Υπαρκτή Αριστερά | ΣΕΛΙΔΕΣ ΚΡΙΤΙΚΗΣ | hits: 2471
Εξουσία και Διακυβέρνηση
άρθρο του Κωστή Παπαϊωάννου
Κυρ, 17 Μαρτ 2013

Στο πλαίσιο του ελληνικού "πειράματος" έγινε το "θαύμα" του χωρισμού της Διακυβέρνησης από την Εξουσία.  Το θαύμα δεν είναι ο εκλογικός θρίαμβος του ΣΥΡΙΖΑ. Το θαύμα άρχισε και τελείωσε όταν ο Τσίπρας είδε στον ύπνο του έναν μαύρο καβαλάρη να καλπάζει πάνω σε ένα κόκκινο γαϊδούρι και ξύπνησε αναφωνώντας: «είμαστε η κυβερνώσα  αριστερά»!

Εντάξει, αυτό είναι παραμύθι. Αλλά πάντως το γεγονός είναι πως ο ΣΥΡΙΖΑ είναι έτοιμος να διακυβερνήσει και ο Τσίπρας με τους κηδεμόνες του βγήκε στη παγκόσμια γύρα για να βρει την φασιστική δύναμη που στο πλαίσιο του ανταγωνισμού για την εξουσία στο δυτικό τμήμα αυτοκρατορίας των αγορών θα ήθελε να θέσει μια "διακυβέρνηση" του  Τσίπρα και των κηδεμόνων του υπό την αιγίδα της.

Αυτή η εξέλιξη δεν θα μπορούσε να μείνει χωρίς αντιδράσεις: Αντιδρούν οι "αντίπαλοι" του "μαύρου μετώπου",  φοβούμενοι εύλογα μήπως επαναληφθεί με τον ΣΥΡΙΖΑ η έξωση από την κυβέρνηση που έπαθαν από το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα. Αντιδρούν όμως και οι  "αριστεροί" του ΣΥΡΙΖΑ που βλέπουν την έξωθεν αριστερή μαρτυρία τους να εξατμίζεται.

Αλλά ανάμεσα στους "αριστερούς", ιδιαίτερη σημασία έχει η αντίδραση των επιτελών της ΚΟΕ που φοβούνται πως θα χάσουν την "εργολαβία" της κατασκευής και της συντήρησης του ιδεολογικού προσωπείου του ΣΥΡΙΖΑ.

* * *

Η σπουδαιότητα ωστόσο της ενδεχόμενης ανάληψης από τον ΣΥΡΙΖΑ της διακυβέρνησης δεν βρίσκεται στο ίδιο το γεγονός αλλά στον ρητό τρόπο με τον οποίο με τον οποίο οι "ηγεμόνες" της συμμαχίας παραιτούνται από την εξουσία και βολεύονται με την διακυβέρνηση γιατί είναι η πρώτη φορά στην μεταπολεμική πολιτική ιστορία που στην οπορτουνιστική Αριστερά γίνεται ρητά λόγος για τον διαχωρισμό της διακυβέρνησης από την εξουσία.

Μέχρι σήμερα η πραγματικότητα της διαχείρισης της κοινωνικής βάσης από τον οπορτουνισμό κάτω από τις προσταγές της φασιστικής εξουσία κρυβόταν κάτω από ψευτοθεωρίες που συνοψίζονταν στην έκφραση "διαχείριση της ήττας". Σήμερα οι επιτελείς του οπορτουνισμού διατυπώνουν ρητά τον πρωτοφανή ισχυρισμό πως η διαδικασία της διακυβέρνησης μπορεί να υπάρχει και να εξελίσσεται ερήμην της διαδικασίας της εξουσίας και πως, αντίστροφα, η λειτουργία της εξουσίας μπορεί να έχει νόημα χωρίς να καθορίζει την διακυβέρνηση.

Αυτός ο ισχυρισμός μπορεί να είναι πρωτοφανής προερχόμενος από την Αριστερά στις συγκεκριμένες συνθήκες αλλά επαναφέρει ένα υπαρκτό θεωρητικό πρόβλημα που βρίσκεται συνιστά τον πυρήνα της επαναστατικής πολιτικής θεωρίας.

