Ιστορία | ΣΕΛΙΔΕΣ ΚΡΙΤΙΚΗΣ | hits: 2510
Η Αριστερά 1967 - 2009: από την στρατιωτική στην τηλεοπτική δικτατορία
άρθρο
του Κωστή Παπαϊωάννου
Τετ, 28 Απρ 2010

Χαράματα 21ης Απριλίου 1967, ο μεταλλικός θόρυβος από τις ερπύστριες των τανκς, στην άσφαλτο της οδού Πατησίων έξω από το Πολυτεχνείο, μας ξυπνούσε, σπουδαστές τότε της Αρχιτεκτονικής Σχολής όλων των πολιτικών τάσεων που είχαμε καταλάβει το κτήριο Αβέρωφ για να διαδηλώσουμε τις σπουδαστικές και πολιτικές μας απαιτήσεις. Μ' αυτόν τον οδυνηρό τρόπο συνειδητοποιήσαμε την έναρξη ενός στρατιωτικού πραξικοπήματος που επέβαλε μια Στρατιωτική Δικτατορία, την οποία άλλωστε οι εξ ημών "κινέζοι" την περιμέναμε. Σήμερα χρειάστηκαν οκτώ μήνες και να φτάσει η επέτειος του απριλιανού στρατιωτικού πραξικοπήματος για να συνειδητοποιήσω ακόμα και εγώ ο ακόμα "κινέζος", ότι το περασμένο φθινόπωρο έγινε ένα κοινοβουλευτικό πραξικόπημα που εγκαθίδρυσε μια πρωτοφανή, ιδιόρρυθμη, παραπαίουσα και επικίνδυνη Τηλεοπτική Δικτατορία.

από το 1967 μέχρι το  2009

Η Στρατιωτική Δικτατορία κράτησε επτά χρόνια, μέχρι το 1974, και στα επόμενα 30 χρόνια, μέχρι το 2004, η Τηλεοπτική Δημοκρατία, που κατασκευάστηκε στην διάρκεια της επταετίας, διαδέχτηκε "ομαλά" την δικτατορία και την σκέπασε με τόσα πολλά ονόματα και χαρακτηρισμούς που την κατάντησε άγνωστη, μέσα από την επιφανειακή μυθολογία και την ουσιαστική αποσιώπηση με την οποία περιέβαλλε, αυτήν και την ολόκληρη την δεκαετία του '60. Επί 30 χρόνια οι ρήτορες τηλεοπτικής "Πνύκας" μιλούσαν για την "μαύρη επέτειο της χούντας" όχι γιατί ήθελαν να καταδικάσουν την πολιτική της δικτατορίας αλλά γιατί μόνο σε σύγκριση μ' αυτήν μπορούσε να φανεί κάπως υποφερτή η γκρίζα δημοκρατία τους. Δεν μπόρεσαν όμως να εμποδίσουν την αποσάθρωσή της και μέσα σε μια τριετία (2004 - 2007) η καρδιά του εξουσιαστικού συστήματος, το κομματικό σύστημα, κατέρρευσε και το εξουσιαστικό σύστημα παρέμεινε διασωληνωμένο επί δύο χρόνια ώσπου να κατεβάσουν τον διακόπτη οι ίδιοι οι χειριστές του συστήματος με το κοινοβουλευτικό πραξικόπημα του φθινοπώρου.

Το παιχνίδι που παίχτηκε με την ηθελημένη, την αθέλητη ή και την απλώς βλακώδη συνεργία των επιτελείων της ευρύτερης πολιτικής σκηνής και οπωσδήποτε σύμπασας της Αριστεράς υπήρξε ένα πραξικόπημα που κατάργησε με βάρβαρο και απροσχημάτιστο τρόπο την μεταπολιτευτική Τηλεοπτική Δημοκρατία και άνοιξε μια περίοδο Τηλεοπτικής Δικτατορίας που δεν μπορούμε να ξέρουμε πόσο θα κρατήσει αλλά μπορούμε και πρέπει να προσπαθούμε να προβλέψουμε πώς και πού θα καταλήξει.

