Πολιτική | ΣΕΛΙΔΕΣ ΚΡΙΤΙΚΗΣ | hits: 1429
Εδώ ο παπάς, εκεί ο Ρινάλντι, που είναι η ΚΟΕ; Μέρος Δεύτερο: από την μεριά της ΚΟΕ
άρθρο του Κωστή Παπαϊωάννου
Πέμπ, 23 Οκτ 2014

Κανονικά αυτά που έχω να πω για τον Ρινάλντι κι αυτά που έχω να πω για τους ανθρώπους της ΚΟΕ δεν θα έπρεπε να λέγονται στον ευρύτερο χώρο της κοινωνικής βάσης ούτε καν στον στενότερο χώρο των αριστερών της κοινωνικής βάσης. Πολύ απλά γιατί θα έπρεπε να είναι μέρος της συζήτησης για την ιστορία και την σημερινή θέση του μαρξιστικού-λενινιστικού κινήματος μέσα στο πλαίσιο του επαναστατικού κινήματος της εποχής μας. Και αυτή η συζήτηση που δεν είναι απόρρητη -- κάθε άλλο -- αλλά δεν μπορεί να αναπτυχθεί αν οι άνθρωποι που μετέχουν σ' αυτήν δεν συμφωνούν σε μερικές βασικές αρχές αυτού του κινήματος, στις οποίες δεν μπορούν να συμφωνήσουν όλοι οι αριστεροί της κοινωνικής βάσης.

Η μοίρα όμως τα έφερε έτσι που, ευτυχώς ή ατυχώς (μάλλον το πρώτο), όχι μόνο συζήτηση σε έναν στενότερο κύκλο ανθρώπων δεν μπορεί να γίνει, αλλά δεν έχει καν νόημα να γράψει κανείς μερικές σκέψεις για το μαρξιστικό-λενινιστικό κίνημα απευθυνόμενος στους ανθρώπους που υποτίθεται ότι είναι οι κληρονόμοι αυτού του κινήματος γιατί είναι σίγουρο ότι θα κάνουν πως δεν ακούνε.

Είμαι λοιπόν υποχρεωμένος να μιλάω για την ΚΟΕ σε τρίτο πρόσωπο και μάλιστα όχι σαν μια υπαρκτή καλή ή κακή «συλλογικότητα» με την έννοια της κοινής σκέψης και δράσης αλλά σαν ένα σύνολο ανθρώπων που τους συνδέει μια καταργημένη σήμερα ταμπέλα, με την ονομασία ΚΟΕ, και μια ποικιλότροπη αναφορά στο παρελθόν. Ωστόσο αυτό το σύνολο των ανθρώπων έχει νόημα να αναφέρεται σαν ένα νοητικό σχήμα γιατί σαν τέτοιο δίνει υλική υπόσταση στο σύνολο των ιδεών του μαρξιστικού λενινιστικού επαναστατικού κινήματος. Το σύνολο αυτών των ιδεών, αντίθετα με το σύνολο των ανθρώπων που «αποτελούν» την ΚΟΕ και των διαφόρων ΚΚΕ, με τα ποικίλα επίθετα ή και το ένα χωρίς επίθετο που αναφέρονται στον μαρξισμό λενινισμό αλλά δεν έχουν καμιά σχέση με τις ιδέες του, είναι απολύτως συνεκτικό και εξελισσόμενο.

Τελικά όταν μιλάω εναντίον της ΚΟΕ ή των ανθρώπων που υποτίθεται ότι την αποτελούν και την διοικούν δεν εννοώ ότι αυτοί θα «έπρεπε» να κάνουν ή να λένε αυτό που εγώ θεωρώ «σωστό» (άλλωστε ούτε και εγώ ξέρω πως λέγεται και πως γίνεται το «σωστό») αλλά γιατί προσπαθώ να καταλάβω πως εκφράζεται αυτό που θα «έπρεπε» μέσα από αυτό που είναι φανερό πως δεν θα «έπρεπε» αλλά ωστόσο «λέγεται» και «γίνεται». Και επειδή κανείς δεν μιλάει χωρίς να απευθύνεται σε κάποιον «άλλο» υπαρκτό ή φανταστικό, πρέπει να πω πως μιλάω απευθυνόμενος σε ανθρώπους που ίσως υπάρχουν σήμερα και ίσως όχι αλλά είναι βέβαιο ότι θα υπάρξουν στο άμεσο ή και στο απώτερο μέλλον και θα οργανωθούν στην δυναμική του ιστορικού χρόνου όχι για να εκφράσουν αυτοί αλλά για να εκφραστεί μέσω αυτών το συνεκτικό και εξελισσόμενο σύνολο των ιδεών του επαναστατικού κινήματος.