Η αντίδραση των επιτελών της ΚΟΕ έχει ιδιαίτερη σημασία γιατί αυτοί είναι, τυπικά και ουσιαστικά, οι "κληρονόμοι" του μαρξιστικού λενινιστικού κινήματος. Αυτοί εμφανίζονται τώρα να αντιδρούν στην παραίτηση από την διεκδίκηση της εξουσίας αλλά είναι αυτοί που έδωσαν το σήμα της παραίτησης, εγκαταλείποντας ακόμα και τα προσχήματα της επαναστατικής πολιτικής. Οι δύο απανωτές παρεμβάσεις τους, πρώτα για την "μεταπολίτευση του λαού" και μετά για το "μεταμνημονιακό ξέφωτο" δεν είναι τίποτα άλλο από προετοιμασία για την καθιέρωση και θεωρητικά, του διαχωρισμού της λειτουργίας της διακυβέρνησης από αυτήν της εξουσίας.

Δεν νομίζω ότι είναι σε θέση να το αντιληφθούν, αλλά όπως θα δούμε πιο κάτω, η τωρινή τους αντίδραση δεν είναι τίποτα άλλο παρά η "ψυχολογική" τους προετοιμασία για το ανέβασμα σε ένα "υψηλότερο" επίπεδο της θεωρητικοποίησης, για την αναγωγή σε ζήτημα θεωρητικής αρχής, του ίδιου διαχωρισμού, για λογαριασμό του οπορτουνισμού και μέσω αυτού, του φασισμού τον οποίο τελικά υπηρετούν.

* * *

Είπα ήδη πιο πάνω πως ο ισχυρισμός είναι πρωτοφανής. Σε όλη την ιστορία της, η εξουσία νοούνταν ακριβώς σαν δυνατότητα, αυτών που την έχουν να καθορίζουν τον στόχο και τις μεθόδους της διακυβέρνησης.

Στην ταξική αντίληψη για την κοινωνία, η εξουσία δεν νοήθηκε διαφορετικά, απλά εξηγήθηκε και σχηματοποιήθηκε η αυτή η αφηρημένη αντίληψη στο ταξικό σχήμα όπου η κυβέρνηση και γενικά οι μηχανισμοί που αποτελούσαν το κράτος (την προσωποποίηση της εξουσιαστικής δύναμης) θεωρούνταν σαν όπλα - εργαλεία των ανθρώπων της άρχουσας τάξης με τα οποία αυτοί χειρίζονταν (δηλαδή διακυβερνούσαν) τις τάξεις των εργαζομένων.

Σε ολόκληρη την μεταπολεμική περίοδο ανεπίσημα τα πρώτα 30 χρόνια (1944-1974) και ημιεπίσημα τα επόμενα 30 (1974-2004) η εξουσία παίρνει (σύμφωνα με την δική μου αντίληψη) σε όλο τον κόσμο, φασιστικό χαρακτήρα και ουσιαστικά ασκείται μέσω της διακυβέρνησης για την οποία "αρμόδιοι" είναι οι επιτελείς του οπορτουνισμού. Το γεγονός λοιπόν ότι οι επιτελείς του οπορτουνισμού υπηρετούν την μεταπολεμική φασιστική εξουσία "διακυβερνώντας", σύμφωνα με τις επιταγές της, την κοινωνική βάση, δεν είναι κάτι καινούριο.

Το καινούριο είναι ότι οι επιτελείς του οπορτουνισμού δεν κρύβουν πια αλλά επιδεικνύουν με περηφάνια στην κοινωνία το διπλό πρόσωπο της "νέας" "Αριστεράς" τους, που από την μια θα κυβερνάει τον λαό σύμφωνα με τα συμφέροντά του και από την άλλη θα είναι ο υπηρέτης της φασιστικής εξουσίας.

Αλλά και πάλι αυτό το καινούριο δεν είναι παρά ένα καινούριο ψέμα. Αυτό που κάνει αυτό το καινούριο ψέμα να είναι ένα σοβαρό θεωρητικό ζήτημα και να χρειάζεται μια βαθειά θεωρητική ερμηνεία είναι πως το ολοφάνερο αυτό ψέμα, χωρίς καθόλου να γίνεται πιστευτό, γίνεται αποδεκτό από του ανθρώπους της κοινωνικής βάσης σαν "πυξίδα" για τον προσανατολισμό τους.

Σε προηγούμενες εποχές, μια τέτοια διπλότητα της Αριστεράς θα σήμαινε για την κοινωνική βάση ή πολιτική προδοσία ή πολιτική σχιζοφρένια. Αντίθετα, σήμερα οι άνθρωποι της κοινωνικής βάσης, καταφεύγουν μαζικά οι ίδιοι σε μια σχιζοφρενική λογική προκειμένου να επιτρέψουν στον εαυτό τους την συμμετοχή τους στην προώθηση αυτής της διπλής πολιτικής.