Το περασμένο φθινόπωρο άνοιξε πράγματι, για την ελληνική κοινωνία, μια πολιτική περίοδος ανάλογη με αυτή της απριλιανής δικτατορίας. Ο Γεώργιος Παπαδόπουλος με την παρέα του κατάργησαν την κοινοβουλευτική δημοκρατία τυπικά θα έλεγα "ειλικρινά" και εκ των έξω, με τα τανκς. Ο Γιώργος Παπανδρέου με την δική του παρέα κατάργησαν την υποτιθέμενη κοινοβουλευτική δημοκρατία  ουσιαστικά και εκ των έσω, με το οικείο στην οικογένεια των Παπανδρέου παπατζηλίκι. Κοινοβουλευτική Δημοκρατία που άλλωστε δεν υπήρχε παρά μόνο τυπικά, σαν πρόσοψη της Τηλεοπτικής Δημοκρατίας. Με τις πολιτικές κινήσεις, του περασμένου φθινόπωρου, η λεγόμενη λαϊκή εντολή που υποτίθεται ότι είναι η ουσία της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας καταργήθηκε οριστικά, ακόμα και σαν θεωρητικό σχήμα. Ομολογήθηκε ήδη, αυτό που δεν μπορεί πια να μείνει κρυφό, ότι αυτή την φορά η εγχείρηση - λοβοτομή  της ελληνικής κοινωνίας, υπό την υπαγόρευση (παρεμπιπτόντως δικτατορία σημαίνει υπαγόρευση) και την άμεση επίβλεψη του τεχνικού προσωπικού των χρηματιστικών επιχειρήσεων. Προσωπικό που άλλωστε δεν αποτελεί ούτε καν μια έστω ιδιόρρυθμη αλλά ενιαία εξουσιαστική δύναμη αλλά σπαράσσεται από μια κατάσταση δολοφονικού ανταγωνισμού στο εσωτερικό του.

Η σύγκριση των δύο πραξικοπημάτων και ο ρόλος της Αριστεράς

Από πολιτική άποψη έχει ασφαλώς ενδιαφέρον η σύγκριση των δύο πραξικοπημάτων ως προς τα μέσα και τις πολικές μεθόδους που χρησιμοποίησαν. Το ζωτικό ενδιαφέρον όμως βρίσκεται προς το παρόν στην σύγκριση του ιστορικού περιεχομένου τους. Η σύγκρουση που αρχίζει, για την οποία έγινε και γίνεται προσπάθεια να προετοιμαστεί το εξουσιαστικό σύστημα, θα κλείσει την τελευταία περίοδο της ελληνικής και πιθανότατα της παγκόσμιας ιστορίας. Δεν μπορεί να ξέρει κανείς ποια μορφή θα πάρει η σύγκρουση αλλά πάντως θα είναι άγρια. Το στοίχημα επομένως για την ελληνική κοινωνία είναι να προετοιμαστεί και ελληνική κοινωνία για την σύγκρουση που δεν μπορεί να αποφύγει. Το βασικό στοιχείο δε της προετοιμασίας, εν όψει της παρούσας πολιτικής αλλαγής, είναι να αποκτήσει συνείδηση η ίδια η ελληνική κοινωνία, με τα δικά της κριτήρια, της τελευταίας ιστορικής περιόδου που αρχίζει με τις συγκρούσεις της δεκαετίας του '40 και εκτείνεται μέχρι σήμερα. Μόνο μέσα σ' αυτό το γενικό πλαίσιο μπορεί να γίνει κατανοητή η εξαιρετική σημασία της φάσης που αρχίζει σήμερα. Ενδιαφέρει επομένως η σύγκριση της "εγχείρησης" που αποτελεί το περιεχόμενο της τρέχουσας Τηλεοπτικής Δικτατορίας του Παπανδρέου με την "εγχείρηση" που αποτέλεσε το περιεχόμενο της αμέσως προηγούμενης Στρατιωτικής Δικτατορίας του Παπαδόπουλου.

Δεν έχει ωστόσο κανένα απολύτως νόημα να επιχειρήσει κανείς αυτή την σύγκριση αν δεν συγκρίνει ταυτόχρονα τους ρόλους "αναισθησιολόγων" που έπαιξαν οι επιτελείς της Αριστεράς στην ακινητοποίηση της "ασθενούς" κοινωνίας για την εγχείρηση.  Η επιτυχία του απριλιανού πραξικοπήματος και η επιβίωσή επί επτά χρόνια της στρατιωτικής δικτατορίας διευκολύνθηκε από δύο παράγοντες: Την ύπαρξη ενός καθεστώτος εξάρτησης και την ανυπαρξία μιας επαναστατικής πολιτικής. Παράγοντες που η αρνητική τους κατάσταση οφείλεται αποκλειστικά στην πολιτική των επιτελείων της Αριστεράς. Η Αριστερά είναι "αρμόδια" να "αφυπνίζει" ή να "κοιμίζει" την κοινωνία. Δεν θα εξετάσω εδώ τον τρόπο με τον οποίο η Αριστερά μπορεί να ασκήσει αυτή την αρμοδιότητα. Αρκούμαι να πω ότι τόσο η κυριολεκτική κατανόηση αυτών των όρων όσο και η απόρριψή τους οδηγεί μέσω του μεσσιανισμού στην πρώτη και του οπορτουνισμού στην δεύτερη περίπτωση στον φασισμό.

