Ιστορία | ΣΕΛΙΔΕΣ ΚΡΙΤΙΚΗΣ | hits: 2110
Πολιτικές φιλοδοξίες αναμορφωτών της Ιστορίας
σημείωμα
των Σελίδων Κριτικής
Τετ, 15 Ιουν 2005

Ενώ η πορεία προς το Συνέδριο της Πρέβεζας συνεχίζεται χωρίς πολλές τυμπανοκρουσίες, πράγμα φυσικό με δεδομένη την περίσκεψη της αμυνόμενης αλλά και της επιτιθέμενης πλευράς, ο καθηγητής της Πολιτικής Επιστήμης, Στάθης Καλύβας με ένα άρθρο του στο ΒΗΜΑ (5/6/2005), προσπαθεί να επεκτείνει την επίθεση του, για εισαγωγή των νέων αυτοκρατορικών ηθών, από τον χώρο της ιστοριογραφίας και στον χώρο της πολιτικής ζωής. Η ευκαιρία που βρήκε, ήταν ο θάνατος του Χαρίλαου Φλωράκη. Μια πρώτη προσέγγιση του βαρυσήμαντου άρθρου, μπορεί κανείς να διαβάσει στο σχόλιο "Homo Americanus VS Homo Sovieticus" που δημοσιεύτηκε στην "Μακεδονία της Κυριακής" και αναδημοσιεύεται στις ΣΕΛΙΔΕΣ ΚΡΙΤΙΚΗΣ σήμερα. Σ' αυτό το σημείωμα θα σχολιάσουμε δύο σημεία που ο ίδιος ο Στάθης Καλύβας προσπαθεί να περάσει όσο γίνεται πιο αθόρυβα.

Οποίος διαβάζει για πρώτη φορά ένα άρθρο του Στάθη Καλύβα απορεί για την οικειότητα με την οποία μιλάει για την αριστερά. Η άνεση με την οποία αυτός ο καθηγητής κρίνει την στάση της αριστεράς, (παρούσα και παρελθούσα) είναι καταπληκτική. Στο παρόν άρθρο μιλάει για τον μακαρίτη τον Φλωράκη κρίνοντας την «δράση του στην διάρκεια της ταραγμένης δεκαετίας του '40» καθώς και τα «ατομικά του χαρίσματα». Άλλωστε, όπως λέει ο ίδιος, για να "σταθεί" μόνο σ' αυτά τα "δύο σημεία", έκανε τον κόπο να το γράψει. Σε ότι αφορά την δράση του, λέει ότι δεν υπήρξε και τίποτα το άξιο λόγου. Ένας δευτεροκλασάτος "κομισάριος", ένα "μεσαίο κομματικό στέλεχος"! Σε ότι αφορά τα χαρίσματά του, ο καθηγητής με ύφος παντογνώστη καταλήγει ότι ο Φλωράκης ήταν ένα ενεργούμενο της σοβιετικής ηγεσίας (Homo Sovieticus) και πρωτεργάτης στην «καθυπόταξη των ανανεωτικών δυνάμεων της Αριστεράς».

Ένα σημαντικό ζήτημα που αναδεικνύεται από το άρθρο αυτό, είναι η προσπάθεια που κάνει ο Στάθης Καλύβας να αρθεί σε ένα ρόλο ηθικού κριτή της αριστεράς. Πρόκειται δηλαδή για μια επιστροφή στις πρώτες μετεμφυλιακές μέρες όταν η πολιτική της αριστεράς ήταν αντικείμενο ηθικής κρίσης εκ μέρους της εξουσίας. Με μια διαφορά: Εκείνη την εποχή η διέξοδος για τους αριστερούς ήταν η ανάνηψη στην αγκαλιά της εθνικοφροσύνης. Σήμερα ο Στάθης Καλύβας συναινεί να καταφεύγουν οι αριστεροί στην "ανανεωτική" αριστερά την οποία κυνήγησε ο κακός Φλωράκης. Αρκεί βέβαια σ' αυτή την αριστερά, οι αριστεροί να περιορίζονται στους ρόλους που θα τους προσδιορίσει η αυτοκρατορική εξουσία του Στάθη Καλύβα και να μην επιζητούν την πανεπιστημιακή (για παράδειγμα) εξουσία, όπως γίνεται στην αντίπαλη πλευρά στα πλαίσια της μελέτης των εμφυλίων.