Δεν είναι καθόλου τυχαίο πως οι υπεύθυνοι αυτής της πολιτικής επαναλαμβάνουν πως "δεν θα προδώσουμε αυτούς που μας ψήφισαν" ακριβώς γιατί ξέρουν πως, με βάση την παραδοσιακή λογική, τους έχουν ήδη προδώσει.

Το ότι όμως η πολιτική σχιζοφρένεια παίρνει διαστάσεις κοινωνικού φαινομένου, δεν σημαίνει πως η κοινωνία "τρελάθηκε"! Σημαίνει πως έχει περάσει με το ένα πόδι σε μια καινούρια, ανώτερης τάξης, κοινωνική λογική και πασχίζει με αγωνία και με όλα τα μέσα να περάσει και με το άλλο.

Τελικά το θεωρητικό ζήτημα του διαχωρισμού της διακυβέρνησης από την εξουσία είναι ένα ζήτημα του πυρήνα της επαναστατικής κοινωνικής θεωρίας. Σ' αυτό εδώ το κείμενο, θα ασχοληθώ μόνο με την γενική πολιτική του έκφραση αφήνοντας την εμβάθυνση στις θεωρητικές λεπτομέρειές του για μια προσεχή μελέτη.

* * *

Η ρητή παραίτηση (όσων παραιτούνται) από την διεκδίκηση της εξουσίας, μοιάζει σαν να είναι ένα είδος αναγέννησης της οπορτουνιστικής θεωρίας. Ο οπορτουνισμός όμως είναι εξ ορισμού η απόρριψη της θεωρίας και η υιοθέτηση της "θεωρίας" του "πεζοδρομίου".  Και πράγματι σε όλη την μεταπολιτευτική ιστορία τους δεν κάνουν τίποτα άλλο παρά να θεωρητικοποιούν την πρακτική στην οποία τους οδηγεί η συγκυρία.

Ο σύγχρονος οπορτουνισμός είναι η πολιτική πράξη που έχει πηγάσει από την ρεβιζιονιστική θεωρία της ειρηνικής συνύπαρξης και του ειρηνικού περάσματος η οποία "άνθησε" στην δεκαετία του '60 και το άμεσο αποτέλεσμά της ήταν μια σειρά από, πολυαίμακτες και μη, δικτατορίες όπως στην Ινδονησία, Ελλάδα, Τουρκία, Χιλή κ.α. Ο ρεβιζιονισμός της δεκαετίας του '60 γεννήθηκε ("επιτράπηκε" κατά κάποιον τρόπο) μέσα από την ανεπάρκεια της επαναστατικής θεωρίας μπροστά στην μεταπολεμική πολυπλοκότητα και κατάφερε να "αναθεωρήσει" στην συνείδηση του κόσμου την λενινιστική αντίληψη για την αναγκαστική συνύπαρξη (ή αλλιώς την ιστορική επικάλυψη), σε μια φάση της ιστορίας, της επαναστατικής και της συντηρητικής πλευράς της κοινωνίας.

Οι επιτελείς του σημερινού οπορτουνισμού αναγκάζονται να επιστρέψουν στις ρεβιζιονιστικές τους ρίζες, προσπαθώντας να αναθεωρήσουν την επαναστατική θεωρία σε ένα ανώτερο επίπεδο και σ' αυτή την προσπάθεια είναι απολύτως φυσικό να πρωταγωνιστήσουν οι φορείς της παρακμής του μαρξιστικού-λενινιστικού κινήματος που είναι μαζεμένοι στην ΚΟΕ.

Οι επιτελείς της ΚΟΕ εξ άλλου, που μόλις "γιόρτασαν" τα δέκα χρόνια πολιτικής εξαχρείωσης και εκπόρνευσης είναι οι καθ' ύλην "αρμόδιοι" για να αναπτύξουν την νέα ρεβιζιονιστική θεωρία, εξοπλισμένοι καθώς είναι με τα αποτελέσματα της τελευταίας και ύστατης προσπάθειας να αναγεννηθεί η επαναστατική θεωρία.