Η επιτυχία του πρόσφατου φθινοπωρινού πραξικοπήματος οφείλεται στους ίδιους δύο παράγοντες. Μπορεί αυτοί να μην εκφράζονται με τον ίδιο τρόπο άλλα από άποψη μεγέθους και έντασης έχουν φτάσει, και οι δύο, στα ακρότατα όριά τους. Η Αριστερά με την ουσιαστική υποστήριξη της εξάρτησης που εκφράζεται με τον "ευρωπαϊσμό" αλλά και με τον "αντιευρωπαϊσμό" (π.χ. του ΚΚΕ και άλλων), όσο και με την ουσιαστική παραίτηση από την επαναστατική πολιτική στο όνομα μιας ενότητας που στην πραγματικότητα είναι συναλλαγή και αντιπαράθεση σε επίπεδο επιτελείων, συνέβαλλε στην επιτυχία αυτού του πραξικοπήματος. Στην δεκαετία του '60 η τότε Αριστερά ΚΚΕ και ΕΔΑ έπαιξε έναν αισχρό ρόλο εφησυχασμού της κοινωνίας, ελπίζοντας και τότε όπως και σήμερα σε μια συμμετοχή στην εξουσία μέσω της παπανδρεϊκής Ένωσης Κέντρου.

Πρέπει να τονιστεί εδώ ιδιαίτερα η ύπαρξη από το 1964 της μαρξιστικής λενινιστικής πολιτικής, που εκφραζόταν μέσω του περιοδικού "αναγέννηση" και των "ιστορικών εκδόσεων" και είχε σημαντική επίδραση στον χώρο της Αριστεράς και μέσω της παρέμβασης στο φοιτητικό κίνημα στον ευρύτερο κοινωνικό χώρο. Ήταν σε θέση να προειδοποιεί για τον κίνδυνο της δικτατορίας και ήταν η μόνη που το έκανε, πράγμα που της απέφερε πολιτικά οφέλη όταν ξέσπασε η δικτατορία. Η μ.λ. πολιτική στην Ελλάδα ωστόσο δεν κατάφερε να "αφυπνίσει" την κοινωνία, και να αποτρέψει την δικτατορία. Όπως άλλωστε η ίδια πολιτική δεν κατάφερε σε όλο τον κόσμο να αποτρέψει την παρακμή του επαναστατικού κινήματος. Σήμερα οι κληρονόμοι αυτής της πολιτικής, οι επιτελείς της ΚΟΕ, εκμεταλλεύονται την κληρονομιά τους χρησιμοποιώντας την τεχνογνωσία που περιέχει για να πρωτοστατήσουν αντί πινακίου κρατικής φακής στην αναισθητοποίηση της κοινωνίας.

Η Αριστερά των επιτελείων μέρος του εξουσιαστικού συστήματος

Η Τηλεοπτική Δικτατορία δεν εμφανίζεται μόνο σαν δικτατορία των κυβερνητικών επιτελείων πάνω στην βάση της κοινωνίας αλλά και σαν δικτατορία των επιτελείων της Αριστεράς πάνω στην βάση της Αριστεράς. Αυτό το τελευταίο δεν απαλλάσσει τους ανθρώπους της βάσης από τις ευθύνες τους αλλά αντίθετα τις υπογραμμίζει. Είναι πάντως σαφές ότι ο κόσμος της Αριστεράς αυτή την στιγμή είναι έρμαιο των επιτελείων της, πράγμα που αποτελεί ιδιαίτερο ζήτημα. Πρέπει ωστόσο να τονιστεί ότι όπως η τηλεοπτική δικτατορία κλείνει τον κύκλο της μεταπολεμικής κοινωνικής ιστορίας, έτσι ακριβώς και η δικτατορία των επιτελείων της Αριστεράς κλείνει τον κύκλο της μεταπολεμικής επαναστατικής πολιτικής.

Στην περίοδο που αρχίζει σήμερα η κοινωνία δεν μπορεί να εναποθέσει στην Αριστερά των επιτελείων, τις ελπίδες της να "αφυπνισθεί" και να "οπλιστεί" ιδεολογικά για να βάλει τέλος στην καταστροφική δράση του εξουσιαστικού συστήματος. Να περιμένει η κοινωνία από την Αριστερά των επιτελείων, από τον φορέα της διαστρέβλωσης και αποσιώπησης κάθε επαναστατικής ιδέας σημαίνει να υπογράψει την θανατική της καταδίκη.