Με άλλα λόγια είναι βέβαιη η ανάπτυξη ενός κινήματος που δεν πρόκειται να εκφράζεται ούτε με τον τίτλο ούτε με την οργάνωση του μαρξιστικού λενινιστικού επαναστατικού κινήματος αλλά δεν πρόκειται να προκύψει έξω από την ιστορική οδό ένα τμήμα της οποίας είχε το όνομα και τα χαρακτηριστικά του μαρξισμού λενινισμού.

Συνεχίζοντας με την πιο πάνω λογική πρέπει να πω πως ο Ρινάλντι δεν θα υπήρχε χωρίς την ΚΟΕ αλλά και η ΚΟΕ δεν θα υπήρχε χωρίς τον Ρινάλντι. Κάνω όμως τον διαχωρισμό ανάμεσα στο πρόσωπο του Ρινάλντι και στο «συλλογικό» πρόσωπο της ΚΟΕ γιατί στο δίπολο ΚΟΕ - Ρινάλντι, εκφράζεται στο πολιτικό επίπεδο, συμβολικά αλλά και πραγματικά η βασική αντίθεση που συγκροτεί την σύγχρονη κοινωνία: η αντίθεση ανάμεσα στο εξουσιαστικό θεσμικό σύστημα και στο πραγματικό κοινωνικό σύστημα. Ο Ρινάλντι γεννήθηκε σαν πολιτικό πρόσωπο μέσα από την οργανωτική διάλυση του μαρξιστικού λενινιστικού πολιτικού κινήματος και μαζί μ' αυτόν χωρίς να το ξέρει ούτε ο Ρινάλντι ούτε τα πρόσωπα που την «συγκρότησαν» γεννήθηκε και αυτό που σχεδόν 20 χρόνια αργότερα θα ονομαζόταν ΚΟΕ.

Χωρίς να μπω σε λεπτομέρειες ο Ρινάλντι και η ΚΟΕ εξελίχθηκαν μέσα στις τρείς Δεκαετίες που μεσολάβησαν ανάμεσα στο 1984 και στο 2014 σε τρία αντίστοιχα στάδια. Το πρώτο χαρακτηρίστηκε από την «ίδρυση» της Α/συνέχειας και την ιδιόρρυθμη συμμετοχή του Χοντζέα σ' αυτήν, μέχρι το θάνατό του στις 24 του Οκτώβρη του 1994. Σ' αυτό το στάδιο ολοκληρώθηκε η «ληξιαρχική» διαδικασία διάλυσης του μ.λ. κινήματος. Στο δεύτερο στάδιο, από τον θάνατο του Χοντζέα μέχρι το 2004 προετοιμάστηκε κάτω από την μορφή της Α/συνέχειας η μετάβαση-μετάλλαξη της Α/συνέχειας από την επαναστατικότητα στον οπορτουνισμό και η ίδρυση της ΚΟΕ. Στο τρίτο στάδιο από το 2004, με το διήμερο για τα 40 χρόνια από την ίδρυση της Αναγέννησης, μέχρι το 2014 με την διάλυσή της, η ΚΟΕ ενσωματώθηκε στην «κόκκινη» οπορτουνιστική πλευρά του διμετωπικού-δυαδικού εξουσιαστικού συστήματος, έχοντας παίξει ένα σημαντικότατο πρωταγωνιστικό ρόλο στην διαμόρφωσή του.