Το δεύτερο σημαντικό ζήτημα είναι ότι σ' αυτό το άρθρο ο Στάθης Καλύβας κάπως αθόρυβα στρέφεται ενάντια στην στάση της σημερινής κυβέρνησης και ιδιαίτερα ενάντια στον επίτιμο πρόεδρο της Ν.Δ. Κώστα Μητσοτάκη, που μίλησαν για την ωριμότητα και την εχεφροσύνη του Φλωράκη αναφερόμενοι βέβαια στην λεγόμενη συγκυβέρνηση. Κατά τον Στάθη Καλύβα «οι αρετές ενός πολιτικού ηγέτη δεν είναι θέμα στυλ αλλά ουσίας. Και η ουσία του Φλωράκη ήταν ο ενστικτώδης και βαθύς συντηρητισμός του, η αδυναμία αναγνώρισης των λαθών του και η προσκόλληση σε παρωχημένα σχήματα σε πείσμα της πραγματικότητας. Πρόκειται για χαρακτηριστικά που ταιριάζουν περισσότερο στον ψυχροπολεμικό κόσμο του 1950 παρά στην Ευρώπη του 21ου αιώνα και που σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να αναχθούν σε υπόδειγμα πολιτικής πρακτικής ή να αποτελέσουν τεκμήριο ηθικής δικαίωσης».

Η πιο πάνω αναφορά του Στάθη Καλύβα στην υποτιθέμενη προσκόλληση του Φλωράκη δηλαδή του ΚΚΕ, στην ψυχροπολεμική περίοδο είναι εξαιρετικής σημασίας. Απογυμνώνει την αυτοκρατορική πολιτική, την οποία εκπροσωπεί, από οποιαδήποτε εύσχημη διατύπωση που θα μπορούσε να αποτελέσει άλλοθι, για έναν οποιοδήποτε συμβιβασμό της αριστεράς με την αυτοκρατορική ιδεολογία. Είναι προφανές ότι ο Στάθης Καλύβας δεν μπορεί να μεταχειριστεί μια τέτοια γλώσσα στο πλαίσιο του επικείμενου συνεδρίου της Πρέβεζας, γιατί εκεί θα ξεσήκωνε την αντίδραση των υψηλά ισταμένων του χώρου της μελέτης του Εμφυλίου αλλά και της πλειοψηφίας των μελετητών που δεν έχουν να κερδίσουν τίποτα από την υποταγή τους στην αυτοκρατορική πολιτική. Αυτό που δεν μπορεί να κάνει λοιπόν στην Πρέβεζα το κάνει σχεδόν ένα μήνα πριν σ' αυτό το περίεργο αρθράκι του.

Η άνεση που με την οποία ο Στάθης Καλύβας ανακατεύεται με θέματα της Αριστεράς που δεν τον αφορούν, δείχνει ότι πιστεύει βαθιά ότι μπορεί να βάλει την αριστερά στο τσουβάλι της αυτοκρατορικής πολιτικής. Αυτό έχει φανεί από όλη την μέχρι σήμερα στάση του. Ίσως οι ενδείξεις που έχει ενισχύουν την πίστη του. Αλλά η ίδια η προσφυγή της παγκόσμιας εξουσίας στην αυτοκρατορική πολιτική, δείχνει ότι οι καιροί έχουν αλλάξει. Η αριστερά την οποία βλέπουν οι αυτοκρατορικοί επιστήμονες είναι αυτή την οποία μπορούν να δουν, και δεν είναι καθόλου η αριστερά. Αντίθετα με τους πνευματικούς τους πατέρες, τους δεξιούς πανεπιστημιακούς και πολιτικούς και την "ψυχροπολεμική" Αριστερά που τους αντιστοιχούσε, ούτε καταλαβαίνουν ούτε μπορούν να χειριστούν την Αριστερά που αντιστοιχεί στην αυτοκρατορική πολιτική. Και αυτό - πέραν των άλλων - θα τους φέρει σε αντίθεση και με τους πατέρες τους. Αλλά για το τελευταίο θα μιλήσουμε σε εύθετο χρόνο.