Η μόνη ελπίδα για την κοινωνία είναι να βρει τον τρόπο να προσδιορίσει ξανά τους όρους ύπαρξης και λειτουργίας των σχέσεων εξάρτησης μεταξύ διαφορετικών κοινωνιών και να προσδιορίσει ξανά τις αρχές και την μορφή μιας σύγχρονης επαναστατικής πολιτικής. Βεβαίως δεν είναι δυνατόν να καταστρέψει τον εαυτό της. Σε κάποιο σημείο της διαδικασίας της αποσάθρωσης του εξουσιαστικού συστήματος θα προκληθεί η ανατροπή τόσο της τηλεοπτικής δικτατορίας, όσο και της δικτατορίας των επιτελείων της Αριστεράς που αποτελούν τον όρο ύπαρξης της πρώτης. Η ανατροπή του συστήματος ωστόσο είναι ένα πολύπλοκο φαινόμενο που εκδηλώνεται στην συνείδηση της κοινωνίας και την οδηγεί σε εσωτερικές συγκρούσεις που είναι το αναγκαίο τέρμα της κρίσης. Οι συγκρούσεις είναι αναπόφευκτες, το μέγεθος της καταστροφής όμως μπορεί να αλλάξει στο βαθμό που η σύγκρουση θα εκτονωθεί στο επίπεδο του ρητού λόγου και όχι στο επίπεδο του έμπρακτου λόγου που είναι η βία.

Κάθε άνθρωπος, είτε είναι συντηρητικός είτε είναι επαναστάτης, σε όποια στάθμη κάποιας εξαθλιωμένης, έτσι κι αλλιώς, ιεραρχίας κι αν βρίσκεται σήμερα, θα αντιληφθεί αργά ή γρήγορα την αναγκαιότητα του δρόμου προς την αλλαγή, την αναγκαιότητα δηλαδή της εγκατάλειψης ενός συστήματος που δεν έχει πια τίποτα να προσφέρει στην κοινωνία και την οικοδόμηση ενός νέου συστήματος χωρίς την κατάρα της εξουσίας. Όσο πιο γρήγορα η αλλαγή αυτή γίνει συνείδηση σε όλη την κοινωνία τόσο πιο ανώδυνο θα είναι το πέρασμα σε μια άλλη κοινωνία. Η τέτοια επίδραση πάνω στην κοινωνική βάση είναι καθήκον της βάσης της Αριστεράς. Αυτό είναι το θεμέλιο μια πολιτικής πρότασης που φαίνεται από πολλές ενδείξεις πως γίνεται ώριμη σήμερα.

Το έδαφος της τηλεοπτικής δικτατορίας

Μέχρις εδώ σ' αυτό το κείμενο ασχολήθηκα με την σύγκριση από υποκειμενική άποψη των δύο δικτατορικών περιόδων. Υπάρχει όμως και η σύγκριση των δύο περιόδων από υλική άποψη. Οι διαφορές προκύπτουν από την αλλαγή των πραγματικών κοινωνικών δεδομένων στο διάστημα που μεσολάβησε ανάμεσα στις δύο εποχές. Στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του '60 υπήρχε ακόμα η ανάγκη και η επιθυμία, και επομένως το περιθώριο σε όλες τις κοινωνίες του κόσμου και ιδιαίτερα στην ελληνική για την λεγόμενη τότε οικονομική ανάπτυξη που εννοούνταν σαν ποσοτική αύξηση της παραγωγής. Σήμερα η χρησιμότητα για μια τέτοια ποσοτική ανάπτυξη έχει από πολλά χρόνια εκλείψει. Το αίτημα της παραγωγικότητας έχει αποκτήσει σήμερα εντελώς διαφορετικό περιεχόμενο και η θρυλούμενη ανταγωνιστικότητα της οικονομίας όπως και η αύξηση του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος (ΑΕΠ) έχουν καταντήσει θανάσιμες παγίδες. Αυτή είναι η βάση των διαφορών στην μορφή των δύο παραγόντων που ισχύουν δριμύτεροι και ενισχύουν την μετατροπή της Τηλεοπτικής Δημοκρατίας στην Τηλεοπτική Δικτατορία  την οποία θα δούμε να προωθείται στα χρόνια που έρχονται.