Είμαι βέβαιος πως τα τρία στάδια της ΚΟΕ θα μελετηθούν από τους ανθρώπους που θα αποτελέσουν το επαναστατικό κίνημα της εποχής που έχει αρχίσει από το 2004 με την διάλυση του παλιού πολιτικού συστήματος και την τυπική έναρξη του παγκόσμιου αυτοκρατορικού πολιτικού και κοινωνικού συστήματος. Εγώ σ' αυτή την μελέτη μπορώ να συμβάλλω μόνο σε μια προσπάθεια κατανόησης όχι τόσο των μηχανισμών που αναπτύσσονται αλλά στην κατανόηση της μεταβατικής λογικής που αναπτύσσεται στις μέρες μας: στην κατανόηση της λογικής στην «εποχή των τεράτων» για την οποία μίλησε ο Γκράμσι. Αυτή η όμως η σημερινή λογική δεν προκύπτει από το γεγονός πως ένα σύστημα έχει πεθάνει και ένα άλλο κοινωνικό σύστημα δεν έχει ακόμα γεννηθεί όπως έλεγε (πολύ σωστά για την εποχή του) ο Γκράμσι, αλλά αντίθετα από το γεγονός πως ένα κοινωνικό σύστημα έχει προ πολλού γεννηθεί και το προηγούμενο δεν έχει ακόμα πεθάνει.

Το «διπολικό τέρας» που εκφράζει κατά τον πιο άρτιο τρόπο αυτή την πραγματική επικάλυψη των κοινωνικών συστημάτων, στα 30 χρόνια της ύπαρξής του, είναι το δίπολο Ρινάλντι - ΚΟΕ και ΚΟΕ - Ρινάλντι. Το δίπολο αυτό είτε εξεταστεί με την λογική της εποχής από την οποία φεύγουμε είτε εξεταστεί με την λογική της εποχής στην οποία πηγαίνουμε φαίνεται εντελώς αντιφατικό. Και αυτό είναι απολύτως λογικό γιατί η «μετάβαση» συνίσταται στην μετατροπή σε αντίφαση της διαλεκτικής αντίθεσης ανάμεσα στο «παλιό» και στο «νέο», ανάμεσα στο «πριν» και στο «μετά» και τελικά ανάμεσα στο «συντηρητικό» και στο «επαναστατικό». Η αντίφαση όμως είναι ενοχλητική γιατί στην «μετάβαση», στην πορεία του σχηματισμού της, το «νέο», το «μετα» και το «επαναστατικό» αναλαμβάνεται από αυτό που πριν αποτελούσε το «πριν», το «παλιό» και το «συντηρητικό»! Αυτό συμβαίνει στην μεταβατική εποχή μας, αυτό συμβαίνει και στην «μετεξέλιξη» (όπως αυτοονομάστηκε) του δίπολου για το οποίο μιλάω.

Το σύνολο των ανθρώπων που αποτελούν την ΚΟΕ συγκροτείται σαν νοητικό σχήμα από την διαλεκτική αντίθεση ανάμεσα στην πίστη στην τελευταία μορφή επαναστατικής πολιτικής που ήταν ο μαρξισμός λενινισμός και στην ανάγκη για την ανανέωση της επαναστατική πολιτικής προκειμένου να παραμείνει επαναστατική. Σε ολόκληρη την μεταπολεμική περίοδο, αλλά κυρίως στα 30 τελευταία χρόνια, για πολλούς και διάφορους λόγους, κυριάρχησε η τάση της ανανέωσης που προϋπόθετε την «απιστία» στα παρωχημένα στοιχεία του επαναστατικού κινήματος και την «λατρεία» των νέων στοιχείων της κοινωνικής πραγματικότητας. Το κριτήριο όμως για την διάκριση ανάμεσα στο παρωχημένο και στο νέο ήταν η εξέλιξη των σχέσεων εξουσίας που είχαν διατηρηθεί στις επαναστατικές οργανώσεις στην περίοδο που ήταν αναγκαία η «δικτατορία» του προλεταριάτου ή του λαού.

