Η παλιά ρήση πως "ένας λαός που δεν γνωρίζει την ιστορία του, δεν έχει μέλλον", αντικαταστάθηκε από μια άλλη πού λέει ότι όσο λιγότερο ξέρει η κοινωνία την ιστορία της, τόσο λαμπρότερο είναι το μέλλον των ιθυνόντων της πολιτικής και ιστορικής επιστήμης! Πάντα η κοινωνία μέσα από πολύπλοκες και αιματηρές αντιθετικές διαδικασίες ανέπτυσσε την κοινωνική της συνείδηση και σχημάτιζε την πολιτική και ιστορική της ταυτότητα. Η παγκόσμια αλληλοσφαγή της δεκαετίας του '40, μέσα από μια κοινωνική διαδικασία, στην οποία η πολιτική των κομμουνιστικών κομμάτων έπαιξε έναν κρίσιμο αποπροσανατολιστικό ρόλο, οδήγησε την κοινωνία στο άλλο άκρο. Να κάθεται αναπαυτικά (αλλά συνήθως όχι και τόσο) στην πολυθρόνα της και να περιμένει απ' τους πολιτικούς επιστήμονες και τους ιστορικούς να της "διδάξουν" την πολιτική και ιστορική της ταυτότητα. Σήμερα αυτή η περίοδος κατά την οποία αυτός ο διπλός (πολιτικός και ιστορικός) εκσυγχρονισμός της κοινωνικής συνείδησης έχει αναχθεί σε υπόθεση της υψηλής - και υψηλά αμειβόμενης - επιστήμης φτάνει στο τέρμα της.
Οι επιστημονικές διοργανώσεις που έχουν σαν θέμα την ιστορικοπολιτική διαδικασία, συνδυάζουν την βρεφική φρεσκάδα μιας νέας εποχής και την κύκνεια τελειότητα μιας εποχής που πεθαίνει. Μια τέτοια διοργάνωση είναι και το συνέδριο στην Πρέβεζα, με τίτλο «Κοινωνία σε Πόλεμο: Στρατός και Αντάρτες στην Δεκαετία του '40», που θα κλείνει τις εργασίες του την μέρα που θα διαβάζονται αυτές οι γραμμές. Άκουσε κανείς κάτι γι αυτό το συνέδριο; Μα πώς να ακούσει, όταν ο επικεφαλής της οργανωτικής επιτροπής του, επίκουρος καθηγητής της πολιτικής επιστήμης, στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, Νίκος Μαραντζίδης, έχει την άποψη ότι η συζήτηση για την ιστορία είναι "επικίνδυνο" (sic), για τους επιστήμονες, να βγαίνει έξω από τους τέσσερις τοίχους των επιστημονικών συνεδρίων "τους" και από τις σελίδες των "έγκριτων" επιστημονικών περιοδικών "τους".
Κι όμως, στο συνέδριο αυτό θα συζητηθεί η δεκαετία του '40, που καθόρισε την μορφή του σύγχρονου κόσμου. Θα συζητηθεί η ελληνική εκδοχή του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και η εμφύλια σύγκρουση που ακολούθησε. Ο υπογράφων θα παρακολουθήσει από κοντά, με μεγάλο ενδιαφέρον, την απόπειρα των οργανωτών του, να πραγματοποιήσουν έναν τεράστιο άθλο της "πολιτικής επιστήμης" στο πεδίο της ιστορίας. Οργανώνουν ένα συνέδριο, με 30 ομιλητές, 100-140 συνέδρους, 3 μέρες διάρκεια, 30 ώρες εργασιών, ελπίζοντας να εκμαιεύσουν το εξής συμπέρασμα: Η παγκόσμια σύγκρουση που καθόρισε μέσα από 10 χρόνια σφαγής, την μορφή του κόσμου, δεν είχε καμιά σχέση σαν με το ιστορικό αίτημα της αλλαγής του κόσμου! Με άλλα λόγια η αρχή αυτής της αιματηρής πορείας της ανθρωπότητας δεν είχε καμιά ιστορική σχέση με το τέλος της! Την επόμενη Κυριακή θα δούμε τι κατάφεραν.