Στην εκπνοή της δεκαετίας του '60 υπήρχε ακόμα η διάκριση σε δύο πολιτικούς κόσμους που έστω κι αν ήταν πλαστή αντιστοιχούσε στην αναγκαία πραγματική διάκριση ανάμεσα στην συντηρητική και την επαναστατική προοπτική της κοινωνίας. Η διάκριση αυτή υπήρξε το διακύβευμα του Β' Παγκοσμίου  Πολέμου και στην Ελλάδα απαγορεύτηκε τα έκτακτα στρατοδικεία. Έστω και έτσι όμως η πολιτική αντιπαράθεση στις εσωτερικές και στις διεθνείς πολιτικές σχέσεις υπήρχε και αφορούσε το ζήτημα της ικανότητας των δύο συστημάτων να βελτιώσουν το βιοτικό επίπεδο της κοινωνίας. Το εξουσιαστικό σύστημα επομένως υπό την μορφή της στρατιωτικής φασιστικής δικτατορίας είχε ακόμη το πρόσχημα αλλά και την αβάντα, της οικονομικής ανάπτυξης. Επεδίωξε την υποταγή της ελληνικής κοινωνίας με πρόσχημα το ξεπέρασμα της πολιτικής κρίσης και της "κοινοβουλευτικής διαφθοράς" που εμπόδιζε την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας. Και πράγματι οι αλλαγές που επήλθαν με τον πιο βάρβαρο και αντικοινωνικό τρόπο ήταν σοβαρές και πραγματικές αλλαγές στην διάρθρωση της ελληνικής κοινωνίας.

Σήμερα ο πολιτικός αυτός διαχωρισμός έπαψε να υπάρχει αλλά αδέσμευτός από οποιοδήποτε υλικό πρόσχημα ο ανταγωνισμός στο ενιαίο παγκοσμίως εξουσιαστικό σύστημα οξύνεται ακόμα πιο άγρια. Από την άλλη μεριά η λειτουργία της παραγωγής είναι υποχρεωτικό για πραγματικούς λόγους να φρενάρει, καθώς οι ανάγκες που μπορεί να επιτρέψει και να ονειρευτεί η κοινωνία υπό την παρούσα πολιτιστική στάθμη έχουν ήδη υπερκαλυφθεί. Ακόμα και οι ανύπαρκτες τεχνητές, καλλιεργημένες ανάγκες, π.χ. τα πολεμικά μέσα, έχουν υπερσυσωρευτεί. Τελικά η περίοδος που αρχίζει σήμερα δεν αφήνει κανένα περιθώριο για ποσοτική ανάπτυξη και επομένως κανένα πρόσχημα για την εξουσιαστική αυθαιρεσία. Η Απριλιανή Δικτατορία διαχειρίστηκε τις τελευταίες αναλαμπές ζωής του εξουσιαστικού συστήματος. Η παρούσα Τηλεοπτική Δημοκρατία, έχει το ιστορικό χρέος να διαχειριστεί τον θάνατό του.

 

Ο διεθνισμός της εξάρτησης

Η εξάρτηση ήταν πάντα το κεντρικό ζήτημα στρατηγικής της ελληνικής Αριστεράς. Οι ηγέτες της καθόριζαν πάντα την στάση τους από την αντίληψη που είχαν για την ύπαρξη της λεγόμενης εθνικής αστικής τάξης και για την δυνατότητα της Ελλάδας να επιβιώσει ανεξάρτητα από την υπαγόρευση των λεγόμενων μεγάλων δυνάμεων. Η περίοδος της Απριλιανής δικτατορίας αποκάλυψε ότι η εξάρτηση είναι πράγματι το κεντρικό πρόβλημα της ελληνικής κοινωνίας αλλά η αποφασιστική πλευρά στην σχέση εξάρτησης δεν είναι οι μεγάλες δυνάμεις είναι η ελληνική κοινωνία. Δεν ήταν όμως η ελληνική Αριστερά που αξιοποίησε αυτή την αποκάλυψη αλλά ο Ανδρέας Παπανδρέου που έπαιξε τον παπά με το χαρτί της ανεξαρτησίας, ακριβώς όπως ο πατέρας του, 30 χρόνια νωρίτερα, έπαιξε τον παπά με το χαρτί της λαοκρατίας.