* * *

Στο φύλλο 147 (4-5/01/2013) του "Δρόμου της [οπορτουνιστικής] Αριστεράς", εμφανίστηκε ένα άρθρο ενός νέου ανθρώπου της Αριστεράς ή νέου αστέρα του οπορτουνισμού  (αυτό θα φανεί στο μέλλον), του Νίκου Λάιου με τίτλο: «Άμεσο καθήκον η επεξεργασία μιας σύγχρονης θεωρίας του κράτους» και υπότιτλο «"Αριστερή / λαϊκή  διακυβέρνηση": Απλή αντίφαση στους όρους ή πολιτική αυτοχειρία;» [1]

Σ' αυτό το άρθρο ο Νίκος Λάιος κάνει μια αφ' υψηλού κριτική στην "Αριστερά", σαν ο ίδιος να μην είναι συνυπεύθυνος για την πολιτική της και για την χρήση του όρου διακυβέρνηση. Μιλάει στον τίτλο του άρθρου του για αντίφαση όρων χωρίς όμως και να λέει, στο σώμα του άρθρου, με ποιον όρο αντιφάσκει ο όρος διακυβέρνηση και ποιος όρος θα έπρεπε να χρησιμοποιείται για να μην υπάρξει η πολιτική αυτοχειρία. Μέμφεται την "Αριστερά" για το γεγονός ότι δεν χρησιμοποιεί τον όρο "εξουσία" αλλά είναι προφανές ότι την μέμφεται γιατί έχει εξαφανίσει τον όρο από την ψευδολόγο ρητορική της και όχι από την πρακτική της.

Λέει ουσιαστικά πως ο όρος "διακυβέρνηση" είναι ένα είδος "Δούρειου Ίππου" μέσω του οποίου ο "νεοφιλελευθερισμός" προσπαθεί να "ανακαταλάβει" τμήματα του δημοσίου χώρου που είχαν κατακτήσει οι εργαζόμενοι.

Ο Νίκος Λάιος, αντί να ασχοληθεί στο άρθρο του με την πολιτική σχέση ανάμεσα στην διακυβέρνηση και στην εξουσία παίζει το προσφιλές στις ακαδημαϊκές αυθεντίες παιχνίδι με την πολιτικά αποστειρωμένη σχέση κράτους και δημοσίου, [2] Δεν παραλείπει όμως και μια άσφαιρη βολή προς τους "αριστερίζοντες" της "Αριστεράς" (εννοεί μάλλον τους "τσιριχτούς" ρήτορες της ΑΝΤΑΡΣΥΑ) για την μανία τους εναντίον του "κράτους-ουσία"  και τους συμβουλεύει να ξαναδιαβάσουν το Κράτος και Επανάσταση του Λένιν.

Και όλα αυτά για να καταλήξει στο συμπέρασμα πως η "Αριστερά" πρέπει να πάψει να συντονίζεται με τις δυνάμεις της "διακυβέρνησης" και να αναλάβει την επεξεργασία μιας «νέας, σύγχρονης θεωρίας του κράτους» που θα είναι «βασισμένη κυρίως στα κείμενα των μεγάλων θεωρητικών του μαρξισμού» για να καταλάβει πως δεν μπορεί να σταθεί σαν κυβέρνηση «χωρίς τους αυθεντικούς, ζωντανούς λαϊκούς θύλακες αντίστασης, που θα παράγουν διαρκώς την Κυβέρνηση αυτή, εγγράφοντάς την στις καθημερινές κατακτήσεις ενός Παρατεταμένου Πολιτικού Αγώνα» μακριά από "τα χαλασμένα χνώτα" της "μικιοποίησης" του "δημόσιου βίου".

* * *

Στο άρθρο του ο Νίκος Λάιος μιλάει για μαρξιστική θεωρία απευθυνόμενος σε ένα πολιτικό συνονθύλευμα επιτελών που καμιά σχέση δεν έχουν ούτε και θα μπορούσε να έχουν με την επαναστατική θεωρία και (στην κατάσταση σήψης που βρίσκεται το πολιτικό σύστημα) ούτε με την στοιχειώδη συντηρητική πολιτική θεωρία. Στην πραγματικότητα όμως και τον ίδιο, και τους επιτελείς της ΚΟΕ, που υποτίθεται ότι εκφράζονται μέσα από τον "Δρόμο της [οπορτουνιστικής] Αριστεράς" δεν τους ενδιαφέρει η θεωρία αλλά η θέση τους στον ΣΥΡΙΖΑ και στο πολιτικό προσκήνιο.

Αν τους ενδιέφερε η θεωρία θα την είχε επεξεργαστεί και με βάση αυτή την θεωρία θα πολιτευόντουσαν σε σχέση με τον ΣΥΡΙΖΑ. Ανακινούν σήμερα το βασικό θεωρητικό ζήτημα της επαναστατικής Αριστεράς επειδή αντιλαμβάνονται πως με την φόρα που έχουν πάρει οι "ηγεμόνες" του ΣΥΡΙΖΑ κινδυνεύει η θέση τους. Η θέση που με αφάνταστες γι αυτόν τον χώρο πολιτικές και ηθικές εκπτώσεις έχουν "κατακτήσει".

