Αυτό είναι το δεύτερο μέρος απ' το άρθρο που αφορά την προσπάθεια των επιτελών του ΣΥΡΙΖΑ να κατασκευάσουν έναν ενιαίο οπορτουνιστικό φορέα πολιτικής. Στο πρώτο μέρος προσπάθησα να εξηγήσω πώς πρόκυψε, από ιστορική άποψη, αυτή η οπορτουνιστική πολιτική επιχείρηση. Σ' αυτό εδώ το δεύτερο μέρος θα προσπαθήσω να δείξω τον φασιστικό οπορτουνιστικό ιδεολογικοπολιτικό χαρακτήρα αυτής της επιχείρησης και να εξηγήσω τον ειδικό ρόλο που παίζουν σ' αυτή την προσπάθεια οι επιτελείς της "μαρξιστικής - λενινιστικής" ΚΟΕ και ο "μαοϊκός" αρχηγός τους Ρούντι Ρινάλντι.
ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ: Η ΙΣΤΟΡΙΚΉ ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ
ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ: Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ
Όποια κι αν είναι τα ιδιοτελή κίνητρα και οι αφελείς αυταπάτες όλων αυτών που εμπλέκονται στην κατασκευή του "νέου" ΣΥΡΙΖΑ, το σίγουρο είναι πως ο ενιαίος οπορτουνιστικός φορέας λειτουργεί ήδη πριν ακόμα κατασκευαστεί σαν φραγμός στην συγκρότηση της επαναστατικής πολιτικής οργάνωσης, που είναι ιστορικά αναγκαία.
Η κρίση που διαρκώς οξύνεται και απλώνεται επιτάσσει μια παγκόσμια επαναστατική κοινωνική αλλαγή μια αλλαγή που δεν μπορεί ούτε να αποσιωπηθεί, ούτε να απαγορευθεί, ούτε να αποτραπεί, ούτε να παρακαμφθεί. Κάθε προσπάθεια κυρίως να αποσιωπηθεί η σημασία της κρίσης και η ανάγκη της αλλαγής σημαίνει την μεταφορά της σύγκρουσης που συνεπάγεται η αλλαγή από το πεδίο του λόγου στο πεδίο των όπλων. Η παρεμπόδιση της επαναστατικής πλευράς της κοινωνίας να εκφραστεί πολιτικά με την επαναστατική οργάνωση που ανταποκρίνεται στις πολύπλοκες απαιτήσεις της επαναστατικής κοινωνικής αλλαγής στην οποία οδηγεί η κρίση, είτε με την απαγόρευση είτε με την εξαπάτηση, είναι μια πράξη ολέθρια για την κοινωνία.
Όπως υποστήριξα στο πρώτο μέρος του άρθρου, η επαναστατική πολιτική οργάνωση καθίσταται ιστορικά αναγκαία και επομένως στο στάδιο της κοινωνικής αλλαγής αναπτύσσεται στην επαναστατική πλευρά της κοινωνίας, ταυτόχρονα και σε διαλεκτική σχέση με την όμοια στην δομική μορφή αλλά αντίθετη στο περιεχόμενο αντεπαναστατική πολιτική οργάνωση που αναπτύσσεται στην συντηρητική πλευρά της κοινωνίας. Η αντεπαναστατική πολιτική οργάνωση εμφανίζεται ταυτόχρονα στην οπορτουνιστική της εκδοχή και στην φασιστική της εκδοχή που σταδιακά στην συντηρητική πλευρά της κοινωνίας θα επικρατήσει.
Μπορούμε επομένως να προβλέψουμε πως στην διάρκεια της ανάπτυξης της οπορτουνιστικής πολιτικής οργάνωσης και δεδομένης της κρίσης, θα αναπτυχθεί αναγκαστικά μια εσωτερική σύγκρουση ανάμεσα στην φασιστική πολιτική και στην επαναστατική πολιτική. Η επαναστατική πολιτική οργάνωση θα αναπτυχθεί τελικά ενάντια στην αφέλεια και στην ιδιοτέλεια των επιτελών του οπορτουνισμού στο έδαφος του ενιαίου οπορτουνιστικού φορέα που αυτοί αποπειρώνται να κατασκευάσουν και ενάντια στην φασιστική προοπτική του.
* * * * * *
Στο παρόν δεύτερο μέρος του άρθρου θα ήθελα να θυμίσω την θεμελιώδη ιδέα της επαναστατικής σκέψης που εκφράστηκε από την γνωστή φράση των Μαρξ Ένγκελς η οποία λέει πως «η αστική τάξη παράγει τους ίδιους τους νεκροθάφτες της». Υπάρχει και μια λιγότερο γνωστή φράση του Λένιν που δεν κατάφερα να την βρω γραμμένη και που λέει αν θυμάμαι καλά: οι καπιταλιστές κάνουν στην πράξη αυτό που εμείς οι σοσιαλδημοκράτες έχουμε στο πρόγραμμά μας.
Τηρουμένων των αναλογιών η διαλεκτική λογική των παραπάνω ιδεών ισχύει και σήμερα. Ο οπορτουνισμός όπως και ο φασισμός είναι σήμερα η παρακμιακή πολιτική έκφραση της συντηρητικής πλευράς της κοινωνίας που κάποτε ήταν ο συντηρητισμός της αστικής τάξης. Η επιχείρηση για την δημιουργία ενός ενιαίου οπορτουνιστικού φορέα είναι το κύκνειο άσμα της σημερινής έκφρασης αυτού που κάποτε ήταν η αστική τάξη. Στην πορεία ανάπτυξής της, οι αριστεροί της κοινωνικής βάσης θα απαλλαγούν από τις οπορτουνιστικές αυταπάτες και θα αρχίσουν να αντιλαμβάνονται την φασιστική κατεύθυνση που έχουν οι οπορτουνιστικές οργανώσεις στις οποίες ανήκουν και θα αρχίσουν να σκέφτονται και να υλοποιούν τις δυνατότητες να δημιουργηθεί μια επαναστατική πολιτική οργάνωση.