Η τρέχουσα περίοδος της φθινοπωρινής δικτατορίας αποκαλύπτει πέραν πάσης αμφιβολίας ότι η εξάρτηση συνεχίζει να είναι παρούσα, ακόμα πιο ισχυρή και δεσμευτική. Δεν επιβάλλεται όμως απ' έξω,  έτσι απλά όπως βολεύει τους επιτελείς της Αριστεράς να παρουσιάζουν το ζήτημα. Ο αποφασιστικός παράγοντας συνεχίζει να είναι το πλέγμα των εσωτερικών σχέσεων της ελληνικής κοινωνίας στην χειροτέρευση των οποίων η Αριστερά έχει συμβάλει αποφασιστικά από την δεκαετία του '40 μέχρι σήμερα. Επιπλέον όμως σήμερα φαίνεται πια καθαρά ότι η εξάρτηση δεν είναι μόνο εσωτερικό πρόβλημα της ελληνικής κοινωνίας αλλά και κοινό εσωτερικό πρόβλημα όλων των κοινωνιών του κόσμου, ανεξάρτητα αν οι χώρες τους θεωρούνται μεγάλες ή μικρές δυνάμεις.

Αυτή η τελευταία παρατήρηση είναι ιδιαιτέρως σημαντική γιατί αποτελεί την βάση για μια παγκόσμια επαναστατική πολιτική που θα αναπτυχθεί στο άμεσο και απώτερο μέλλον. Ο κίνδυνος που δημιουργείται για την ελληνική κοινωνία και το κέρδος που χάνεται για την παγκόσμια κοινωνία, είναι ότι οι επιτελείς της Αριστεράς αγνοούν την παράμετρο της κοινότητας των συμφερόντων της βάσης όλων των κοινωνιών του κόσμου.  Είτε ταυτίζουν την βάση της κάθε κοινωνίας με την εξουσία της αντίστοιχης χώρας, είτε ακόμα χειρότερα αποβλέπουν στην διεύρυνση του συμβιβασμού τους με τα Αριστερά επιτελεία όλου του κόσμου εν ονόματι της κοινότητας των συμφερόντων.

Η παραίτηση της Αριστεράς

Η απριλιανή φασιστική δικτατορία έγινε δυνατή χάρη στην παραίτηση της Αριστεράς από την επαναστατική πολιτική. Μια παραίτηση που δεν αποτελούσε μια στάση παθητική αλλά μια στάση άκρως επιθετική. Η Αριστερά των επιτελείων της δεκαετίας του '60 είχε εξαπολύσει εν ονόματι του αντισταλινισμού, ένα πογκρόμ διώξεων και κατασυκοφάντησης ενάντια σ' αυτούς που επέμεναν στην επαναστατική πολιτική, κι αυτό όχι επειδή απλά δεν τους άρεσε η επαναστατική πολιτική, αλλά επειδή η πολιτική αυτή εμπόδιζε τις συναλλαγές τους με την ηγεσία της Ένωσης Κέντρου και το πλήρες ξεπούλημα του κόσμου της Αριστεράς στον δικομματισμό που θεμελιωνόταν στις αρχές της δεκαετίας του '60 με την "βαθειά τομή" του "εθνάρχη" Κωνσταντίνου Καραμανλή. Το γεγονός ότι ο κόσμος της τότε Αριστεράς αγωνίστηκε όπως και όσο καταλάβαινε και μπορούσε, κατά της δικτατορίας, δεν απαλλάσσει τα επιτελεία της τότε Αριστεράς από την στάση τους.

Πρέπει να σημειωθεί επιπροσθέτως ότι το μεταπολιτευτικό καθεστώς προετοιμάστηκε ουσιαστικά από την Αριστερά μέσα από την χουντική περίοδο. Προετοιμάστηκε δε όχι από την αντίσταση του κόσμου της Αριστεράς αλλά από την συναλλαγή των επιτελών της Αριστεράς με το εξουσιαστικό σύστημα. Τα επιτελεία της Αριστεράς ουδέποτε μελέτησαν στην ουσία του το καθεστώς της δικτατορίας, ουδέποτε είδαν την πορεία της ελληνικής κοινωνίας μέσα από την δικτατορία, αλλά περιορίστηκαν στην λεκτική καταδίκη της "κατάλυσης της δημοκρατίας" που τους εμπόδισε να εισπράξουν την αμοιβή τους από το μοίρασμα της εξουσιαστικής πίττας μετά τις "αναμενόμενες" εκλογές του Μαΐου του 1967. Η μεταπολιτευτική "λύση" Καραμανλή ήταν αντίθετη από τις προσδοκίες της ελληνικής κοινωνίας. Ουδείς όμως απ' τους επιτελείς της Αριστεράς αμφισβήτησε την λύση στο "ελληνικό" πρόβλημα που ήταν αποτέλεσμα του ενός γαλλοαμερικάνικου συμβιβασμού και προανήγγειλε ο "μάγος της διπλωματίας" κύριος Κίσινγκερ. Αντίθετα έτριβαν τα χέρια τους που ο Καραμανλής τους έδωσε την νομιμότητα του υπηρέτη του συστήματος επιτρέποντάς τους να πάρουν μέρος στις εκλογές αφού πρώτα υπέγραψαν μια επαίσχυντη δήλωση νομιμοφροσύνης.