Αφού αποφάσισαν θυμηθούν την θεωρία θα έπρεπε τουλάχιστον να το κάνουν σαν άτομα (σαν "συλλογικότητα" δεν έχουν καμιά υπόσταση) με όση αξιοπρέπεια τους επιτρέπει το οπορτουνιστικό λούκι στο οποίο έχουν κυλήσει και όχι για να περάσουν ένα ακόμα ιδεολογικό εμπόρευμα στην αγορά της πολιτικής ρητορείας.

Αντίθετα αυτό που τελικά λέει, σε πολιτικό επίπεδο, το άρθρο του Νίκου Λάιου είναι ότι ο Τσίπρας και οι κηδεμόνες του χρειάζονται το επιτελείο της ΚΟΕ για να οργανώνει τους «αυθεντικούς, ζωντανούς λαϊκούς θύλακες αντίστασης που θα παράγουν διαρκώς την Κυβέρνηση [του ΣΥΡΙΖΑ]».

* * *

Το άρθρο του Νίκου Λάιου από πολιτική άποψη εκφράζει την πολιτική απελπισία των επιτελών της ΚΟΕ που βλέπουν πως ο ενιαίος φορέας (για τον οποίο ξεπούλησαν ότι είχαν και δεν είχαν ελπίζοντας ότι θα καταφέρουν να τον υφαρπάξουν) δεν έχει καμιά θέση γι' αυτούς εκτός αν αποφασίσουν να διαλύσουν την ΚΟΕ και να ακολουθήσουν σαν άτομα τα βήματα όλων των πρώην της πάλαι ποτέ Αριστεράς.

Οι αναφορές του Νίκου Λάιου στην θεωρία δεν έχουν τίποτα το θεωρητικό. Έχουν όμως -- και μάλιστα ακριβώς γι αυτό -- μεγάλο θεωρητικό ενδιαφέρον με κέντρο του ενδιαφέροντος την αδυναμία του να αντιληφθεί την πραγματική βάση της διακυβέρνησης.

Στο άρθρο η διακυβέρνηση δεν αντιμετωπίζεται σαν όρος που αντιπροσωπεύει μια πραγματική διαδικασία, δηλαδή μια διαδικασία του πραγματικού κοινωνικού συστήματος αλλά σαν ένα λεκτικό εφεύρημα της "νεοφιλελεύθερης" πολιτικής στο επίπεδο του θεσμικού συστήματος. Προσπαθεί να ανιχνεύσει την έναρξη της χρήσης του όρου στην ακαδημαϊκή βιβλιογραφία χωρίς να υποψιάζεται μέσα σε ποια πραγματική διαδικασία γεννήθηκε η ανάγκη να χρησιμοποιηθεί αυτός ο όρος. Γι αυτό άλλωστε δεν αντιπαραθέτει την έννοια της εξουσίας στη έννοια της διακυβέρνησης αλλά αντιπαραθέτει το πολιτικό πρόσχημα του δημοσίου στο πολιτικό πρόσχημα της διακυβέρνησης στο σημερινό παιχνίδι της εξουσίας.

Η παρανόηση της σημασίας του διαχωρισμού της διακυβέρνησης από την εξουσία από τον Νίκο Λάιο που είναι υπέρμαχος του δημοσίου (σαν συνεπής συνδικαλιστής) αλλά και από τους αντιπάλους του, τους υπέρμαχους της διακυβέρνησης, είναι η συνέχεια της παρανόησης της παγκοσμιοποίησης από τους επιτελείς του οπορτουνισμού όσο και από τους επιτελείς του φασισμού.

Στην ουσία τους οι παρανοήσεις αυτές οφείλονται στην χρεοκοπία του θεσμικού συστήματος: στην καταστροφή δηλαδή της δυνατότητας να αντιπροσωπεύεται η κοινωνική αντίθεση (σε οποιαδήποτε έκφρασή της) από την πολιτική αντίθεση και στην επακόλουθη ορμητική τάση να κατεβαίνει το παιχνίδι της εξουσίας στην κοινωνική βάση, που τους αφαιρεί κάθε πρόσχημα να παριστάνουν της αυθεντίες. [3]

Το θεωρητικό ενδιαφέρον της επιστροφής του πολιτικού συστήματος σε μια θεωρία που δεν είναι θεωρία, έγκειται στο γεγονός πως παρ' όλη την οπορτουνιστική ή την φασιστική τους παράνοια οι επιτελείς του εξουσιαστικού συστήματος αναγκάζονται να υπηρετήσουν την επιστροφή του παιχνιδιού της εξουσίας στην κοινωνική βάση, ελπίζοντας ότι και εκεί θα καταφέρουν να επικρατήσουν.