Αν δούμε την συγκρότηση της ΚΟΕ σαν διαλεκτική ενότητα αντιθέτων -- και έτσι πρέπει να την δούμε -- τότε πρέπει να πούμε πως στην ΚΟΕ σαν σύνολο, στην τριαντάχρονη διαδρομή της, εκφραζόταν η αναγκαιότητα της πίστης στον μαρξισμό - λενινισμό ενώ στον Ρινάλντι σαν πρόσωπο εκφραζόταν η αναγκαιότητα της ανανέωσης της επαναστατικής πολιτικής. Αν προσέξουμε όμως τον τρόπο με τον οποίο η διαλεκτική αντίθεση μετατρέπεται σε αντίφαση (διαδικασία απαραίτητη προκειμένου να ανανεωθούν πραγματικά οι πολιτικοί μηχανισμοί της κοινωνίας) θα παρατηρήσουμε πως ο μεν Ρινάλντι, εκμεταλλεύεται την ανάγκη της ανανέωσης για να επιβάλει την αρρωστημένη εμμονή του στην εξουσία, η δε ΚΟΕ σαν σύνολο αφυδατώνει την πίστη της στον μαρξισμό λενινισμό και παραβλέπει την αθλιότητα του εξουσιαστικού ανταγωνισμού που επιβάλει ο Ρινάλντι, προκειμένου να υπηρετηθεί απ' αυτόν η ανάγκη της ανανέωσης του μηχανισμού της ΚΟΕ.

Κάπως έτσι το δεύτερο στάδιο στην ιστορία της ΚΟΕ (1994-2004) είναι μια περίοδος αφάνταστης αθλιότητας σε οργανωτικό επίπεδο με πρωταγωνιστές τον Ρινάλντι και τον Γαλάνη και συμπαραστάτες μια μικρή ομάδα επιτελών που συνεργάζονται αλληλομισούμενοι προκειμένου να κρατήσουν την θέση τους σε μια εξαθλιωμένη ιεραρχία. Κι ωστόσο η περίοδος αυτής της δεκαετίας, από άποψη γενικής πολιτικής κατάστασης είναι μια περίοδος γόνιμων επαναστατικών αλλαγών χωρίς προηγούμενο στην πολιτική ιστορία της ελληνικής κοινωνίας. Και θα πρέπει να πω έξω από τα δόντια πως αν πρέπει να τιμήσουμε κάποια πρόσωπα για την συμβολή τους στις επαναστατικές αλλαγές αυτής της περιόδου είναι τα πρόσωπα αυτής της εξαθλιωμένης παρέας των ανταγωνιζόμενων επιτελών της ΚΟΕ, με πρωταγωνιστή τον Ρινάλντι.

Υπάρχει μια πληθώρα λεπτομερειών που δείχνουν πως μπορούν μια σειρά από πολιτικές κινήσεις που εξυπηρετούν τον εξουσιαστικό ανταγωνισμό και είναι από άποψη ηθικής άθλιες και πολλές φορές και βλακώδεις να προξενούν αλλαγές που έχουν επαναστατικό χαρακτήρα. Ενδεικτικά μόνο αναφέρω πως ο Ρινάλντι μαζί με τον Γαλάνη είναι οι εμπνευστές της εκστρατείας για την ενότητα της Αριστεράς, μετά από 60 χρόνια (1944-2004) διασπάσεων, και μόνος του ο Ρινάλντι, είναι ο εμπνευστής της ανάπτυξης, μέσα από αναμενόμενες περιπέτειες και παλινδρομήσεις, του ΣΥΡΙΖΑ: μιας οργάνωσης που δεν είναι οργάνωση αλλά ένας μηχανισμός απολύτως ρευστός, χωρίς μηχανικά όρια αλλά σαφέστατα προσδιορισμένος με βάση την οπορτουνιστική αρχή της καιροσκοπικής επιδίωξης της εξουσίας.

Βεβαίως η ενότητα της Αριστεράς ήταν η ενότητα των εξουσιαστικών μηχανισμών και οδηγήθηκε στο συνονθύλευμα του ΣΥΡΙΖΑ, που είναι ο μοναδικός εφικτός σύγχρονος μηχανισμός εξουσίας, ένας μηχανισμός που αργά ή γρήγορα θα στραφεί με τον πιο άγριο τρόπο εναντίον των ανθρώπων της κοινωνικής βάσης. Δεν παύει όμως η ενότητα στην κορυφή, μακροπρόθεσμα άχρηστη εκεί, να είναι υπόδειγμα της ενότητας στην κοινωνική βάση και ο μηχανισμός του ΣΥΡΙΖΑ, ήδη υπό διάλυση στην κορυφή, να είναι το υπόδειγμα του μηχανισμού που θα σώσει την κοινωνία από την καταστροφή.