Στην διάρκεια της θρυλικής μεταπολίτευσης, στην "καλύτερη δημοκρατία που είχαμε ποτέ", κατά την έκφραση των αριστερών πολιτικών γλαστρών των τηλεοπτικών παραθύρων, ο συμβιβασμός των επιτελών της Αριστεράς μετατράπηκε σε πλήρη ενσωμάτωσή τους στο εξουσιαστικό σύστημα. Ειδικά στα πανεπιστήμια και ειδικότερα στους τομείς των λεγομένων κοινωνικών και πολιτικών "επιστημών", η ενσωμάτωση της Αριστεράς των επιτελείων, στα επιτελεία που τυπικά θεωρούνται εξουσιαστικά υπήρξε απόλυτη και μάλιστα επειδή οι επιτελείς του ΠΑΣΟΚ δεν φημίζονται ούτε για τις επιστημονικές τους επιδόσεις ούτε για την ευφυΐα τους, οι επιτελείς της Αριστεράς ασκούσαν ουσιαστικά αντί πινακίου φακής την εξουσία. Χώρια η συνδιοίκηση με την Νέα Δημοκρατία, χώρια οι μεταγραφές των "αγαπημένων παιδιών" της παραδοσιακής ηγεσίας της Αριστεράς στα κυβερνητικά κλιμάκια όπως η εκφωνήτρια κυρία Δαμανάκη, ο ευφυής κύριος Ανδρουλάκης και άλλοι, χώρια οι άπειροι σύμβουλοι και μυστικοσύμβουλοι υπουργών και πρωθυπουργών, χώρια τέλος τα Think Tanks, τα Brain Stormings τα Intelligent Pools και οι άλλοι μηχανισμοί εξουσίας που είναι σχεδόν αποκλειστικά επανδρωμένοι από την βιομηχανία "πρώην" στην οποία έχει μετατραπεί η Αριστερά.

Το κερασάκι στην τούρτα που κατασκεύασαν με τα χέρια τους οι επιτελείς της Αριστεράς με τους εκτός αρχών συμβιβασμούς τους, για χάρη ξεροκόμματων εξουσίας και χρήματος, είναι ο ρόλος που έπαιξαν, οι επιτελείς της ΚΟΕ στην δημιουργία του ΣΥΡΙΖΑ. Παρά το γεγονός ότι η ορατή εμβέλεια του επιτελείου της ΚΟΕ δεν είναι μεγάλη, η επίδραση του στον ιδεολογικό τομέα ήταν αποφασιστικής σημασίας. Σημειωτέον ότι ο ιδεολογικός είναι ο βασικός άξονας της κρίσης και της Τηλεοπτικής Δικτατορίας που άρχισε ήδη να λειτουργεί. Θυμίζω αυτό που είπα και πιο πάνω ότι οι συμβιβασμοί της Αριστεράς επέτρεψαν και διευκόλυναν στην συνέχεια την δικτατορία παρά το γεγονός ότι υπήρξε η προειδοποίηση γι αυτήν και η τεχνογνωσία της αντίστασης σ' αυτήν χάρη στην ύπαρξη του ελληνικού μαρξιστικού λενινιστικού κινήματος.

Οι απόγονοι και κληρονόμοι αυτού του κινήματος πρωταγωνιστούν σήμερα στον συμβιβασμό με τους επιτελείς της Αριστεράς που εκπροσωπεί ο Πρόεδρος Τσίπρας και ο κύριος Κουβέλης. Παραμένουν παρά πάσα λογική στον εκχωρημένο ΣΥΡΙΖΑ σε θέση μιας δήθεν αντιπολίτευσης αλλά στην πραγματικότητα σε θέση αφισοκολλητών. Αυτό σημαίνει ότι οι επιτελείς της ΚΟΕ όχι μόνο δεν βοηθάνε για την αναμόρφωση της επαναστατικής πολιτικής που είναι η μόνη εγγύηση για την αποτροπή των ενδεχόμενων μεγάλων κοινωνικών καταστροφών που απειλούνται αλλά κάνουν ότι μπορούν για "να αλλάξουν τα πράγματα" προς το χειρότερο και προς το επικινδυνότερο.