Μπορούμε λοιπόν να πούμε τελικά πως η οπορτουνιστική οργάνωση θα δημιουργήσει τις δομικές προϋποθέσεις για τον σχηματισμό της επαναστατικής οργάνωσης και το οριστικό θάψιμο του οπορτουνισμού και του φασισμού.
* * * * * *
Οι προηγούμενες πρωτοβουλίες, για την οπορτουνιστική ανασυγκρότηση της Αριστεράς των επιτελείων, ο "παλιός" ΣΥΡΙΖΑ και το ΜΑΑ, είχαν σαν αφετηρία το πραγματικό αίτημα των ανθρώπων της βάσης για την ανασυγκρότηση της Αριστεράς. Το αίτημα αυτό μεταφέρθηκε διαστρεβλωμένο στην εξουσιαστική του έκφραση, στο επίπεδο των επιτελείων. Τον σημαντικό ειδικό "θεωρητικό" ρόλο σ' αυτές τις πρωτοβουλίες, αλλά και στην χρεοκοπία τους, τον έπαιξαν οι επιτελείς της ΚΟΕ. Αυτοί χρησιμοποίησαν την ιστορική πείρα του μαρξιστικού-λενινιστικού κινήματος, για να διοχετεύσουν τις τάσεις εκσυγχρονισμού της επαναστατικής οργάνωσης στο κανάλι του "κερδοφόρου" οπορτουνισμού.
Η χρεοκοπία των δύο προηγούμενων προσπαθειών οφείλεται, κοντά σε άλλα, και στο γεγονός ότι οι επιτελείς των διάφορων πολιτικών ομάδων, ήταν ειδικευμένοι και προσκολλημένοι στην διαστρέβλωση της κλασικής "λενινιστικής" λογικής του Δημοκρατικού Συγκεντρωτισμού. Δεν μπορούσαν ως εκ τούτου να συμβιβάσουν τον φραξιονιστικό δημοκρατισμό του ΣΥΝ ο οποίος κρατούσε το κλειδί της εισόδου στην επίσημη πολιτική σκηνή με τον αντιδημοκρατικό συγκεντρωτισμό της ΚΟΕ που κρατούσε το κλειδί της πρόσβασης στις "μάζες" της κοινωνικής βάσης.
Ο συμβιβασμός των "ασυμβίβαστων" επιβλήθηκε εκ των πραγμάτων στην τρίτη και τελευταία φάση της οπορτουνιστικής ανασυγκρότησης στην οποία βρέθηκαν, χωρίς να το περιμένουν, μετά την τελευταία εκλογική φαρσοκωμωδία. Μπήκαν σ' αυτή την φάση με αναρτημένη άρον-άρον την ταμπέλα του "μετώπου" και βγήκαν ψάχνοντας τον νέο τραγέλαφο του ενιαίου οπορτουνιστικού φορέα.
Τελικά καθόλου τυχαία και σ' αυτή την φάση, τον αποφασιστικό ρόλο τόσο στην ανάδειξη του ΣΥΡΙΖΑ σε "ηγεμονική" δύναμη του "κόκκινου μετώπου" όσο και στο σισύφειο έργο της "ενιαιοποίησης" του οπορτουνισμού, τον έπαιξαν και τον παίζουν, όπως ήταν απολύτως αναμενόμενο, οι επιτελείς της ΚΟΕ.
* * * * * *
Βρισκόμαστε λοιπόν σήμερα μπροστά σε ένα νέο σχέδιο, μπροστά σε ένα νέο "σενάριο" όπως το λένε, όχι αναδιοργάνωσης της Αριστεράς, αλλά οπορτουνιστικής αναδιοργάνωσης του εξουσιαστικού πολιτικού συστήματος. Οδήγησε στο νέο σχέδιο το γεγονός ότι τα προηγούμενα σχέδια για την επανίδρυση του κράτους από την ΝΔ και για την αναδόμηση του κόμματος από το ΠΑΣΟΚ, χρεοκόπησαν εν τη γενέσει τους. Χρεοκόπησαν όμως επίσης και τα σχέδια, για τον "παλιό" ΣΥΡΙΖΑ και για το ΜΑΑ, και έτσι προέκυψε το νέο σχέδιο για τον ενιαίο οπορτουνιστικό φορέα που φιλοδοξεί να γίνει ο "νέος" ΣΥΡΙΖΑ.
Δεν πρέπει να παραβλέπουμε, στην "διαδοχή" των σχεδίων και των προσώπων που τα εφαρμόζουν (Καραμανλής-Σαμαράς, Παπανδρέου-Βενιζέλος, Καρατζαφέρης-Μιχαλολιάκος, "παλιός" Τσίπρας - "νέος" Τσίπρας) την αναγκαστική "οικειοποίηση" από τους επιτελείς των μορφών οργάνωσης που αναδύονται μέσα από την κοινωνική βάση, στην εκπόνηση και στην εφαρμογή ενός επόμενου εξουσιαστικού σχεδίου. Κορυφαίο παράδειγμα είναι η πλατεία που "τσουβαλιάστηκε" από τους επιτελείς της ΚΟΕ στο ιδεολογικό οπλοστάσιο του "νέου" ΣΥΡΙΖΑ , και τον οδήγησε στην ολέθρια "νίκη".
Παρόλα αυτά, στο επίπεδο της εξουσίας είναι αδύνατο να υπάρξει ενότητα. Ακόμα κι αν οι επιτελείς του οπορτουνισμού καταφέρουν να σχηματίσουν μια συμμαχία, αυτή απλά θα κρύβει τον εξοντωτικό ανταγωνισμό τους και αργά ή γρήγορα αλλά μάλλον πολύ γρήγορα θα διαλυθεί.