Στο άρθρο του ο Νίκος Λάιος δείχνει να μην καταλαβαίνει ότι οι ζωντανοί λαϊκοί θύλακες αντίστασης δεν είναι παρά οι Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις της αριστερίζουσας εκδοχής του οπορτουνισμού, ενώ οι Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις δεν είναι παρά οι ζωντανοί λαϊκοί θύλακες επίθεσης της φασίζουσας εκδοχής του οπορτουνισμού.

* * *

Το θεωρητικό ζήτημα της διαλεκτικής σχέσης, της σχέσης ενότητας και αντίθεσης ανάμεσα στην διαδικασία που ονομάζεται διακυβέρνηση και στην διαδικασία που ονομάζεται εξουσία είναι με άλλα λόγια το ζήτημα της εξουσίας, όπως το αντιμετωπίζει η επαναστατική σκέψη, όπως αυτό συγκροτεί την επαναστατική ιδεολογία και όπως τέλος το ίδιο χαρακτηρίζει με αποκλειστικό τρόπο την επαναστατική πολιτική.

Στα οπορτουνιστικά επιτελεία τα οποία έχει την ατυχία να υπηρετεί ο Νίκος Λάιος χρειάζεται μια σύγχρονη θεωρία για το κράτος: Από την θέση τους στο εξουσιαστικό σύστημα ήταν υποχρεωτικό να ξεχάσουν πως το κράτος έχει νόημα στο βαθμό που αποτελεί εργαλείο άσκησης της εξουσίας. Γι αυτούς τώρα πια η κατάρρευση του εξουσιαστικού συστήματος δεν είναι όραμα αλλά ο εφιάλτης μιας ανεπανόρθωτης απόλυσης από τις υπηρετικές θέσεις του συστήματος που είχαν καταχτήσει ξεπουλώντας την αξιοπρέπειά τους . [4]

Αντίθετα από την οπορτουνιστική πολιτική, που αποβλέπει στην διαιώνιση της εξουσίας, η επαναστατική πολιτικής είχε σαν κύριο καθήκον να διευκολύνει αλλά και κυριότατα να απαλύνει την υποχρεωτική κοινωνική σύγκρουση που θα καταλήξει τελικά και υποχρεωτικά στον μαρασμό του εξουσιαστικού συστήματος για τον οποίο μιλούσε ο Λένιν στο Κράτος και Επανάσταση.

Ο μοναδικός τρόπος για την διευκόλυνση και για την απάλυνση της κοινωνικής σύγκρουσης είναι να μεταφερθεί αυτή στην κοινωνική βάση, να διοχετευθεί στις καθημερινές συγκρούσεις των ανθρώπων. Σε συγκρούσεις  που περιορίζονται κατά κανόνα στο επίπεδο του λόγου. Ο ρόλος των ανθρώπων που θα εκφράσουν την επαναστατική πολιτική αρχίζει και τελειώνει στην διάχυσή τους μέσα στην κοινωνική μάζα και στην λειτουργία τους εκεί σαν καταλυτική ουσία στην ζύμωση που ωριμάζει την κοινωνία.

Στην κοινωνία τελικά δεν χρειάζεται μια μπαγιάτικη θεωρία για το κράτος, καρυκευμένη με μπόλικο πιπέρι λαϊκισμού και σοσιαλισμού του 21ου αιώνα για να μην βρωμάει φασισμό, στην κοινωνία χρειάζεται μια σύγχρονη επαναστατική Αριστερά της κοινωνικής βάσης εξοπλισμένη με μια σύγχρονη θεωρία για την εξουσία.

Ο βασικός θεωρητικός πυρήνας μια τέτοιας θεωρίας δεν μπορεί να είναι άλλος από την διαλεκτική ερμηνεία και εξιστόρηση της σχέσης εξουσίας και διακυβέρνησης που διατρέχει ολόκληρη την περίοδο ύπαρξης ολόκληρου του εξουσιαστικού συστήματος και σήμερα έχει φτάσει να γίνεται μια περιττή αντίφαση, της οποίας η λύση θα σημάνει την έναρξη μιας καινούριας ιστορικής περιόδου και γι αυτό πρέπει πλήρως να διερευνηθεί.