Προβλέψεις και συμπεράσματα

Απ την άλλη μεριά, αντίθετα από την οργή για τον πολιτικό βίο και πολιτεία των επιτελών της ΚΟΕ, τους χρωστάμε ευγνωμοσύνη για τον ευεργετικό ιστορικό ρόλο που έπαιξαν, σαν "βαποράκια", με την καλή έννοια του όρου, και παρά τα ιδιοτελέστατα πολιτικά τους κίνητρά, στην διακίνηση των ιδεών του μαρξιστικού λενινιστικού κινήματος που εξέφραζε ο Γιάννης Χοντζέας με τα γραφτά του. Επίσης τους χρωστάμε ευγνωμοσύνη γιατί δημιούργησαν ένα τέλειο παράδειγμα της παρακμής της παλιάς Αριστεράς και επομένως και ένα τέλειο παράδειγμα του "στόχου" που πρέπει να έχει η προσπάθεια του Κόσμου της Αριστεράς, όταν αποφασίσει να απαλλοτριώσει την ιδιοκτησία των αυθεντιών της πολιτικής και της επιστήμης και να ξηλώσει τα επιτελεία της Αριστεράς. Ενέργειες που θα κάνουν πράξη το νόημα της Πολιτιστικής Επανάστασης και θα ανοίξουν τον δρόμο για μια σύγχρονη επαναστατική πολιτική.

Θα έχω την ευκαιρία να γράψω πολλές φορές για το ξήλωμα των επιτελείων και προσεχώς και όταν αυτό θα αρχίσει. Πρέπει ωστόσο να διευκρινίσω ότι μέσα στους χώρους των επιτελείων υπάρχουν άνθρωποι που μπορούμε να ελπίζουμε ότι ανήκουν στον κόσμο της Αριστεράς όπως επίσης ανάμεσα στον κόσμο της Αριστεράς υπάρχει μια μεγάλη ποικιλία φελλών που ελπίζουν σε μια θέση στον ήλιο της εξουσίας. Πρέπει επομένως να τονιστεί ότι ενώ είναι πολιτικά επικίνδυνη την επιδίωξη της ενότητας στο πλαίσιο του ΣΥΡΙΖΑ και του ΔΡΟΜΟΥ, όπως την εννοούν από την μεριά τους οι επιτελείς της ΚΟΕ, αντίθετα είναι πολύ αισιόδοξη η αποδοχή αυτής της ενότητας από την μεριά ενός μέρους της βάσης των συνιστωσών και ορισμένων επιτελών του ΣΥΡΙΖΑ.

Για να τελειώνω μ' αυτό το κείμενο, που δυστυχώς μάκρυνε, θέλω να πω επί της ουσίας, εν όψει της περιόδου στην οποία μπήκαμε ως κοινωνία, τα εξής: Από την ιστορική φάση της Απριλιανής Δικτατορίας η ελληνική κοινωνία βγήκε με αλλαγμένο το κοινωνικό σύστημα, αλλά με ίδιο, βελτιωμένο και επαυξημένο, το εξουσιαστικό σύστημα. Με δεδομένη την πολιτική της παράδοση η κοινωνία στάθηκε κατώτερη των περιστάσεων αποδεχόμενη μια τέτοια κατάληξη αυτής της περιόδου. Με μια ιστορική λογική όμως με την οποία θα πρέπει να εξεταστεί και η "βελτίωση" της δομής και του λόγου της Αριστερά, με την αξιοποίηση εκ μέρους της αρνητικής πολιτικής της παράδοσης η κοινωνία δικαιολογείται.

Στην ιστορική φάση που μπαίνει σήμερα η κοινωνία θα "αλλάξουν τα πράγματα" αναγκαστικά και πάλι στο κοινωνικό σύστημα. Αυτή την φορά όμως γίνεται φανερό ότι ελληνική κοινωνία και όχι μόνο η ελληνική δεν θα μπορέσει να βγει σώα από την δικτατορία που έχει ήδη επιβληθεί αν δεν καταφέρει να αντιμετωπίσει σοβαρά το πολιτικό της πρόβλημα που συνοψίζεται: πρώτο, στην ανάγκη αποκατάστασης της ενότητας στο επίπεδο της κοινωνικής βάσης, δεύτερο: στην ανάγκη αναθεώρηση των σχέσεων της ελληνικής κοινωνίας με τις κοινωνίες όλου του κόσμου και τρίτο: στην ανάγκη για την αναβίωση της επαναστατικής πολιτικής. Αυτές είναι σοβαρότατες αλλαγές που τις επωμίζεται ο φορέας της επαναστατικής πολιτικής που μπορούμε πια να προβλέψουμε την μορφή του. Αυτή την μορφή θα έχει η Αριστερά που θα προκύψει από την τελειωτική απαξίωση των αυθεντιών και την έμπρακτη διάλυση των επιτελείων που συγκροτούν αυτές οι αυθεντίες.