Τα σημάδια της διάλυσης έχουν ήδη φανεί αλλά, όπως σημείωσα ήδη, μέχρι την διάλυσή της θα δημιουργούνται οργανωτικές μορφές χρήσιμες και αξιοποιήσιμες από την αναγκαία επαναστατική οργάνωση. Η χρεοκοπία του ενιαίου οπορτουνιστικού φορέα είναι χρήσιμη και άρα ευπρόσδεκτη από τους αριστερούς της κοινωνικής βάσης. Πρέπει όμως να τονιστεί πως από την χρεοκοπία όμως αυτού του φορέα θα ωφεληθεί επίσης και η φασιστική πολιτική οργάνωση.
Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει από ποιους δρόμους θα περάσει και πόσο χρόνο θα διαρκέσει η πορεία του ενιαίου οπορτουνιστικού φορέα και του "κράτους" και το πολιτικό σύστημα που θα συγκροτηθεί στην βάση του φασιστοπορτουνιστικού διμετωπισμού προς την χρεοκοπία και στην απευθείας σύγκρουση ανάμεσα στην φασιστική και στην επαναστατική πολιτική. Είναι ωστόσο βέβαιο πως οι όροι αυτής σύγκρουσης θα καθοριστούν από την πάλη της εξουσιαστικής πολιτικής λογικής με την επαναστατική πολιτική λογική στην διάρκεια αυτής της πορείας. Όσο ισχυρότερη και όσο πιο κατανοητή βγει η επαναστατική πολιτική λογική, μέσα από την χρεοκοπία του οπορτουνισμού, τόσο ήπια και τόσο πιο εποικοδομητική θα είναι, απαλλαγμένη από τον φασισμό, η σύγκρουση ανάμεσα στην επαναστατική πλευρά της κοινωνίας και στην συντηρητική πλευρά της κοινωνίας.
Τελικά το κόστος που θα πληρώσει η κοινωνία για την υπέρβαση του φασισμού και την πραγματοποίηση της κοινωνικής αλλαγής θα εξαρτηθεί από την ταχύτητα, την έκταση και το βάθος που θα πάρει η απεξάρτηση των αριστερών της κοινωνικής βάσης από τον οπορτουνισμό.
* * * * * *
Αυτό που ξεχώριζε και ξεχωρίζει την οπορτουνιστική λογική από την επαναστατική λογική -- και αυτό που άλλωστε ταυτίζει την πρώτη με την λογική του φασισμού -- είναι η διαφορετική αντίληψη για την κοινωνική αλλαγή. Η παράδοξη έκβαση του Β' Παγκ. Πολέμου δημιούργησε μια αφάνταστη σύγχυση για την σχέση ανάμεσα στην επαναστατική αλλαγή που είναι μέρος του ιστορικού κοινωνικού φαινομένου και στην επαναστατική πολιτική που είναι μέρος του πολιτικού κοινωνικού φαινομένου.
Η διαφορά ανάμεσα στην οπορτουνιστική λογική και στην επαναστατική λογική είναι πως η πρώτη θεωρεί τις κοινωνικές αλλαγές σαν αποτέλεσμα της πολιτικής δράσης ενώ σύμφωνα με την δεύτερη η πολιτική δράση υπαγορεύεται με έναν εξαιρετικά πολύπλοκο τρόπο από την ιστορική δυναμική.
Η οπορτουνιστική λογική εκμεταλλεύτηκε την επικράτησή της στο κομμουνιστικό επαναστατικό κίνημα για να επιβάλλει μια κατάφορη παρερμηνεία των ιστορικών διαδικασιών που σχετίζονται με την επαναστατική αλλαγή. Σφυροκόπησε την επαναστατική πλευρά της κοινωνίας με τις ιδέες ότι «η επανάσταση ηττήθηκε οικτρά», ότι «η "διάταξη των δυνάμεων" είναι συντριπτικά υπέρ του "ιμπεριαλισμού" και της αντίδρασης» και ότι «η επαναστατική αλλαγή είναι ανέφικτη». Κατάφεραν έτσι οι επιτελείς του οπορτουνισμού να εκτρέψουν το επαναστατικό κίνημα σε ένα κανάλι που τροφοδοτεί με φρέσκο αίμα την οπορτουνιστική και σε τελευταία ανάλυση την φασιστική πολιτική.
Ωστόσο η παρόξυνση της κρίσης, λειτουργώντας σαν "εντολοδόχος" της ιστορικής δυναμικής εξαναγκάζει τους ίδιους τους επιτελείς του συστήματος να διαλύσουν το παρωχημένο "αστικό" (;) εξουσιαστικό θεσμικό σύστημα. Κανείς δεν μπορεί να παραβλέψει πως η κρίση "δρα" σε πείσμα των επιτελών του φασισμού και του οπορτουνισμού που ονειρεύονται χέρι-χέρι την επιστροφή στην τάξη του παλιού καλού εξουσιαστικού συστήματος και στον ανταγωνισμό τους εντός αυτού.
Κι από την άλλη κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί πως συμβαίνει σήμερα το γκρέμισμα του αστικού θεσμικού συστήματος που ήταν το βασικό περιεχόμενο της Προλεταριακής Επανάστασης του 1917 και μετά από αυτήν της Πολιτιστικής Επανάστασης της δεκαετίας του '60.
