που οδήγησε στην μεγάλη σφαγή του Παγκοσμίου Πολέμου, μπορεί να λυθεί με την ισορροπία μικρών σφαγών τύπου Κορέας και Βιετνάμ. Ο μύθος εξέπνευσε σε ηλικία 30 ετών δίνοντας το 1974 την θέση του σ' έναν μεγαλύτερο, που θα συντηρούσε μια "ανώτερη" κοινωνική αυταπάτη: ότι το κοινωνικό πρόβλημα μπορεί να λυθεί με την παγκόσμια διαιώνιση του αστικού εξουσιαστικού συστήματος. Ο μύθος κατέρρευσε παταγωδώς πριν τα 30 του, μαζί με τους δίδυμους πύργους.

Οι πολιτικές δυνάμεις

Η θεοποίηση της ασφάλειας, δηλαδή της βίας, τόσο στους χειρισμούς της πολιτικής όσο και στην ερμηνεία της Ιστορίας, είναι η βασική αρχή σχεδιασμού του πολιτικού πλαισίου που ελπίζεται να διαδεχθεί το ψυχροπολεμικό. Οι δραματικές αλλαγές ωστόσο που επιφέρονται στο υλικό και οργανωτικό μέρος της πολιτικής διαδικασίας όχι μόνο δεν δικαιώνουν τις προσδοκίες που εκτρέφονται αλλά αντίθετα αποκαλύπτουν το ανέφικτο της επιβίωσης του εξουσιαστικού συστήματος. Η μανιακή κατεδάφιση όχι απλά των εθνοκεντρικών κρατικών δομών αλλά του ίδιου του αστικού κόσμου, θέτει αφ' εαυτής το ερώτημα ποιος κόσμος θα "οικοδομηθεί" στην θέση του.

Δεν είναι σήμερα κάποιος παγκόσμιος επαναστατικός "τρίτος γύρος" αλλά η ίδια η αστική πολιτική εξουσία, που επαναφέρει όλο και πιο πιεστικά το πολιτικό διακύβευμα στην προπολεμική του μορφή. Η αστική εξουσία, αφού κατεδάφισε τον λεγόμενο σοσιαλισμό, κατεδαφίζει σήμερα, τους δικούς της θεσμούς καθιστώντας το παγκόσμιο κοινωνικό σύστημα μεταβατικό, λες και ο σκληρός της πυρήνας αποτελείται από μπολσεβίκους με επικεφαλής τον Λένιν! Απ' την άλλη μεριά όμως το ερώτημα "προς τα πού πάμε" που ο Λένιν προσπάθησε να απαντήσει, καμιά από τις υπάρχουσες πολιτικές δυνάμεις δεν είναι σε θέση να το απαντήσει αλλά ούτε καν να το θέσει.

Η πολιτική σκηνή, όπου παίζεται το παιχνίδι της εξουσίας, περιλαμβάνει τα δυο μεγάλα κόμματα, τα δυο κόμματα της αριστεράς, μια πληθώρα μικρών πολιτικών ομάδων της δεξιάς και της αριστεράς, καθώς και ορισμένες πολιτικές κινήσεις και τάσεις. Απ' την άλλη μεριά σ' όλη αυτή την έκταση δεν υπάρχει πολιτική πρόταση! Αυτή είναι μια πολιτική κατάσταση που μπορεί να γίνει κατανοητή μόνο μέσα στο ιστορικό πλαίσιο. Έτσι θα επιχειρήσουμε να το ερμηνεύσουμε σε επόμενες ευκαιρίες, ώστε να φανεί και η κατεύθυνση απ' όπου μπορούν να αναμένονται πολιτικές προτάσεις. Θεωρώντας πως ότι ισχύει για το πλανητικό χωρίο ισχύει και γι αυτήν εδώ την μικρή γειτονιά του.