* * *

Στον επίλογο αυτού του κειμένου θα πρέπει να τονίσω το γεγονός πως, με όλη την πολιτική αθλιότητα που διακρίνει τις εκφράσεις του κάθε είδους και κοπής οπορτουνισμού, οι άνθρωποι που υπηρετούν τον οπορτουνισμό δεν είναι μόνο (εκτός ελάχιστων εξαιρέσεων) τα συμπαθή θύματα της ιστορικής μοίρας του οπορτουνισμού να καταλήξει στα σκουπίδια: είναι ταυτόχρονα και οι πρωτοπόροι στο άνοιγμα του δρόμου και στην χάραξη του δρομολογίου που οδηγεί στην κοινωνία του αύριο.

Κατ' αρχάς οι κοινωνικές μορφές που δημιουργούν οι επιτελείς του οπορτουνισμού είτε είναι οι μη κυβερνητικές οργανώσεις είτε οι θύλακες αντίστασης, είτε είναι οι ομάδες επέμβασης του ΠΑΜΕ είτε τα κοινωνικά παντοπωλεία και ιατρεία, είτε τέλος κι αν είναι οι ίδιες οι πολιτικά εκφυλισμένες οργανώσεις βάσης των κομμάτων τους, είναι οι χώροι στους οποίους θα αναπτυχθεί το νέο επαναστατικό αριστερό κίνημα.

Και επίσης τα άθλια κείμενα των αυθεντιών του πολιτικού και ακαδημαϊκού οπορτουνισμού μέχρι και τα συγκεχυμένα κείμενα των μαθητευόμενων αυθεντιών όπως αυτό του εκλεκτού Ανθρωπολόγου και Συνδικαλιστή Νίκου Λάιου [5] είναι πλούσιες πηγές παραδειγμάτων προς αποφυγήν χρήσιμων στην ανάπτυξη της επαναστατικής θεωρίας που χρειάζεται σήμερα η κοινωνία μας.

Θα κλείσω αυτό το ελλιπές (παρά το υπερβολικά μεγάλο μέγεθός του) κείμενο αναφέροντας, προς τεκμηρίωση των παραπάνω, δυο χαρακτηριστικά παραδείγματα από το κείμενο του συμπαθέστατου Νίκου Λάιου:

Προπαγανδίζοντας την ανάγκη να επεξεργαστεί η οπορτουνιστική Αριστερά μια νέα σύγχρονη θεωρία του κράτους στηριγμένη στον ...Μαρξ αναφέρει πως αυτός «επιθυμούσε να γίνει μάρτυρας της μετάβασης από την "κυβέρνηση των ανθρώπων"  στην "διαχείριση των πραγμάτων"»! Δεν ξέρω πού ξετρύπωσε ο Νίκος Λάιος αυτή την επιθυμία του Μαρξ. Το να έλεγε, ο Μαρξ, ότι επιθυμεί να "γίνει μάρτυρας" (με τα μάτια του) αυτής της "μετάβασης" μου φαίνεται εντελώς απίθανο. Από την άλλη μεριά όμως η μετάβαση από την "κυβέρνηση των ανθρώπων"  στην "διαχείριση των πραγμάτων (δηλαδή ακριβώς η μετάβαση στον κομμουνισμό) δεν είναι παρά μετάβαση από την "εξουσία" στην "διακυβέρνηση", την οποία ο Νίκος Λάιος την θεωρεί "νεοφιλελεύθερο" παραμύθι.

Προτρέπει επίσης ο Νίκος Λάιος τους "τσιριχτούς" της ΑΝΤΑΡΣΥΑ να ξαναδιαβάσουν το Κράτος και Επανάσταση. Αυτοί όσες φορές και αν το διαβάσουν τα ίδια θα λένε, και θα αποτελούν ένα σίγουρο άλλοθι για τον "αντισεχταρισμό" της ΚΟΕ. Αν το ξαναδιαβάσει όμως ο ίδιος θα ανακαλύψει πως το πραχτικό μέρος της επανάστασης ήταν, κατά τον Λένιν, να δημιουργηθεί ένας φορέας διακυβέρνησης μέσα από ανθρώπους της κοινωνικής βάσης ο οποίος (φορέας) θα καθόριζε τις κατευθύνσεις της ιδιόρρυθμης εξουσίας που θα ασκούσε η (αναγκαστική) μορφή της δικτατορίας του προλεταριάτου.