Την επαναστατική αλλαγή, την οποία υπαγορεύει η κρίση, την πραγματοποιεί το δίδυμο φασισμού-οπορτουνισμού, σε μια απελπισμένη προσπάθεια να περάσει στην επόμενη κοινωνία τον εξουσιαστικό χαρακτήρα της προηγούμενης. Τα δύο μέλη του δίδυμου αδιαφορούν πλήρως για τις ολέθριες συνέπειες που θα έχει στην κοινωνία αυτή η μάταιη προσπάθεια. Ο κάθε αριστερός της κοινωνικής βάσης μπορεί και οφείλει να κάνει ότι μπορεί για να ελαφρύνει αυτές τις συνέπειες που είναι η "τιμωρία" της κοινωνίας για την ασυγχώρητη αφέλεια και ευπιστία που επέδειξε στον μεταπολεμική περίοδο.
* * * * * *
Στην προσπάθειά τους να δημιουργήσουν έναν ενιαίο οπορτουνιστικό φορέα, οι επιτελείς του οπορτουνισμού έχουν σαν "στρατηγικό" στόχο να εκμεταλλευτούν την αναπόφευκτη κινητοποίηση των αριστερών της κοινωνικής βάσης για να αυξήσουν την πολιτική επιρροή της οπορτουνιστικής Αριστεράς και να ενισχύσουν την δική τους εκδοχή "προστασίας" του εξουσιαστικού περιεχόμενου του επαρχιακού αυτοκρατορικού πολιτικού συστήματος.
Το γεγονός ότι, μέσω των κινητοποιήσεων, ψάχνουν να βρουν "διέξοδο" για να "δραπετεύσουν" από την κρίση προδίδει την εξουσιαστική ουσία της πολιτικής τους. Αλλά, από την άλλη μεριά, η ιστορική αναγκαιότητα δεν αφορά μόνο το γεγονός της κινητοποίησης των ανθρώπων της κοινωνικής βάσης, αλλά και την δύναμή και την κατεύθυνση της ορμής τους. Η κοινωνική προοπτική δεν είναι δυνατόν να εγκλωβιστεί στα όρια του οπορτουνισμού και του φασισμού, στα όρια της ολέθριας βουβής βίαιας πολιτικής σύγκρουσης μεταξύ τους. Η κινητοποίηση των ανθρώπων της κοινωνικής βάσης, αργά ή γρήγορα, θα οδηγήσει στην εποικοδομητική έλλογη διαλεκτική κοινωνική σύγκρουση ανάμεσα στην επαναστατική και την συντηρητική πλευρά της κοινωνίας.
Στην προσπάθειά τους να μετατρέψουν την εκλογική συμμαχία του ΣΥΡΙΖΑ σε έναν ενιαίο οπορτουνιστικό φορέα, είναι υποχρεωμένοι να δώσουν οπορτουνιστικές απαντήσεις στο πλήθος των πραγματικών προβλημάτων που έχει θέσει η κρίση σε όλους τους τομείς που συνιστούν την κοινωνία. Η υποχρέωση των επιτελών του οπορτουνισμού και των αντίστοιχων του φασισμού να απαντήσουν στα πραγματικά προβλήματα και όχι στις γελοιογραφικές απεικονίσεις τους είναι το κλειδί για την επιστροφή της επαναστατικής πολιτικής σκέψης και πράξης στην θέση που της ανήκει.
Τα πραγματικά προβλήματα είναι πολλά και ποικίλα, μπορούμε όμως να τα συνοψίσουμε σε τέσσερα γενικά ερωτήματα. Δεν μπορεί κανείς να αντιπαραθέσει στις οπορτουνιστικές απαντήσεις τις αντίστοιχες επαναστατικές μπορεί όμως να αντιληφθεί την κατάφορη αντίθεση των οπορτουνιστικών απαντήσεων σ' αυτές.
Η πηγή των οπορτουνιστικών απαντήσεων σ' αυτά τα ερωτήματα, είναι η αρθρογραφία του Ρινάλντι στον "Δρόμο της Αριστεράς". Πρέπει εδώ να σημειώσω, έστω και κάπως καθυστερημένα, πως αυτό καθεαυτό το γεγονός της "μοιραίας" συνάντησης των επιτελών του "νέου" οπορτουνισμού της ΚΟΕ, με τους επιτελείς του "κλασικού" οπορτουνισμού του ΣΥΝ, αποτελεί μετακίνηση των πρώτων προς τα δεξιά και όχι των δεύτερων προς τα αριστερά. Επιπλέον όμως η απόφαση των επιτελών της ΚΟΕ να συνυπάρξουν σε έναν ενιαίο οπορτουνιστικό φορέα διατηρώντας συγχρόνως την ΚΟΕ, εκτός του ότι είναι μια ιδέα τραγελαφική έχει και μια εξαιρετική θεωρητική σημασία που πρέπει να εξεταστεί ξεχωριστά.
* * * * * *
Το πρώτο ερώτημα το οποίο θα μπορούσε να είναι και το μοναδικό, αφορά γενικά την αντίληψη, την ιδέα, της επαναστατικής-ιστορικής διαδικασίας. Και εδώ πρέπει να πω ότι το ερώτημα της επαναστατικής διαδικασίας δεν είναι "πως θα κάνουμε μια επανάσταση" αλλά πως θεωρούμε πως λειτουργεί η ιστορική δυναμική στο παρελθόν στο παρόν και στο μέλλον.
Το κοινό χαρακτηριστικό των ετερογενών τάσεων που συγκροτούν τον οπορτουνισμό γενικά και τον συ-ριζικό οπορτουνιστικό συνεταιρισμό είναι η απόρριψη της ιδέας της επαναστατικής αλλαγής, απόρριψη, που σε τελευταία ανάλυση συνιστά προσφυγή στην θεωρία περί του τέλους της ιστορίας.