Πρέπει στις παραπάνω δυο κινήσεις που έγιναν ανοιχτά να προσθέσουμε δύο συμβάντα που έχουν ακόμα μεγαλύτερη σημασία αλλά έγιναν στα σκοτεινά. Το ένα συμβάν είναι αυτό της «διάσπασης του αιώνα» που ήταν ο χωρισμός των Διόσκουρων της οπορτουνιστικής συμφοράς Γαλάνη - Ρινάλντι και το δεύτερο ήταν η απόφαση των επιτελών της ΚΟΕ να τεθούν σε καθεστώς παρανομίας. Γι αυτές τις κινήσεις δεν ξέρουμε τίποτα, ξέρουμε όμως, εκ των υστέρων, πως αυτές οι κινήσεις διευκόλυναν την αναγωγή της ΚΟΕ πρώτα σε ένα συνεργείο εξωραϊσμού του ΣΥΡΙΖΑ που, βαφτίζοντας τον σαν αριστερή «δύναμη εξουσίας», του χάρισε την κοινοβουλευτική άνοδο στην πρώτη θέση του πολιτικού συστήματος και μετά όταν ο ΣΥΡΙΖΑ ακολούθησε την πεπατημένη της ανάπτυξης της εξουσιαστικής πολιτικής που ακολουθεί τώρα η ΚΟΕ μετατράπηκε από προεκλογική επαναστατική πρωτοπορία του ΣΥΡΙΖΑ στην μετεκλογική εσωτερική αριστερή αντιπολίτευση που είναι απαραίτητη για να επιβιώσουν οι δεξιοί επιτελείς του στο σύστημα του διμετωπισμού.

Ο ΣΥΡΙΖΑ τελικά χρωστάει στην ΚΟΕ έναν μηχανισμό εξουσίας, στα τρία επίπεδα της κοινωνίας (κοινωνικό, πολιτικό, ιστορικό) για τα οποία έχω γράψει κάτι παλιότερα και πρέπει να γράψω περισσότερα. Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι και θα παραμείνει μέχρι να διαλυθεί ένα εξάρτημα του εξουσιαστικού συστήματος χωρίς καμιά δυνατότητα να δράσει υπέρ της κοινωνίας. Είναι όμως συγχρόνως και ένας μηχανισμός που αργά ή γρήγορα μέσα στην πορεία του προς την καταστροφή θα αποτελέσει ένα «μοντέλο» (πρόπλασμα) μηχανισμού που είναι κατάλληλο για την πολιτική της Αριστεράς της κοινωνικής βάσης. Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι μέχρι σήμερα το άλλοθι της εξουσιαστικής πολιτικής και από αύριο θα είναι ο εντεταλμένος φορέας εφαρμογής της και επομένως η ΚΟΕ ως ΚΟΕ δούλεψε μέχρι σήμερα, με μια γλίσχρη αμοιβή που μάλλον της πρόσθεσε βάρη παρά την ωφέλησε, για το εξουσιαστικό σύστημα.

Όπως είπα πολλές φορές η ΚΟΕ σαν συλλογικότητα ήταν ανύπαρκτη και όταν ήταν λαλίστατη είναι ανύπαρκτη και τώρα βουβάθηκε κατά διαταγή του Τσίπρα και των κηδεμόνων του, για να μην τους χαλάει την δεξιά μόστρα που τώρα κατασκευάσει. Οι επιτελείς της ΚΟΕ και οι κακοί, και οι καλοί, αλλά και αυτοί που το παίζουν αφελείς συμμετείχαν στην επιχείρηση της κατασκευής του τελευταίου μοντέλου εξουσιαστικού συστήματος υπό τις υποδείξεις του Ρινάλντι και συνεχίζουν να συμμετέχουν, σ' αυτό το έργο κατά τρόπο συνειδητό, αλαζονικό, ψευδολόγο και τελικά ασυγχώρητο.

Από την άλλη μεριά, υπάρχει η ιστορική πλευρά της πολιτικής και από αυτή την πλευρά όλοι δουλεύουμε για την κοινωνία γιατί στο τέλος όλες οι πολιτικές κατασκευές και όλες οι ιδέες θα καταλήξουν στα χέρια και στα μυαλά των ανθρώπων της κοινωνικής βάσης. Αυτή την ιστορική πλευρά του ζητήματος θα προσπαθήσω να την αναπτύξω σε ένα σημείωμα για τον ρόλο του Γιάννη Χοντζέα με την ευκαιρία των 20 χρόνων από τον θάνατό του.