Η "παλινόρθωση", την οποία τώρα παραδέχονται ακόμα και τα άμεσα και "εκλεκτά" προϊόντα της, οι επιτελείς του ΚΚΕ, δεν ήταν παρά η ακύρωση της αναστροφής που επιχειρήθηκε στην Σοβιετική Ένωση και η επιστροφή του δίπολου εξουσία-διακυβέρνηση στην αρχική του θέση κατά την οποία η εξουσία καθόριζε την διακυβέρνηση.

Πρέπει πάντως να εκφράσω τις ευχαριστίες μου στον Νίκο Λάιο γιατί, έστω και με τον πιο συγκεχυμένο τρόπο, έθεσε αυτό το εξαιρετικά σοβαρό θεωρητικό ζήτημα που είναι πια επείγον να συζητηθεί: το ζήτημα της εξουσίας όπως τίθεται στο σημερινό ιστορικό στάδιο.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

[1]  Το άρθρο του Νίκου Λάιου υπάρχει στον δικτυακό τόπου του "Δρόμου της [οπορτουνιστικής] Αριστεράς" και μπορείτε να το βρείτε ακολουθώντας τον παρακάτω σύνδεσμο:

http://e-dromos.gr/index.php?option=com_k2&view=item&id=10720&Itemid=61

[2] Το παρόν κείμενο προέκυψε από σύμπτυξη ενός ευρύτερου κειμένου που έμεινε ατέλειωτο για ευθετότερη ευκαιρία. Στις Σελίδες Κριτικής δημοσιεύτηκε ένα κομμάτι εκείνου του κειμένου που αφορά την σχέση ιδιωτικού - δημοσίου το οποίο μπορείτε να βρείτε ακολουθώντας τον παρακάτω σύνδεσμο:
http://www.critici.gr/PageText.php?text_flag=1&item_id=365

[3] Το κατέβασμα του "παιχνιδιού" της εξουσίας στην κοινωνική βάση είναι μια έκφραση που χρησιμοποιώ για να περιγράψω ένα κοινωνικό φαινόμενο εξαιρετικά σημαντικό (για την θεωρία της εξουσίας) και εξαιρετικά πολύπλοκο, το οποίο δεν μπορεί σε καμιά περίπτωση να θεωρηθεί "παιχνίδι" αλλά ούτε και "κατέβασμα". Χρησιμοποιώ την έκφραση "παιχνίδι" για να υπαινιχθώ πως όταν το "κατέβασμα" θα έχει συντελεστεί δεν θα μπορούμε να μιλάμε πια ούτε για "εξουσία" ούτε για διαφορές "στάθμης".

[4] Σήμερα μπορούμε να μιλάμε για εξουσιαστικό σύστημα αλλά στην εποχή του Λένιν το εξουσιαστικό σύστημα εμφανιζόταν σχεδόν αποκλειστικά με την μορφή του κράτους. Στην μπροσούρα Κράτος και Επανάσταση ο Λένιν εξηγεί με τρόπο που δεν σηκώνει παρερμηνείες για ποιό λόγο μιλάει για το γκρέμισμα του αστικού κράτους και για τον μαρασμό του προλεταριακού κράτους και όχι κατ' ευθείαν για το γκρέμισμα και τον μαρασμό της εξουσίας.

[5] Σημειολογικά είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι ένα άρθρο που είναι σαφέστατα πολιτικού ενδιαφέροντος και κανονικά θα έπρεπε να εμφανιστούν οι προτάσεις του σε μια κομματική ανακοίνωση, της ΚΟΕ ή όποιας άλλης πολιτικής οργάνωσης το παρήγγειλε, υπογράφεται από έναν "ειδικό" των κοινωνικών "επιστημών" ως εξής:

* Ο Νίκος Λάιος είναι Κοινωνικός Ανθρωπολόγος,  εργαζόμενος σε Κέντρο Πρόληψης των Εξαρτήσεων, γενικός γραμματέας του Σωματείου των Εργαζομένων στα Κέντρα Πρόληψης.

Με άλλα λόγια ο συγγραφέας ενός πολιτικού άρθρο που υποστηρίζει την αντίσταση στην διακυβέρνηση αντλεί το κύρος του από την θέση του στους μηχανισμούς της εκπαίδευσης στην διακυβέρνηση των ανθρώπων (ανθρωπολογία) και από την άσκηση της διακυβέρνησης (συνδικαλισμός).