Για τους υπόλοιπους επιτελείς του συ-ριζικού συνεταιρισμού η απόρριψη της επαναστατικής αλλαγής και το παρασιτικό βόλεμα στις ακαδημαϊκές πτυχές και στις πολιτικές ρωγμές του πολιτικού συστήματος είναι γνωστό. Η "έκπληξη" υποτίθεται ότι είναι η απερίφραστη απόρριψη της ιδέας της επαναστατικής αλλαγής από την "επαναστατική" συνιστώσα του συνεταιρισμού που υποτίθεται ότι είναι η ΚΟΕ. Η "έκπληξη" όμως δεν είναι έκπληξη!! Ο Ρινάλντι στο ίδιο το ιδρυτικό κείμενο της ΚΟΕ έχει αποκηρύξει μετά βδελυγμίας την ιδέα της επαναστατικής αλλαγής, με την πάγια και κλασική οπορτουνιστική δικαιολογία ότι η επανάσταση είναι ακόμα πολύ μακριά.
Στα τρία κείμενα με τα οποία εισήγαγε την φασιστική ηλιθιότητα της "νέας μεταπολίτευσης του λαού", ο Ρινάλντι ξεμπέρδεψε με την ιδέα της επαναστατικής αλλαγής μιλώντας, με την γνωστή φραστική του ευτέλεια, για "επαναστάτες της φράσης", εννοώντας κάποιους που απλά ποικίλουν την "αντικαπιταλιστική" ρητορεία τους με κάποιες αμφιβόλου ποιότητας λεκτικές αναφορές στην "ανατροπή".
Πέρα από αυτό όμως τα τρία κείμενα με τα οποία εισήγαγε την "νέα μεταπολίτευση του λαού" δεν είναι παρά μια ομοβροντία μένους ενάντια στην ίδια την ιδέα της επαναστατικής αλλαγής. Σ' αυτά τα κείμενα δεν κάνει τίποτα άλλο παρά να δηλώνει το "ανέφικτο" μιας επαναστατικής αλλαγής.
Στο σχέδιο διακήρυξης του ενιαίου οπορτουνιστικού φορέα η απόρριψη της ιδέας της επαναστατικής κοινωνικής αλλαγής εκφράζεται με την πλήρη αποσιώπηση της κομμουνιστικής προοπτικής. Στο κείμενο δεν υπάρχει ούτε μια απλή αναφορά στην λέξη κομμουνισμός. Το κενό της κοινωνικής προοπτικής καλύπτεται με μια αφόρητη αερολογική έκθεση ιδεών περί "σοσιαλισμού του 21ου αιώνα" και η απαξίωση της επαναστατικής αλλαγής γίνεται με τον πιο πρόστυχο τρόπο σε μια φράση που λέει: «Για μας ο σοσιαλισμός δεν είναι ουτοπικό όραμα που στηρίζεται σε αφηρημένα ιδεώδη και απλώς σε ηθικές αξίες, αλλά κοινωνικά και πολιτικά εφικτός στρατηγικός στόχος».
Απέναντι σ' αυτή την γελοιότητα περιορίζομαι να πω πως ο οπορτουνισμός δεν είναι μια πολιτική επικίνδυνη για την κοινωνία επειδή απορρίπτει την επαναστατική αλλαγή αλλά επειδή απορρίπτει την επαναστατική σκέψη και την επαναστατική λογική, με βάση την οποία καθορίζεται η επαναστατική τακτική στα άμεσα ζητήματα που έχουν ήδη τεθεί επί τάπητος.
Το δεύτερο ερώτημα αφορά την έκβαση της κρίσης και είναι συναρτημένο με το πρώτο: το πρώτο ερώτημα είναι θεωρητικό το δεύτερο είναι πρακτικό: τί είδους και τί μεγέθους αλλαγές μπορούμε να φανταστούμε πως θα επέλθουν μέσα από την συγκεκριμένη κρίση του παρόντος κοινωνικού συστήματος.
Αν διαβάσει κανείς τις αλλαγές που θα φέρει η "νέα μεταπολίτευση του λαού" νομίζει ότι δεν θα μείνει τίποτα όρθιο από το "σάπιο πολιτικό σύστημα" που κατά έναν παράδοξο τρόπο το παρουσιάζουν, ακόμα και τώρα που είναι με το ένα πόδι στην "διακυβέρνηση", σαν να είναι έξω από αυτό.
Η "μεταπολίτευση" του Ρινάλντι «είναι στην τροχιά της ρήξης και της σύγκρουσης με τις πιο ορατές, πιο επικίνδυνες, πιο αποκρουστικές, ποιο έντονες, πιο ολοκληρωτικές, πιο εξουθενωτικές πλευρές της αστικής και ιμπεριαλιστικής κυριαρχίας». Τα συγκεκριμένα βήματα της "νέας μεταπολίτευσης του λαού" είναι "να γκρεμίσει το σάπιο πολιτικό σύστημα" να "εθνικοποιήσει τις τράπεζες", να "αποκαταστήσει την δημοκρατία" και με λίγα λόγια να αλλάξει τα πάντα προς όφελος του λαού. Αλλά αυτή η μαγική μεταπολίτευση «δεν προϋποθέτει μια ριζική ανατροπή των κεφαλαιοκρατικών σχέσεων στην χώρα»!!!
Η "η νέα μεταπολίτευση του λαού" όπως εξειδικεύεται στο σχέδιο διακήρυξης του "νέου" ΣΥΡΙΖΑ θα αφήσει ατόφια και απείραχτη ολόκληρη την δομή και το εξουσιαστικό περιεχόμενο του εξουσιαστικού θεσμικού συστήματος. Αυτό που θα γίνει με την "νέα μεταπολίτευση του λαού" που τελευταία υποβαθμίστηκε σε "ξέφωτο" είναι ότι στην θέση των "κακών μνημονιακών" που διαλύουν την κοινωνία θα αναλάβουν οι "καλοί αντιμνημονιακοί" που οι οποίοι υπό την επίβλεψη των επιτελών της συ-ριζικής λυκοσυμμαχίας θα επαναφέρουν την κοινωνία στο δρόμο της ανάπτυξης και της δημοκρατίας, της προόδου και της καλοπέρασης.
Το ερώτημα της έκβασης της κρίσης έχει μια φασιστική και μια επαναστατική απάντηση. Οι επιτελείς του ΣΥΡΙΖΑ και μόνο που μιλάνε για διέξοδο και όχι για έκβαση αλλά και με το συγκεκριμένο τους "πρόγραμμα", δίνουν την φασιστική απάντηση η "μετάβαση" λοιπόν για την οποία μας έχει πρήξει ο Ρινάλντι είναι μετάβαση στον φασισμό.
Το τρίτο ερώτημα αφορά την διευκρίνιση της βασικής κοινωνικής αντίθεσης, της αντίθεσης δηλαδή που δημιουργεί την ιστορική δυναμική, που "κινεί την Ιστορία" όπως λεγόταν μέχρι την δεκαετία του '60. Το ζήτημα αυτό, από θεωρητική άποψη είναι εξαιρετικά λεπτό και από πρακτική άποψη είναι εξαιρετικά πολύπλοκο.
Ακούγεται σήμερα κατά κόρον, από όλες τις εκδοχές του οπορτουνισμού, μια αφόρητη "ταξική" αερολογία. Οι "ορθόδοξοι" επιτελείς του ΚΚΕ, εκπροσωπούν τον κλασικό οπορτουνισμό. Έχουν βαφτίσει "εργατική τάξη" το κόμμα τους και όπου πατήσουν το πόδι τους θεωρούν ότι τα πάντα γίνονται "ταξικά". Δεν υπολείπονται όμως καθόλου οι επιδόσεις στην "ταξική" αερολογία των επιτελών των υπόλοιπων εκδοχών του οπορτουνισμού και αυτών που τελευταία συνωστίζονται στην συ-ριζική λυκοσυμμαχία.
Είναι σαφές ότι σήμερα δεν μπορούμε να χρησιμοποιούμε την "ταξική ορολογία" για να περιγράψουμε την οικονομική, πολιτική και πολιτιστική κατάσταση στην εποχή της παγκόσμιας αυτοκρατορίας των αγορών. Οφείλουμε να βρούμε πως διαμορφώνεται σήμερα η κοινωνική αντίθεση που μέχρι την έκρηξη της Πολιτιστικής Επανάστασης στην δεκαετία του '60 περιγραφόταν σαν ταξική.
Ο οπορτουνισμός χαρακτηρίζεται από την χρησιμοποίηση της χθεσινής γλώσσας του επαναστατικού κινήματος για την κατασκευή ρητορικών πυροτεχνημάτων. Ο Ρινάλντι και οι λοιπές αυθεντίες του συ-ριζικού συνεταιρισμού εκσυγχρονίζουν τον οπορτουνισμό τους κατασκευάζοντας τα ρητορικά τους πυροτεχνήματα όχι από αυτήν που ήταν χθες η επαναστατική γλώσσα αλλά από αυτό που θα ήταν σήμερα η επαναστατική γλώσσα.
Με άλλα λόγια αντί να γελοιοποιήσουν την χθεσινή επαναστατική γλώσσα χρησιμοποιώντας την σαν γλώσσα της εξουσίας, γελοιοποιούν τις ίδιες τις έννοιες της επαναστατικής γλώσσας δίνοντάς τους εξουσιαστικό περιεχόμενο.
Κατά τον Ρινάλντι «η αποτροπή της καταστροφής και η ανάληψη της ευθύνης να οδηγηθεί η χώρα στη σωτηρία και σε διέξοδο» θα γίνει «μέσα από μια διαδικασία ρήξεων, ανατροπών και πολιτικών αλλαγών» που θα είναι μια «διαδικασία μετάβασης σε μια καλύτερη και δικαιότερη κοινωνία» και «σημαδεύονται και οριοθετούνται από τη σύγκρουση δύο υπό διαμόρφωση μεγάλων κοινωνικών μπλοκ, δύο στρατοπέδων, δύο κόσμων».
Με άλλα λόγια ο εκσυγχρονισμός του οπορτουνισμού από τον Ρινάλντι συνίσταται στην αντικατάσταση της έννοιας των "κοινωνικών τάξεων" από τα "κοινωνικά μπλοκ" τα οποία μπορεί να τα χρησιμοποιεί όπως τον βολεύει, αντίθετα από τις "τάξεις" που θα έπρεπε να τις διακρίνει μέσα στο κοινωνικό σώμα.
Να πως παρουσιάζεται από τον Ρινάλντι η σύγκρουση των "δύο στρατοπέδων", "δύο κόσμων" που είναι τα δύο "κοινωνικά μπλοκ":
«[σύγκρουση] από τη μια του μνημονιακού μπλοκ και από την άλλη του λαϊκού, δημοκρατικού, πατριωτικού, αντιμνημονιακού και αντιτροϊκανού μπλοκ που έχει δημιουργηθεί και εκφράζεται μέσα από αγώνες και πολιτικές αναμετρήσεις των δυόμισι τελευταίων χρόνων»
Όμως η πεντακάθαρη απάτη της γελοίας ταύτισης του «λαϊκού, δημοκρατικού, πατριωτικού» με το «αντιμνημονιακό και αντιτροϊκανό» είναι πλημμέλημα συνηθισμένο στους μικροαπατεώνες. Το κακούργημα είναι ότι υιοθετεί την νέα πολιτειακή αθλιότητα του διμετωπισμού που αντικατέστησε τον δικομματισμό καθαγιάζοντάς τον. Μας λέει ούτε λίγο ούτε πολύ πως ο γελοίος καυγάς ανάμεσα στο "κόκκινο μέτωπο" και στο "μαύρο μέτωπο" για την "λίστα υποχρεώσεων" που έχει η "χώρα" δηλαδή το παρόν εξουσιαστικό πολιτικό σύστημα απέναντι στην αυτοκρατορία των αγορών είναι η βασική αντίθεση που χωρίζει την κοινωνία σε δύο "μπλοκ", σε δύο "στρατόπεδα", σε δύο "κόσμους".
Και αμέσως μετά μας λέει, ούτε λίγο ούτε πολύ, πως «η κοινωνική σύγκρουση αυτών των δύο "παρατάξεων" είναι αναπόφευκτη, είναι σε εξέλιξη και η έκβασή της δεν είναι προκαθορισμένη» μετατρέποντας κατά τρόπο ταχυδακτυλουργικό τους "δύο κόσμους" της πανάθλιας κεντρικής πολιτικής σκηνής σε "δύο παρατάξεις" της κοινωνίας.
Το σίγουρο είναι πως η αντιπαράθεση του παρελθόντος ανάμεσα στην εργασία και στο κεφάλαιο δεν προσωποποιείται σήμερα με τον ίδιο τρόπο σε πληθυσμιακά διακεκριμένες κοινωνικές τάξεις και επομένως η αντιπαράθεση αυτή δεν μπορεί να εκπροσωπηθεί σήμερα με την πολιτική αντιπαράθεση ανάμεσα σε πολιτικά κόμματα. Και τέλος είναι εξ ίσου σίγουρο πως η πολιτική αντιπαράθεση όποια κι αν είναι δεν μπορεί να εντοπιστεί στην κεντρική πολιτική σκηνή όπως πρώτα.
Το τέταρτο ερώτημα και τελευταίο είναι το πιο σημαντικό από πρακτική άποψη γιατί αφορά την πολιτική οργάνωση που έχει σήμερα ανάγκη η κοινωνία στην θέση της οποίας οι επιτελείς του συ-ριζικού συνεταιρισμού προσπαθούν να σερβίρουν την κατασκευή του ενιαίου οπορτουνιστικού φορέα.
Τα κείμενα του Ρινάλντι και των άλλων επιτελών της συ-ριζικού συνεταιρισμού που αφορούν την οργάνωση του φορέα, ανακλούν την αγωνία τους μέσα στην παγίδα του αντιφατικού διλήμματος στο οποίο έχουν αναγκαστικά μπλέξει.
Μετά από την ανάδυση του φαινομένου της πλατείας έχει διαμορφωθεί μια κατάσταση επικίνδυνη γι αυτούς. Από την μια μεριά είναι υποχρεωμένοι να ξανοιχτούν στην κινητοποίηση της κοινωνικής βάσης αφού είναι τελείως αδύνατο να επιβιώσουν στο εξουσιαστικό σύστημα χωρίς να πουλήσουν την δυνατότητα να διαχειριστούν προς όφελος του συστήματος τις επαναστατικές κοινωνικές δυνάμεις. Από την άλλη μεριά ξέρουν από την πείρα τους στην πολιτική αθλιότητα πως η κινητοποίηση των ανθρώπων της κοινωνικής βάσης αργά ή γρήγορα θα στραφεί ενάντια στην αθλιότητα της δικής τους οπορτουνιστικής πολιτικής.
Στο σχέδιο διακήρυξης του ενιαίου οπορτουνιστικού φορέα η ακροτελεύτια δήλωση στο κεφάλαιο για την οργάνωση είναι η εξής: «Ο φορέας που συγκροτούμε και διευρύνουμε είναι φορέας που επιδιώκει συστηματικά να αποτελεί πρόπλασμα της κοινωνίας που διεκδικεί». Η δήλωση αυτή είναι εμφανώς πρόχειρη, προσχηματική και κυρίως ανειλικρινής, δείχνει όμως καθαρά ότι αντιλαμβάνονται την αναγκαιότητα του ανοίγματος στην κοινωνική βάση.
Να μιλάνε για δημοκρατία οι επιτελείς του οπορτουνισμού και ειδικά ο σεσημασμένος Ρινάλντι, είναι το άκρο άωτο της αναιδούς γελοιότητας. Αλλά ακόμα και μέσα από την απίστευτη υποκρισία τους οι προθέσεις καπελώματος δεν μπορούν να κρυφτούν. Η παρακάτω φράση αναφέρεται στη "δημοκρατία" του "σοσιαλισμού του 21ου αιώνα" την οποία "ευαγγελίζονται" ο Τσίπρας και οι κηδεμόνες του, και την οποία πρέπει να "προπλάθει" ο φορέας:
«Ο σοσιαλισμός είναι άρρηκτα δεμένος με την δημοκρατία. Δημοκρατία τυπική αλλά κυρίως ουσιαστική, δημοκρατία έμμεση, μέσω αντιπροσώπευσης, αλλά και δημοκρατία άμεση, με την ενεργό συμμετοχή όλων».
Η φράση προδίδει κατάφορα την λογική τους που θα μπορούσε να αποδοθεί κατά τέλειο τρόπο με την γνωστή σοφή φράση του λαού: "στον αγώνα ενωμένοι και στην μάσα χωριστά". Έχει σημασία όμως να δούμε κάπως πιο βαθειά τον μηχανισμό που έχουν στο μυαλό τους.
Άμεση "δημοκρατία" στην βάση σημαίνει την δημιουργία εξουσιαστικών μηχανισμών στην βάση. Έχουμε τα πλείστα όσα παραδείγματα των λεγομένων "κοινωνικών κινημάτων" που αποτελούν δικτατορικά φέουδα μικρών και γελοίων δικτατορίσκων νέου τύπου ακόμα και στα "στέκια" της αναρχίας.
Έμμεση δημοκρατία ανάμεσα στην βάση και στα επιτελεία, αφού «οι πάσης φύσεως εκλογές είναι απολύτως αναγκαίες», σημαίνει πως άνθρωποι της βάσης είναι απολύτως υποχρεωμένοι να διαλέγουν τις γελοίες "κεντρικές" αυθεντίες που θα τους διοικούν όπως γίνεται ανέκαθεν στο εξουσιαστικό σύστημα.
Η σοβαρή καινοτομία είναι το ότι «οι εκλεγμένοι -και οι διάφοροι ειδικοί που αυτοί επιστρατεύουν- δεν πρέπει να παραμένουν ανεξέλεγκτοι μέχρι τις επόμενες εκλογές» αλλά οι «θεσμοί της άμεσης δημοκρατίας μπορούν και πρέπει να ασκούν κοινωνικό έλεγχο στους εκάστοτε εκλεγμένους εκπροσώπους, διευρύνοντας διαρκώς τους χώρους παρέμβασης και τα πεδία ευθύνης τους» το οποίο σημαίνει την κρυφή ελπίδα των ριγμένων στην μοιρασιά της εξουσίας ότι μέσω της επιρροής τους στην βάση θα μπορούν να βάλουν στο χέρι μεγαλύτερο μερίδιο από την κεντρική εξουσία.
Αυτή η λεπτομέρεια που περνάει απαρατήρητη είναι ένα βασικό χαρακτηριστικό των αυτοκρατοριών όταν αυτές βρίσκονται σε παρακμή. Βεβαίως οι τοπικές εξουσίες διαφόρων γελοίων που λιγουρεύονται την κεντρική εξουσία δεν θα φτάσουν ποτέ στην αίγλη του Αλή Πασά και της Κλεοπάτρας. Το πόσο βάσιμες είναι οι ελπίδες όλων μαζί υπερ του συστήματος που τους τρέφει και του καθενός χωριστά ενάντια στους άλλους, θα φανεί όταν η κρίση αρχίσει να διαλύει και τυπικά τις δομές του συστήματος.
Πάντως γίνεται φανερό πως οι ιδιοτελείς εξουσιαστικοί σχεδιασμοί των επιτελών για τον ενιαίο οπορτουνιστικό φορέα θα δημιουργήσουν αφορμές εκσυγχρονισμού των σχέσεων ανάμεσα στους αριστερούς της κοινωνικής βάσης που μπορούμε να ελπίζουμε βάσιμα ότι θα εξαφανίσουν και την τοπική άμεση γελοιότητα και την έμμεση γελοιότητα της κεντρικής εξουσίας.
* * * * * *
Με δεδομένες και περιορισμένες τις δυνατότητες μου προσπάθησα να περιγράψω την υφιστάμενη κατάσταση. Δεν μπορώ να πω πως είμαι ευχαριστημένος αλλά το κείμενο αυτό μου δίνει μια αφετηρία προκειμένου να επεκτείνω τις σκέψεις μου σε μια λεπτομερέστερη κριτική των λεπτομερειών της κατάστασης αλλά κυρίως να επεκταθώ στους δρόμους που ανοίγει η προσπάθεια αναδιοργάνωσης και εκσυγχρονισμού των οπορτουνιστικών μηχανισμών στους αριστερούς της κοινωνικής βάσης.
Νομίζω λοιπόν πως η κατάσταση συνοψίζεται στα εξής:
1. Οι χειριστές του εξουσιαστικού αυτοκρατορικού συστήματος αναζητούν την σωτηρία του στους επιτελείς της οπορτουνιστικής Αριστεράς και οι τελευταίοι αναζητούν συνειδητά και με το "αζημίωτο" την σωτηρία του εξουσιαστικού συστήματος την οποία παρουσιάζουν σαν σωτηρία της κοινωνίας.
2. Οι επιτελείς του οπορτουνισμού για να πετύχουν την σωτηρία του εξουσιαστικού συστήματος αναγκάζονται, να δημιουργήσουν ένα οπορτουνιστικό κόμμα, που το ψάχνουν υποχρεωτικά στο μέλλον από άποψη μορφής αλλά που θα διατηρεί τον εξουσιαστικό χαρακτήρα του παρελθόντος από άποψη περιεχομένου.
3. Οι αριστεροί της κοινωνικής βάσης βρίσκονται (και δεν θα μπορούσαν παρά να βρίσκονται), εγκλωβισμένοι και σε σύγχυση, μέσα στις δομές του θεσμικού συστήματος που γκρεμίζεται και μέσα στις δομές της οπορτουνιστικής Αριστεράς.
4. Έχει όμως μεγάλη σημασία ότι το βασικό χαρακτηριστικό του σημερινού οπορτουνισμού είναι η προσπάθεια να εμπλακεί η κοινωνική βάση στις εξουσιαστικές διαδικασίες αντί να παραμένει όπως στο παρελθόν ο στρατός που αναδεικνύει τους επιτελείς και στηρίζει τα επιτελεία.
Κατά την γνώμη μου, η κατάσταση φαίνεται -- και από μια άποψη είναι -- πολύ ζοφερή. Από μια άλλη άποψη όμως ποτέ δεν ήταν τόσο αίσια αλλά και τόσο επικίνδυνα αίσια ή και ανάποδα, ποτέ δεν ήταν τόσο επικίνδυνη αλλά και τόσο αισίως επικίνδυνη.
Δεν ξέρω σε πόσο χρόνο θα γίνει αυτό αλλά κατά την άποψή η Αριστερά της κοινωνικής βάσης θα αναπτυχθεί μ' αυτόν ακριβώς τον τρόπο: μέσα από την ανάπτυξη του οπορτουνισμού και μέσα από την ακύρωση του οπορτουνισμού που θα ακυρώνεται μέσα από την ανάπτυξή του.
Από εδώ και μετά τα γραφτά μου θα αφορούν τους όρους και την ανάπτυξη της Αριστεράς της κοινωνικής βάσης μέσα από αυτές τις πολύπλοκες και αντιθετικές διαδικασίες.